HET IS VAN BELANG
DE RAIFFEISEN -BODE
6 7
Bij de evacuatie in verband met de inundatie, welke thans
plaats heeft of reeds plaats heeft gehad, zijn de betrok
kenen ondergebracht in plaatsen naar eigen vrije keuze.
De afvoer van vee en voorraden geschiedt door het
Bureau Ontruiming van het Rijksbureau V.V.O., hetwelk
behoort tot het Departement van Economische Zaken.
De aan de ontruiming der geïnundeerde gebieden ver
bonden kosten komen ten laste van Defensie, de uitbe
taalde bedragen maken deel uit van de totale schadever
goeding, welke door de Commissie Raaymakers wordt
vastgesteld.
Dit wat betreft de voorbereidende maatregelen.
En wat zullen onze Boerenleenbanken nu moeten doen
met het oog op de evacuatie?
Uit het bovenstaande blijkt reeds, dat in verschillende
gevallen niet de geheele bevolking zal wegtrekken.
Wordt het gebied, waarin de Bank werkt, geheel ge-
evacueerd, zoodat dus geen of zoo goed als geen bevolking
achterblijft, dan zal er voor de Boerenleenbanken geen
andere weg openblijven, dan haar werk (naar we zullen
hopen, slechts tijdelijk) te staken. Wellicht zal ze op de
plaats, waarheen de bevolking gedirigeerd wordt (in over
leg met de aldaar gevestigde Boerenleenbanken) haar
werkzaamheden kunnen hervatten.
Is evacuatie niet voor de geheele bevolking verplicht,
zoodat dus een deel der bewoners achterblijft, dan bestaat
de mogelijkheid, dat de Bank haar werk, zij het ook in
beperkteren omvang dan tot dusverre, kan voortzetten.
Voor alle Banken, die met evacuatie te maken zouden
kunnen krijgen, geldt in ieder geval
Leg nu reeds staten aan, waarop de namen van spaar
ders, voorschotnemers en rekening-couranthouders, als
mede de nummers der boekjes, worden ingevuld, terwijl de
saldi maandelijks worden ingevuld. Bij eventuëel vertrek
kunnen deze staten naar de Centrale Bank worden op
gezonden en dienen als basis voor een eventuëele voort
zetting van het bedrijf en nieuwen opzet voor de boek
houding.
Deze staten zijn bij de Centrale Bank (Afd. Materiaal)
verkrijgbaar.
Het is volstrekt onmogelijk om thans reeds te voorspellen
in welke omstandigheden men tengevolge van eventuëele
vijandelijkheden zal komen te verkeeren en dientengevolge
is het ook niet mogelijk om vaste richtlijnen aan te geven,
volgens welke de Boerenleenbanken in de bedoelde om
standigheden te handelen hebben.
Wel kunnen enkele algemeene maatregelen genomen
worden, die ook onzerzijds worden voorbereid, doch verder
zal een en ander moeten worden aangepast aan de omstan
digheden, die dan zullen optreden.
Teneinde zich te oriënteeren omtrent de wijze, waarop
landbouwcrediet-organisaties in het buitenland, die helaas
in den loop der jaren met de werkelijkheid van den oorlog
hebben kennis gemaakt, ten aanzien van hun bedrijf hebben
gehandeld, stelde de Centrale Bank zich in verbinding met
de Centrale Kas voor Landbouwcrediet te Leuven (d.i. de
Centrale der Belgische landbouwcredietorganisaties) en
met de Osuuskassojen Keskuslainarahasto- Osakeyhtiö te
Helsinki (d.i. de Centrale der Finsche Boerenleenbanken).
Wat België betreft, hier heeft men, evenmin als bij ons,
ervaring van evacuatie.
Immers de ervaring der Belgische Banken stamt uit de
periode van 19141918 en in dien tijd was het verschijnsel
der vooraf geregelde verplaatsing van een meer of minder
groot deel der bevolking naar veiliger streken (hetgeen
wij thans evacuatie noemen) nog niet bekend.
Bovendien zou dit toen in België ook weinig zin hebben
gehad, want in zeer korten tijd werd het grootste deel van
België door den vijand als het ware overstroomd.
De eerste maanden van de bezetting (Augustus en Sep-
dai men van elke wijziging in
Bestuur of Raad van Toezicht
terstond mededeeling doet aan
de Centrale Bank.
tember) hebben de Belgische Boerenleenbanken hun werk
zaamheden eenvoudig stopgezet.
Zoodra de bezetting echter haar beslag had gekregen
en het in een groot deel van België wederom (afgezien van
de vreemde bezetting) rustiger was geworden, zijn de
meeste Boerenleenbanken geleidelijk weder met hun
werk begonnen en hadden ook contact met de Centrale,
door middel van de inspecteurs. Slechts Boerenleenbanken,
die in het Etappengebied lagen, hadden geen verbinding
met de Centrale.
Reeds in October 1914 konden verschillende werkzaam
heden der Banken weer een aanvang nemen. Deze
werkzaamheden hebben zich gedurende den oorlogstijd
sterk ontwikkeld.
Gezien de ervaring in het verleden zou men den raad
moeten geven zooveel mogelijk ter plaatse te blijven, in
dien men niet verplicht is te evacueeren. Dan schijnt de
kans groot, dat de Boerenleenbank nog veel voor haar
leden kan blijven doen.
Wat de huidige toestand aangaat, heeft de Belgische
Centrale Bank aan haar leden richtlijnen voorgeschreven
met betrekking tot een eventuëele evacuatie. Deze be
treffen tot nu toe slechts voornamelijk voorschriften om
trent administratie, zekerheidsstukken en kas.
Overigens is de verhouding tusschen Boerenleenbanken
en Centrale Bank in België iets anders dan bij ons, daar
de aangesloten Banken (die van belangrijk kleineren om
vang zijn dan de meeste van onze Banken) verplicht zijn
maandelijks een afschrift van hun dagboek naar de Cen
trale te zenden, zoodat deze laatste de volledige boekhou
ding van alle aangesloten Banken bezit.
Bij eventuëele evacuatie berusten deze gegevens, op
basis waarvan later weer zal kunnen worden voortgewerkt,
dus reeds bij de Centrale Bank.
Het meest actuëel is wel de wijze, waarop de landbouw
credietorganisaties in Finland op den huidigen toestand
gereageerd hebben, omdat deze de droevige werkelijkheid
van een modernen oorlog aan den lijve gevoelen.
Het door ons ontvangen antwoord laten wij hieronder
volgen
,,Wij kwamen in het bezit van Uw schrijven, waarvan
de sympathie, door U uitgedrukt ten aanzien van ons land
en deszelfs verdediging, ons aangenaam heeft getroffen.
Hoewel de vijand, die ons land is binnengevallen, in
aantal tienmaal zoo sterk is als wij, vertrouwen wij toch,
dat met den moreelen steun, welke wij ontmoet hebben
en met den materiëelen bijstand, die ons door verschillende
landen is toegezegd en die wij voor een deel reeds hebben
ontvangen, dat wij stand zullen kunnen houden en onzen
striid winnen.
Wat de werkwijze van onze organisatie aangaat, deelen
wij U beleefd mede, dat de bevolking van de oostelijke
grensstreken, welke thans oorlogsterrein zijn, afgevoerd is
naar de middelste en westelijke deelen van het land. De
locale landbouwcredietorganisaties zijn met de bevolking
mede getrokken. Een deel der Banken werkt aldaar door,
zij het ook in kleineren omvang dan tot dusverre. De werk
zaamheden van andere Banken zijn voor het moment
gestaakt.
