AIFFEISEN-BODE
HYPOTHEKEN - EEN NIEUWE GRENS.
KR NIEUWE
GRACHT 29
UTRECHT
TWEE EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 2
AUGUSTUS 1936
OFFICIÉÉL ORGAAN VAN DE
COÖPERATIEVE CENTRALE
RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
INHOUD:
REDACTIONEEL GEDEELTE.
ZIE MEDEDEELINGEN OP BLZ. 15.
REDACTIE EN
ADMINISTRATIE
TELEF. 15867
VERSCHIJNT DEN EERSTEN
VAN IEDERE MAAND
ABONNEMENT F 0.50 PER JAAR
LOSSE NUMMERS 10 CENT
FRANCO PER POST
a. Redactioneel Gedeelte. IHypotheken een nieuwe
grens. 2. Het Beheer eener Boerenleenbank (vervolg).
3. Boekbespreking. 4. De Coöperatieve beweging in Dene
marken. 5. Geld- en Effectenmarkt.
b. Mededeelingen. I. Vacantie kassiers. 2. Stenografisch
verslag. 3. Sluiting kantoor Centrale Bank.
c. Advertentiën.
Het Bestuur der Centrale Bank meent aan de Besturen
der aangesloten Locale Banken het advies te moeten geven
om in het vervolg bij de verleening van voorschotten oi
credieten op hypotheek een nieuwe grens in acht te
nemen.
De tot nog toe gebruikelijke grens is twee derde der
getaxeerde waarde der te verbinden onroerende goederen
(Art. 39 Statuten Boerenleenbank). Met „waarde" is be
doeld de verkoopwaarde.
Nu heeft de Regeering in het ontwerp landbouwcrisis-
hypotheekwet een ander soort waarde ten tooneele ge
voerd de zoogenaamde gebruikswaarde. Deze gebruiks
waarde hangt af van de geschatte netto-pachtopbrengst
zij bedraagt het twintigvoud daarvan. Wordt dus de pacht-
opbrengst van een boerderij van 10 H.A. geschat op b.v.
50.per H.A. (netto), dan is de gebruikswaarde dezer
boerderij 10.000.
Ten gevolge van een votum der Tweede Kamer is, gelijk
bekend, het ontwerp-landbouwcrisishypotheekwet en daar
mee ook de gebruikswaarde, weer van het tooneel ver
dwenen.
Het zou echter verkeerd zijn om nu de verschijning van
die gebruikswaarde maar te vergeten. Het probleem der
landbouw-schulden is nog onopgelost, en wij moeten reke
ning houden met de mogelijkheid, dat de tegenwoordige
of een volgende Regeering het weer zal aanvatten. Het is
zeer wel mogelijk, dat de gebruikswaarde dan wederom
ten tooneele zal verschijnen, en dat zij weer zal dienen
als basis voor de vaststelling der minimum-verplichtingen
van overbelaste schuldenaren.
Wanneer in de toekomst een andere wet betreffende
de landbouwschulden tot stand mocht komen, zouden on
getwijfeld alle hypotheken, die tot aan die totstandkoming
waren verleend, er onder worden gebracht. Dus ook de
hypotheken, die nu worden verleend.
Daarom is het verstandig om van nu af aan bij de ver
leening van voorschotten en credieten op hypotheek met
de gebruikswaarde rekening te houden. De gebruiks
waarde, opgevat in den zin van het ontwerp-landbouw-
crisishypotheekwet, dus 20 X de geschatte netto-pacht-
opbrengst. Als wij met hypothecaire voorschotten en
credieten onder die gebruikswaarde blijven, zullen wij
vermoedelijk (met zekerheid is natuurlijk niets te zeggen)
van eventueele wettelijke maatregelen betreffende het
landbouwcrediet geen last hebben wat nieuwe hypothe
ken betreft. De gebruikswaarde is, met het oog op de
mogelijkheid van dergelijke maatregelen, in ieder geval
een veiliger grens dan de verkoopwaarde. Dat de ge
bruikswaarde in den boven aangegeven zin op het oogen-
blik belangrijk lager is dan de verkoopwaarde, is aan al
onze lezers natuurlijk voldoende bekend.
De wensch om gedekt te zijn tegen eventueele wettelijke
maatregelen, is niet de eenige reden waarom het aanbe
veling verdient om de grens „verkoopwaarde" te ver
vangen door de grens „gebruikswaarde". Deze vervanging
is ook in het belang der schuldenaren. Immers waarvan
hangt het af, of zij aan de verplichtingen, uit hun hypo
theken crediet of voorschot voortspruitende, kunnen vol
doen? Van de verkoopwaarde van hun boerderij? Neen
het hangt van de opbrengst, van het rendement af. Als
een boerderij een netto-opbrengst levert van 500.zal
de eigenaar aan rente en periodieke aflossing op zijn
hypotheek ook 500.kunnen betalen. Moet hij meer
betalen, dan moet hij interen, en als dat zich eenige jaren
voortzet, loopt hij vast. Dat de verkoopwaarde het bedrag
van de hypotheek overtreft, zelfs belangrijk overtreft,
helpt hem in het geheel niet. Brengt zijn bedrijf op den
duur niet voldoende op om zijn rente plus eventueele
periodieke aflossing te kunnen betalen, dan loopt het
toch mis.
In het belang van den schuldenaar is het dus gewenscht
hypothecaire voorschotten en credieten te beperken tot
een zoodanig bedrag, dat hij aan de daaruit voortspruitende
verplichtingen (betaling van rente en eventueel periodieke
aflossing) kan voldoen uit de geschatte opbrengst van het
hypothecaire onderpand.
De opbrengst, welke een bedrijf oplevert, staat tegen-
