AIFFEISEN-BODE
GELDIGHEID VAN GOUDCLAUSULES
INHOUD:
OFFICIÉÉL ORGAAN VAN DE
COÖPERATIEVE CENTRALE
RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
REDACTIONEEL GEDEELTE.
Zie Mededeelingen op blz. 70
REDACTIE EN
ADMINISTRATIE
KR. NIEUWE
GRACHT 29
UTRECHT
TELEF. 15867
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 9
MAART 1940
VERSCHIJNT DEN EERSTEN
VAN IEDERE MAAND
ABONNEMENT F 0.50 PER JAAR
LOSSE NUMMERS 10 CENT
FRANCO PER POST
a. Redactioneel Gedeelte. IDe Geldigheid van Goudclau
sules. 2. Evacuatie. 3. Grondstof Jaarverslag. 4. De Jaar
lij ksche Controle. 5. Geld- en Effectenmarkt.
b. Mededeelingen. 1. Spreekuren Juridisch Bureau. 2. Slui
ting kantoor Centrale Bank. 3. Kapitaal voor Bijzondere
Doeleinden. 4. Verzonden Circulaires. 5. Bankbiljetten,
welke aan de circulatie worden onttrokken. 6. Uitloting
Grondkapitaalbank.
c. Advertentiën.
Den laatsten tijd bereikten ons herhaaldelijk vragen of
een in een contract voorkomende goudclausule nu geldig
was of niet.
Wat is eigenlijk een goud-clausule?
In het algemeen hebben wij hierbij geconstateerd, dat
men geen juist begrip daaromtrent heeft speciaal is het
ons opgevallen, dat men van meening is dat alle clausules,
waarbij met zooveel woorden is bedongen, dat de prestatie
afhankelijk zij van de eventueele waardevermindering van
den gulden ten opzichte van het goud, nietig zijn, doch dat
een regeling waarbij men op andere wijze aan de genoemde
waardevermindering wil ontkomen, wèl geldig is, mits men
het woord „goud" maar niet noemt.
(Bij voorbeeld een clausule, inhoudende dat de prestatie
in dezelfde mate zal stijgen en dalen als de salarissen van
een bepaalde groep ambtenaren.)
Geen van beide meeningen is juist.
De wet van 24 Mei 1937, welke bekend is onder den
naam van „Wet op de goudclausules 1937" (zij heeft terug
werkende kracht tot en met 26 September 1936) verstaat
onder „goud-clausules" elk beding dat de strekking heeft
den schuldeischer geheel of gedeeltelijk te vrijwaren voor
de gevolgen van waardevermindering van den gulden ten
opzichte van het goud."
Gelijk men ziet is dit een zeer ruime omschrijving, en,
op deze definitie afgaande, zijn beide bovengenoemde
categorieën dus goudclausules in den zin der Wet.
Vereischten voor nietigheid van goudctausules.
Goudclausules nu zijn ingevolge de genoemde wet nietig,
indien zij voorkomen in binnenlandsche overeenkomsten
van geldleening of van vestiging van altijddurende renten,
van verhuring of verpachting, of tot vestiging van een
zakelijk recht op een onroerende zaak, indien die overeen
komst is aangegaan vóór 27 September 1936.
De wet is niet van toepassing op de ter beurze van
Amsterdam genoteerde obligaties, waarin een goudclausule
is opgenomen.
Men ziet dus, dat de nietigheid van goudclausules nogal
beperkt is,
In de eerste plaats zijn slechts de goudclausules in de
met name genoemde overeenkomsten nietig. Het zal wel
licht sommigen onzer lezers opvallen, dat onder deze
overeenkomsten voorschotten (geldleeningen) wel begre
pen zijn, doch dat credietovereenkomsten (rekening-cou
rant-contracten) niet onder de wet vallen.
Dit mag eenigszins willekeurig schijnen, doch de oorzaak
ligt hierin, dat de strekking van een credietovereenkomst
met zich medebrengt, dat de rekening nu eens een debet
saldo, dan weer een creditsaldo vertoont, zoodat de con-
tracteerende partijen om de beurt bij elkander in het krijt
staan.
Wanneer een goudclausule in de overeenkomst zou zijn
opgenomen, zouden beide partijen daarvan ongeveer ge
lijkelijk de invloed kunnen ondervinden (althans behooren
te kunnen ondervinden, daar verondersteld wordt dat het
crediet een behoorlijke „omzet" heeft).
Bij een voorschot daarentegen heeft de voorschotgever
aan zijn prestatie voldaan, terwijl de verplichting van den
voorschotnemer in de toekomst ligt. Een in de schuld
bekentenis opgenomen goudclausule zou dus alleen ten
laste van den schuldenaar komen.
Een andere beperking geldt de ter beurze van Amster
dam genoteerde geldleeningen, waarin goudclausules voor
komen.
Een derde beperking ligt in den datum van aangaan van
de overeenkomst. Deze moet liggen vóór 27 September
1936.
Het begrip „binnenlandsche overeenkomst".
Een zeer belangrijk vereischte voor een overeenkomst,
wil de daarin voorkomende goudclausule nietig zijn, ligt
