3
Aanvragen van credietdeblok-
keering
In de practijk komt ook herhaaldelijk voor dat de credietnemer
een crediet aanvraagt voor een doel, waarvoor niet in het debet be
schikt kan worden. In vele gevallen wordt deze deblokkeering ge
vraagd in den vorm van een verzoek om het crediet voor dit doel
te mogen verleenen. Deze wijze van vragen is niet juist en worden
deze aanvragen veelal van de Nederlandsche Bank terug ontvangen
met de aanteekening zie algemeene vergunning 110 40. Dit beteekent
geenszins een toestemming om het crediet te verleenen en den crediet
nemer te laten beschikken, doch alleen maar dat de bank moet na
gaan of beschikking binnen het kader der algemeene vergunning no.
40 is toegelaten. In deze gevallen moet in de deblokkeeringsaanvraag
gesteld worden of ten laste van het debet der loopende rekening
mag beschikt worden, bijv. voor de betaling van een opgelegde boete
of aflossing van een bestaande geldleening. In het laatste geval dient
tevens aangegeven te worden wanneer de af te lossen geldleening
werd aangegaan.
Opgave aan Nederlandsche Bank
Tenslotte wijzen wij nog op de verplichting om voor den zevenden
van iedere maand een opgaaf te doen aan de Nederlandsche Bank
van het totaal verleende crediet aan credietnemers, die tevens over
geblokkeerd tegoed beschikken en het totaal van het geblokkeerde
dier credietnemers.
VERSTREKKEN VAN HYPOTHECAIRE
GELDLEENINGEN Wat is een hypothecaire geld
leening
Volgens de Achtste Aanvullingsbeschikking wordt onder een hypo
thecaire geldleening verstaan
1°. de geldleening, waarbij tegelijk met of onmiddelijk voor of na de
verstrekking van het geleende bedrag tot meerdere zekerheid
voor de terugbetaling daarvan hypotheek wordt verleend
2° .de geldleening onder ^hypothecair verband, waarbij al naarmate
de bouw van het onderpand, waarbij de hypotheek is gevest'.gd,
vordert, het in de hyp. leeningsovereenkomst overeengekomen
bedrag wordt uitbetaald (het z.g. bouwcrediet).
Tusschen hypotheek op onroerend goed of schepen wordt geen
onderscheid gemaakt dus ook de geldleeningen onder hypothecair
verband op schepen vallen onder deze regeling.
Door wie en waaruit mogen hypo
thecaire geldleeningen worden
verstrekt
Hypothecaire geldleeningen mogen slechts worden verleend uit vrij
tegoed of uit vrije betaalmiddelen, dus door ieder die over vrije
middelen de beschikking heeft.
Daarnaast is aan leden van enkele bedrijfsgroepen of vakgroepen
vergunning verleend om hypothecaire geldleeningen uit geblokkeerd
tegoed te verstrekken o.a. aan de leden van de bedrijfsgroep Lanci-
bouwcredietbanken, dus aan de boerenleenbanken. De boerenleenban
ken, die immers niet over vrije middelen, doch uitsluitend over geblok
keerde middelen beschikken, kunnen dus tengevolge van de uitzonde
ringsbepaling, eveneens hypothecaire geldleeningen verstrekken.
Wijze waarop het leeningsbedrag
beschikbaar gesteld moet worden
Ongeacht of het leeningsbedrag uit vrije of geblokkeerde middelen
wordt verstrekt, wordt het geleende bedrag aan den geldnemer (cre
dietnemer) beschikbaar gesteld door dit te zijnen gunste over te1
schrijven op zijn geblokkeerde rekening. Een andere wijze van ter be
schikking stellen is niet mogelijk. De credietnemer krijgt dus uit
sluitend geblokkeerd tegoed te zijner beschikking.
Mogelijkheid tot aanwending van
dit geblokkeerd tegoed
De credietnemer kan over dit geblokkeerde tegoed beschikken in
alle gevallen dat een algemeene vrijstelling is verleend in de ge
wijzigde Beschikking Deblokkeering 1945, een harer aanvullings- of
uitvoeringsbeschikkingen, of door de Nederlandsche Bank een al
gemeene vergunning is gegeven om over geblokkeerd tegoed te be
schikken. iT*fi
Bestaat voor het doel, waarvoor de geldleening is verleend, geen
algemeene vrijstelling of algemeene vergunning, dan moet via de
bank, waar de geblokkeerde rekening wordt gehouden, deblokkeering
aan het betrokken Agentschap der Nederlandsche Bank worden ge
vraagd. Moet het geblokkeerde tegoed aangewend worden voor pro
ductieve doeleinden, dan zal in het algemeen deblokkeering worden
toegestaan. Moet met het als hypothecaire geldleening opgenomen
bedrag bijv. de aankoop van voor belegging aangekocht onroerend
goed worden betaald, dan zal geen deblokkeering worden verleend.
Teneinde misverstand te voorkomen wijzen wij er op, dat de al
gemeene vergunning no. 40 op de hypothecaire geldleening niet van
toepassing is, zoodat uit het geblokkeerde tegoed niet zonder spe
ciale vergunning van de Nederlandsche Bank voor de daar genoemde
doeleinden kan worden beschikt. Is dus bijv. een hypothecaire geld
leening aangegaan om uit de opbrengst daarvan de aankoop van
duurzame verbruiksgoederen te betalen (bijv. een auto, een tractor
enz.) dan zal onder overlegging van de desbetreffende facturen de
blokkeering moeten worden aangevraagd.
Aflossing van een bestaande, op
het verbonden goed rustende hypo
theek
Rust op het onroerend goed of schip, dat voor de geldleening hypo
thecair wordt verbonden, reeds een hypotheek, die uit de opbrengst
van de te sluiten hypothecaire geldleening moet worden afgelost, dan
verleent de Achtste Aanvullingsbeschikking vrijstelling om het bedrag
dezer bestaande hypotheek af te lossen uit de nieuwe geldleening
door overschrijving naar de geblokkeerde rekening van den oor-
spronkelijken hypothecairen crediteur of diens rechtverkrijgenden.
Deze vrijstelling geldt echter uitsluitend voor de aflossing van een
door den tegenwoordigen geldnemer zelf eerder verkregen hypo
thecaire geldleening of hypothecair crediet en derhalve niet voor de
aflossing door den kooper van het onroerend goed of schip van een
daarop door den verkooper verkregen hypothecaire geldleening of
crediet. Voor de aflossing daarvan zal de verkooper zelf deblokkeering
moeten aanvragen. Dit maakt de zaak niet eenvoudiger, daar toch
gewoonlijk de nieuwe geldgever niet zal uitbetalen, voordat de be
staande hypotheek is geroyeerd dan wel door hem zekerheid is ver
kregen, dat dit royement inderdaad zal plaats vinden.
Wijze van inschrijving van de hypo
theek
De hypotheek kan alleen worden ingeschreven indien de Notaris,
te wiens overstaan de hypotheekacte is verleden, een verklaring
overlegt, dat de hypothecaire geldleening is verstrekt op de in art.
3 van de Achtste Aanvullingsbeschikking voorgeschreven wijze, dus
dat het leeningsbedrag aan den geldnemer beschikbaar is gesteld
door overschrijving op diens geblokkeerde rekening.
Wordt inschrijving gevraagd van een hypotheek, die niet strekt tot
zekerheid voor de betaling van een geldleening, dus van een crediet-
hypotheek, dan moet de notaris, te wiens overstaan de hypotheekacte
is verleden, een verklaring overleggen dat de hypotheek niet strekt
tot zekerheid voor een hypothecaire geldleening als bedoeld in art.
1 en 2 van de Achtste Aanvullingsbeschikking.
Ingeschreven hypotheken in strijd
met de Achtste Aanvullings
beschikking
Indien een hypotheek wordt gevestigd in den vorm van een crediet-
hypotheek uitsluitend met de bedoeling om de toepasselijkheid van
art. 3 der Achtste Aanvullingsbeschikking te ontgaan (d.i. de beschik
baarstelling van het geleende bedrag op de geblokkeerde rekening
van den geldnemer), dus het maximum toegelaten bedrag toch kort
na de inschrijving der hypotheek in zijn geheel wordt opgenomen en
overigens niet met hèt crediet wordt gewerkt of, anders uitgedrukt,
het maximum bedrag speciaal bestemd was om daaruit eenige zeer
bepaalde aankoopen te financieren, is dit een misdrijf. Ten aanzien
van den credietgever is dit alleen een misdrijf, indien hij wist of
redelijkerwijs kon vermoeden, dat de opzet van den geldnemer was
de toepasselijkheid van art. 3 te ontgaan. In dit geval, dus in ^eval
van wetenschap of aanwezigheid van een redelijk vermoeden bij den
credietgever, is tevens de ingeschreven hypotheek van rechtswege
nietig.
O.i. is van nietigheid geen sprake, zoolang niet de geldgever wegens
het bovenbedoeld misdrijf is veroordeeld geworden.
Bedrag waartoe hypothecaire geld
leeningen mogen worden verstrekt
Het bedrag, waartoe een hypothecaire geldleening mag worden
verstrekt, is aan geen enkele grens gebonden. Hypothecaire geld
leeningen kunnen derhalve tot ieder bedrag, hoe hoog ook, worden
verleend zonder voorafgaande toestemming van de Nederlandsche
Bank. Deze toestemming heeft ook geen zin, omdat de Nederlandsche
Bank toch op de besteding van het geleende bedrag het toezicht
heeft.
Kort samenvattende komen wij dus tot de conclusie
i°dat dc boerenleenbanken tot een maximum bedrag van f 50.000.-
per credietnemer credicten in loopende rekening kunnen ver
schaffen onder iedere zekerheidsstellingdus onder hypothecair
verband, onder ander zakelijk onderpand of onder borgstelling.
Uit het verleende crediet mag alleen geput worden voor de
zes bepaalde doeleinden, die in de algemeene vergunning no. 40
zijn opgesomd.
Was op 26 September 1945 een crediet geopend tot een bedrag
van meer dan 50.000.dan kan dit crediet zonder meer worden
bestendigd en beschikking tot het maximum worden toegelaten.
20. dat voorschotten slechts verleend kunnen worden onder hypo
thecaire zekerheid, waarbij het verleende voorschot aan den
voorschotnemer beschikbaar wordt gesteld door het voorschot-
bedrag over te schrijven op geblokkeerde rekening van den voor
schotnemer,
50. in zeer enkele gevallen wordt het mogelijk geacht om onder de
werking van dc algemeene vergunning no. 40, in plaats van ee\i
crediet in loopende rekening ook een voorschot te verschaffen,
bijv. voor de betaling van een aanslag verplichte zekCrheids-
steUing.