DE OPHEFFING VAN DEN GOUDEN
STANDAARD.
Ouderdoms-
Weduwe-
Weezen-verzorging
het Collectief-Contract
36
DE RAIFFEISEN-BODE
Rust
Een enkel woord is hier wellicht op zijn plaats over het
onderwerp, dat ruim een maand geleden zooveel stof heeft
doen opwaaien de opheffing van den gouden standaard.
Onze lezers zullen zich misschien hebben afgevraagd, of
de Centrale Bank en de Boerenleenbanken iets bijzonders
daarvan hebben gemerkt. Deze vraag kan ontkennend wor
den beantwoord. In de eerste dagen nadat het besluit tot
opheffing was gevallen, is er misschien iets meer opge
vraagd dan normaal, maar het was van zéér weinig betee-
kenis, en het is later weer terug gevloeid. Onze plattelands
bevolking heeft den goeden raad van Minister Colijn, om
kalm te blijven en niet anders te handelen dan men ge
handeld zou hebben als de gouden standaard niet ware
opgeheven, op voorbeeldige wijze opgevolgd. De rust van
de Boerenleenbanken en de Centrale Bank is door het
opheffingsbesluit niet verstoord geworden.
De gevolgen.
Wat zullen de gevolgen van de opheffing van den gouden
standaard zijn voor onze Boerenleenbanken? Zal de toe
stand in land- en tuinbouw erdoor verbeteren, zoodat ook
de schuldenaren in betere conditie zullen komen?
Ook deze vragen zullen bij velen onzer lezers zijn opge
komen. Tot onzen spijt moeten wij het antwoord er op
schuldig blijven. Het is in een sterk bewogen tijd als de
tegenwoordige zeer gevaarlijk om voorspellingen te doen.
Wij willen dus niet de verwachting, maar alleen de hoop
uitspreken, dat de opheffing van den gouden standaard voor
den land- en tuinbouw en daarmede voor onze Boerenleen
banken de gunstige gevolgen zal hebben, die de voorstanders
van devaluatie er aan meenden te moeten toekennen. Of
dié hoop in vervulling zal gaan, hangt voor een groot deel
af van de regeering. Wij vertrouwen, dat haar beleid er op
zal zijn gericht aan land- en tuinbouw in dezen te geven,
wat hem toekomt, en dat zij het er toe zal leiden, dat land
en tuinbouw een rechtmatig deel genieten van de voordeelen,
die de loslating van den gouden standaard hopelijk voor het
overige Nederlandsche bedrijfsleven zal opleveren.
Is er al devaluatie?
Thans een opmerking ter voorkoming van misverstand, of
ter verwijdering van reeds heerschend misverstand. Men
spreekt wel eens, alsof de gulden reeds gedevalueerd is.
Dit is practisch misschien wel juist, maar theoretisch niet.
Officieel is de gulden nog niet gedevalueerd. Officieel is
alleen de uitvoer van goud verboden en is de gulden „aan
zich zelf overgelaten Zijn waarde ten opzichte van pond
sterling, dollar, franc, enz., wordt op het oogenblik bepaald
door de vrije werking van vraag en aanbod op de valuta
markt. Wij hebben dus een z.g. „zwevende" gulden, een
gulden, die in waarde tegenover buitenlandsche valuta's op
en neer kan gaan. Eigenlijk is deze toestand niet zulk een
groote bijzonderheid: hij heeft ook bestaan gedurende de
jaren 19141925, dus betrekkelijk kort geleden nog.
Theoretisch bestaat de mogelijkheid, dat de werking van
vraag en aanbod den gulden weer op het oude peil zou
terugbrengen. Wanneer al het gevluchte Nederlandsche
kapitaal eens zou terugkeeren, en wanneer er dus een groote
vraag naar guldens zou ontstaan, zou men dit wellicht zien
gebeuren. Het is echter niet waarschijnlijk. Practisch is het
vrijwel zeker, dat de gulden het vroegere peil niet meer
zal hervinden.
Devaluatie, officiëele devaluatie zal er eerst zijn, wan
neer een nieuwe waarde voor den gulden is vastgesteld. Die
nieuwe waarde kan worden gebonden aan het goud (b.v.
75 van de vroegere goudwaarde), of aan het pond ster
ling of andere valuta (b.v. de gulden een tiende van een
pond sterling). Omtrent de vaststelling van een nieuwe
waarde is nog niets bekend, en het is absoluut ondoenlijk
om hieromtrent eenige voorspelling te geven. Het eenige
wat wij kunnen vertellen, is, dat verschillende economisten
een devaluatie van 30 aanbevelen. De economisten hebben
het echter niet voor het zeggen.
Het egalisatie-fonds.
Ten slotte nog een opmerking over het egalisatie-fonds,
dat onze regeering heeft ingesteld. Wij zeiden zoo juist: de
waarde van de gulden ten opzichte van dollar, pond, enz.
wordt op het oogenblik bepaald door de vrije werking van
vraag en aanbod op de valuta-markt. Dit was niet geheel
volledig. Wij hadden er bij moeten zeggen behoudens het
ingrijpen van het egalisatie-fonds. Waarvoor dient dit
fonds? De naam duidt het reeds aan om de koersen te
egaliseeren, gelijk te maken. Het dient om groote, plotse
linge schommelingen te voorkomen. Wanneer op een goeden
dag bij ons eens groote vraag naar dollars mocht loskomen,
waartegenover weinig vraag naar guldens in Amerika, zou
zonder ingrijpen van het egalisatiefonds de koers van
den dollar plotseling gevoelig stijgen. In zulk een geval komt
het egalisatiefonds in de markt en biedt dollars aan (of
goud, wat practisch hetzelfde is, want de dollar is tegen
bepaalden koers inwisselbaar tegen goud). De plotselinge
stijging van den dollar wordt hierdoor tegen gehouden.
Het egalisatie-fonds moet, om zijn rol te kunnen vervullen,
natuurlijk de beschikking hebben over dollars, ponden ster
ling, enz. Zij zal deze vreemde valuta's koopen op de open
markt, als de gelegenheid daarvoor gunstig is.
Het egalisatie-fonds dient niet om de koers van den gulden
voortdurend gelijk te houden. Het dient alleen tot beperking
van schommelingen op korten termijn. Op den duur wordt
de koers van den gulden dus toch bepaald door de vrije
werking van vraag en aanbod zooals wij boven zeiden.
Voor
(óók met premie-staking bij
invaliditeit)
op de voorwaarden van
geeft de Centrale
Bank gaarne inlichtingen.
