T
DE RAIFFE
(bedrijfsresultaten van de geheele Organisatie.
Hare verdiensten verkrijgt zij in hoofdzaak uit het
roordeelig rente-verschil, d.w.z. het verschil tusschen
le rente, welke de Centrale Bank vergoedt en de rente,
éelke zij verkrijgt van de door de Centrale opnieuw
Uitgezette gelden.
'f Wat dat plaatsen van gelden aangaat, dit is dikwijls
kemakkelijker gezegd dan gedaan. In de allereerste
iflaats eischt dit uitzetten van gelden zeer veel voor
zichtigheid en nauwgezetheid. Men bedenke, dat boven-
iien een zeer groote mate van liquiditeit noodzakelijk is.
algemeen bekend mag toch verondersteld worden, dat
ie bij de Centrale Bank gedeponeerde gelden te allen
tijde direct opgevorderd kunnen worden, en, aan die
'ianvragen moet de Centrale Bank terstond kunnen vol
doen
t Beleggingen op langen termijn zijn dus uitgesloten.
'Alle beleggingen moeten snel realiseerbaar zijn of dis-
'contabel.
Dat die groote liquiditeit eisch is, kan wel blijken
hieruit, wanneer ik zeg, dat enkele jaren geleden in
het voorjaar meer dan 30 millioen gulden ter beschikking
van de Boerenleenbanken moest worden gesteld, terwijl
in 1931 bij de heerschende onrust op financieel gebied in
'een paar weken tijds 20 millioen gulden moest worden
'terugbetaald.
i De Centrale Bank kiest dus hare beleggingen zoo
danig, dat aan de zoo even gestelde eischen terstond
&an worden voldaan.
ii-:; En welke zijn nu haar beleggingen?
In de eerste plaats de credieten, door haar toegekend
lan de Boerenleenbanken; verder zoekt zij die belegging
jpi officieel ter Beurze van Amsterdam genoteerde effec
ten, in Nederlandsch Schatkistpapier, in kasgeldleenin-
'gen (leeningen op korten termijn aan publiekrechtelijke
lichamen als Provincie, Gemeente, Waterschap), in
credieten in rekening-courant aan grootere vereenigingen
op landbouwgebied, in het uitzetten van gelden op pro
longatie.
Niet dat al die beleggingen steeds meer rente op-
ijeveren dan de rente, welke aan de Boerenleenbanken
Snoet worden vergoed. Zoo is bijvoorbeeld de prolongatie-
rente momenteel 1 Schatkistbiljetten met een loop
tijd van een jaar, geven ongeveer xl/> rente, enz.
Daar de Centrale Bank eenigszins een seizoenbedrijf is
de opvragingen geschieden immers voor het grootste
gedeelte in het voorjaar, vanaf ongeveer 31 Januari met
.zeer groote opvragingen in de laatste week van April
•tot ongeveer de eerste week van de maand Mei en daarna
fcog eenige grootere opvragingen in de laatste weken van
EJctober en de eerste weken van November is het aan
Be hand van de aangehouden statistieken en schattingen
iets gemakkelijker de gelden zoodanig te kunnen uitzet-
Sten, dat ze weer ter beschikking zijn tegen de zoo even
emelde data. Op verrassingen moet echter steeds ge-
ekend worden; dikwijls zal het verlies op de eene be
legging moeten worden gedekt door de winst op eene
indere belegging van gelden gemaakt.
Is in het bovenstaande een meer algemeene beschou
wing gegeven, nu nader ik als het ware vanzelfsprekend
iet meer zuivere banktechnische gedeelte.
De Heeren zullen uit het voorgaande hebben kunnen
tpmaken, dat het noodzakelijk is er nauwgezet op toe
e zien, dat zoo weinig, mogelijk gelden renteloos blijven.
Daarom zal het iederen morgen het eerste werk zijn
na te gaan, welke gelden er dien dag noodig zullen zijn
om aan de verschillende aanvragen te kunnen voldoen,
wat er is ontvangen, en wat er tenslotte van die ontvan
gen gelden zal blijken over te zijn. Overleg tusschen de
erschillende onder-afdeelingen van de Bank-Afdeeling
I S EN-B ODE. 57
(als daar zijn: de Kas-Afdeeling, welke de contantenzen
dingen behandelt, de Giro-Afdeeling, welke te weten heeft
voor welke betalingsopdrachten zij heeft te zorgen en
welke giro-posten zij ontvangen heeft, de Incasso-Afdee-
ling, die moet opgeven welke bedragen zij te incasseeren
of juist ontvangen heeft en de Effecten- en Coupon-
Afdeeling die moet weten, welke bedragen zij voor de
uitvoering van effectenorders noodig heeft of door uit
voering van die orders beschikbaar heeft en welke
couponbedragen geïncasseerd werden.
Uit al deze gegevens en met de gegevens, welke van
wege de Afdeeling Boekhouding worden verstrekt, kan
dan worden opgemaakt, welke saldi beschikbaar zijn en
welke mutatie's noodig zullen blijken om te zorgen, dat
met zoo min mogelijk renteverlies wordt gewerkt. Na
gegaan kan dan ook worden, welke uitzettingen op een
bepaalden dag kunnen en soms ook moeten geschieden
of welke uitzettingen behooren thuis te komen.
Zoo terloops werden door mij de verschillende onder-
afdeelingen van de eigenlijke Bank-Afdeeling genoemd,
te weten: de Kas-, de giro-, de incasso-, de effecten-
afdeeling en de boekhouding.
Wellicht heeft U nu gevoeld, waarom zooveel ver
schillende formulieren in zoo verscheidene kleuren door
ons worden gebezigd. Zoo niet, dan volgt hier nog eene
kleine toelichting.
De blauw-witte orderbriefjes (form. 66), U allen wel
bekend, zijn uitsluitend voor de aanvragen van contan
ten-zendingen, door de Kas-Afdeeling te behandelen. De
grijze girobiljetten (formulier 63) en de gele girobiljet
ten (form. 62), speciaal voor opdrachten ten behoeve van
het Centraal Bureau te Rotterdam, worden behandeld
door de giro-afdeeling. Verder hebben wij de begelei
dingsformulieren voor de ter incasso gezonden cheque's
op binnen- en buitenland, de blauwe formulieren voor de
cheque's op het binnenland, de rose voor cheque's op het
buitenland. De witte begeleidende formulieren voor in-
cassi op particulieren.
Bij al deze formulieren ligt de bedoeling voor, de sor
teering bij het openen van de post te bevorderen en de
verdeeling van de ingekomen poststukken zoo snel
mogelijk te doen geschieden. Daardoor worden ook de
werkzaamheden vereenvoudigd.
Zoo worden de uniforme blauwe en rose begeleidings
formulieren bij de ter incasso gezonden cheque's op
binnen- en buitenland, in één map opgeborgen. Uit die
map worden de incassi verder geadministreerd.
Vroeger was deze methode niet mogelijk. De Boeren
leenbanken gebruikten toen als begeleidend formulier
meer of minder fraaie, doch alle in grootte meestal zeer
sterk afwijkende brieven. Het noodzakelijk gevolg hier
van was, dat de ontvangen incassi alle eerst in een z.g.n.
incasso-boek moesten worden ingeschreven. Dat kostte
tijd en geld, hetgeen voor een incasso-afdeeling al heel
verkeerd is, omdat de incasso-tarieven zoo laag gesteld
zijn, dat men er practisch gesproken niets op verdient.
De röse begeleidingsformulieren bij elkaar gehouden,
maken het gemakkelijker om te weten, welke ponden-,
marken- of frankenbedragen op den dag van ontvangst
in Hollandsch geld moeten worden omgezet.
Het lijkt mij wel goed thans enkele werkzaamheden
meer in details na te gaan, teneinde te laten zien, dat
voor heel eenvoudige zaken soms zeer vele handelingen
noodig zijn en tevens dat de eene afdeeling de andere con
troleert.
Als uitgangspunten wil ik nemen 2 zaken:
r. het binnenkomen van gelden;
2. het uitgaan van gelden.
Hoe komen de gelden bij de Centrale Bank binnen?
