WETTELIJKE MAATREGELEN TEN OPZICHTE
VAN HET LANDBOUWCREDIET.
DE RAIFFEISEN-BODE
93
Toezicht van de Centrale Bank als leden van den Raad
van Toezicht van de Grondkapitaalbank zijn aangewezen.
Verkiezingen.
De Heeren Dr. R. Kuperus en Th. A. Helmich worden
herkozen als leden van den Raad van Toezicht.
De Heer A. A. Nengerman wordt herkozen als lid van
het Bestuur.
De Heeren G. W. Stroink en C. S. van Beuningen wor
den herkozen als plaatsvervangende bestuursleden.
Mededeelingen.
Daar de mededeelingen reeds zijn gedaan bij de opening
en niemand het woord verlangt, sluit de Voorzitter de
vergadering, de hoop uitsprekende, dat ook het volgende
jaar een gunstig verslag zal kunnen worden uitgebracht.
M. d. V., Geachte Vergadering,
„Wettelijke maatregelen ten opzichte van het landbouw-
credietzoo luidt de titel van de inleiding, die ik op verzoek
van ons Bestuur thans voor U houd. Deze titel, Mijne
Heeren, is te ruim. Hij omvat meer, véér meer dan ik
in den korten tijd, die mij is toegemeten, behandelen
kan. Hij heeft bij U, om één voorbeeld te noemen, wellicht
de verwachting gewekt, dat U hier een critische ontboeze
ming zoudt hooren, dat ik U zou wijzen op de principiëele
bezwaren, die de reeds genomen en nog te nemen maat
regelen wellicht opleveren voor het credietwezen in het
algemeen en de Boerenleenbanken in het bijzonder. Maar,
Mijne Heeren, deze mogelijke verwachting moet ik teleur
stellen. Niet critiek, doch voorlichting is mijn taak.
Ik hoop U voor te lichten omtrent de volgende onder
werpen
ten eerste de ontwikkeling der wetgeving in ons land
ten opzichte van het crediet, en speciaal het landbouw-
crediet
ten tweede de inhoud der diverse maatregelen
en ten derde (en dit is het voornaamste) het practische
belang er van voor de Boerenleenbanken.
Het geschiedkundig overzicht van de ontwikkeling der
wetgeving kan kort zijn. De ontwikkeling vangt aan bij de
Troonrede van 1933, waarbij Hare Majesteit de Koningin
aankondigde, dat wettelijke maatregelen zouden worden
getroffen ter voorkoming van onredelijke executie's. Het
duurde eenigen tijd alvorens dit voornemen in werkelijk
heid werd omgezet. Blijkbaar gold ook hier: gemakkelijker
gezegd dan gedaan. Misschien ook bleek het gevaar van
onredelijke executie s bij nader inzien niet zoo overwel
digend groot.
Eerst in Maart 1935 werd de eerste daadwerkelijke stap
op den weg van de bemoeienis met het .landbouwcrediet
gezet in den vorm van afkondiging van het U allen bekende
hypotheekcommissie-besluit. Toen volgden spoedig meer
dere stappen eind Mei 1935 werd het ontwerp landbouw-
crisishypotheekwet ingediend; begin Juli volgde de indie
ning van het vaste lasten ontwerp; in October werd het
ontwerp crisishypotheekaflossingswet ingediend, en in
Februari 1936 trad deze wet in werking. Hier moet het
geschiedkundig overzicht ophouden, want de rest der ont
wikkeling ligt nog in de toekomst. De Tweede Kamer zal
dezer dagen het ontwerp landbouw-crisishypotheekwet en
zeer binnenkort ook het vaste lasten ontwerp in openbare
behandeling nemen. Al is voorspellen een gevaarlijk werk,
het schijnt toch niet al te gevaarlijk om de verwachting uit
te spreken, dat beide ontwerpen het staatsblad wel zullen
bereiken. Wanneer dit zal zijn geschied, zal de wetgeving
betreffende het crediet meteen tot afsluiting zijn gekomen;
de regeering tenminste heeft te kennen gegeven, dat zij
niet voornemens is om verdere maatregelen voor te stellen.
1Lezing, gehouden door Mr. C. Weststrate in de Algemeene Ver
gadering van de Centrale Bank van 27 Mei j.1.
Wij komen nu, Mijne Heeren, tot ons tweede onderwerp:
de inhoud der zoo juist genoemde maatregelen. Wanneer
ik wilde trachten U den volledigen inhoud weer te geven en
duidelijk te maken, dan zou ik U minstens 24 uur hier in
verzekerde bewaring moeten houden. Hieraan kan noch wil
ik U onderwerpen. Wij zullen ons dus moeten beperken,
en wel tot de volgende vragen Wat is de bedoeling en het
algemeene karakter der verschillende maatregelen? Wat is
de hoofdinhoud er van? en voor welke categorieën van
debiteuren gelden zij?
Om met het laatste te beginnen: alle maatregelen gelden
voor hypothecaire debiteuren. Maar er bestaat in dit opzicht
toch een belangrijk verschil tusschen het hypotheek
commissiebesluit en de landbouwcrisishypotheekwet eener-
zijds en de crisishypotheekaflossingswet en het vaste lasten
ontwerp anderzijds. De twee laatstgenoemde maatregelen
gelden voor alle hypothecaire debiteuren, de twee eerst
genoemde alleen voor de hypothecaire debiteuren in land
en tuinbouw, dus voor hen, die men in de wandeling
hypotheekboeren pleegt te noemen. Volledigheidshalve moet
hierbij worden opgemerkt, dat de landbouwcrisishypotheek
wet ook een paragraaf bevat betreffende de pachtboeren,
maar deze paragraaf heeft met het crediet niets te maken,
zoodat wij haar verder buiten beschouwing kunnen laten.
Op het oogenblik gelden voor de hypotheekboeren dus
twee maatregelen het speciaal voor hen geldende hypo
theekcommissiebesluit, en de algemeen geldende crisis
hypotheekaflossingswet. Op het oogenblik hebben de
Boerenleenbanken dus ook met deze beide maatregelen
rekening te houden.
Wanneer echter te zijner tijd het geheele complex van
maatregelen tot stand zal zijn gekomen, zullen voor de
hypotheekboeren drie wetten gelden: de speciaal voor hen
gemaakte landbouwcrisishypotheekwet, en twee voor alle
hypothecaire debiteuren geldende wetten: de crisishypo
theekaflossingswet en de vaste lasten wet. Met de inwer
kingtreding van de landbouwcrisishypotheekwet zal het
hypotheekcommissiebesluit van het tooneel verdwijnen. In
de nabije toekomst dus zullen de Boerenleenbanken, wat
hun hypothecaire debiteuren betreft, met drie wetten te
maken hebben. Tot Uw geruststelling wil ik hier terstond
aan toevoegen, dat U in de praktijk van twee dezer wetten
de crisishypotheekaflossingswet en de vaste lasten wet
weinig zult bemerken; van de landbouwcrisishypotheekwet
echter des te meer. Straks zullen wij dit nader zien.
Wat is nu om over te gaan tot de eerste vraag die wij
ons zoo juist stelden wat is de bedoeling en de algemeene
aard der verschillende maatregelen?
De bedoeling van het hypotheekcommissiebesluit is het
voorkomen van onredelijke executie van hypotheekboeren.
De Landbouwcrisishypotheekwet heeft hetzelfde doel, maar
bovendien heeft zij, naar de regeering heeft verzekerd, een
saneerende strekking. Zij heeft dus ook ten doel een sanee
ring van de finantiëele positie der hypotheekboeren, die een
beroep erop doen, en haar strekking is dus veel verder dan
die van het hypotheekcommissiebesluit.
