DE RAIFFEISEN-BODE.
49
H.H. Kassiers worden beleefd en dringend verzocht
in de hoofden der grootboekrekeningen steeds te ver
melden de juiste en volledige namen en adressen, als
mede de juiste boekjesnummers.
Daardoor worden vele onaangenaamheden en veel
correspondentie bij het verzenden der controle-biljetten
door de af deeling Inspectie vermeden.
REDACTIONEEL GEDEELTE.
DE GESCHIEDENIS HERHAALT ZICH.
,uim een eeuw voor den wereldoorlog was er ook
groote oorlogsperiode: de Napoleontische oorlogen,
c daarin ging het den boer goed. De prijzen der
bouwproducten schommelden wel sterk, maar waren
r het algemeen hoog.
ivenals na den wereldoorlog bleef die gunstige con-
;tuur voor den landbouwer nog eenige jaren voort-
xn; totdat in i8i7/'i8 plotseling een ommekeer plaats
Deze ommekeer had verschillende oorzaken: over
ige oogsten, ontsluiting van nieuw cultuurgebied,
ge beschermende rechten in sommige landen. Het
olg was een geweldige prijsdaling. De gemiddelde
tveprijs op de Groninger markt bedroeg in 1816 f 15,40
1- H.L.), in 1817 f20.90, in 1818 f IX.in 1819 f6.60
laaide in December 1923 zelfs tot f2.92. Met andere
.nsoorten ging het ongeveer evenzoo.
leze prijsdalingen veroorzaakten natuurlijk groote
tide. Tal van boeren kwamen tot den bedelstaf. De
rde der boerderijen daalde schrikbarend. Executie's
en aan de orde van den dag. Gevolg: de boeren
en om staatsbescherming. Die kwam ook, althans
r den akkerbouw (voor veeteelt en zuivelbereiding
zij niet zoo noodig).
Ja eenige tientallen jaren werd de toestand Hog
erhand weer wat beter, en de bescherming (die
iwens niet in alle opzichten bevredigend had ge
kt) kwam te vervallen.
)e jaren 18501877 waren voor den boer een tijd
i hoogconjunctuur (om een mode-woord te gebrui-
1). Omstreeks 1877 kwam echter weer een ommekeer.
was ook weer kort na een oorlog (den Fransch-
itschen), maar dit is waarschijnlijk slechts een toe-
lige samenloop. De oorzaak was, gelijk bekend, de
sluiting van de Vereenigde Staten en Argentinië als
ductie-gebieden van granen.
Se gemiddelde marktprijs voor tarwe te Groningen
kroeg in de jaren 18711880 nog f 10.98 per H.L.
ISgi was hij beland op f 6.80, in 1893 zelfs op f 4.55.
"oor de tweede maal in één eeuw kwam groote ellende
r het platteland.
De koop- en pachtprijzen der landerijen", aldus
rijft de heer van Vliet, „waren in de goede jaren
feloopen tot boven de productiewaarde; het scheen
xf velen meenden, dat de prijzen der producten
rtaan nog steeds zouden blijven stijgen. In verband
die hooge prijzen hadden tal van koopers in den
den tijd niet alleen te duur gekocht, doch ook hooge
otheekschulden aangegaan, waardoor hun toestand
Is van den aanvang af gevaarlijk was."
ad dit niet evengoed met het oog op de tegenwoordige
s geschreven kunnen zijn?
e crisis begon ook toen bij de akkerbouw. Tenge-
ge van de prijsdaling van akkerbouwproducten werd
vee- en varkenshouderij sterk uitgebreid, met het
plg van overproductie ook op dit gebied, dat zoodoende
in de crisis werd meegesleurd.
lelemmeringen, die het buitenland aan onzen export
jen weg legde, maakten de zaak nog erger,
jaar ook na deze winter kwam weer een lente. Al-
gs verbeterde de toestand zich. Door natuurlijke
'fcaken kwam een productie-beperking tot stand. En
:e landbouwers slaagden er in hun bedrijven aanmer-
ijk te verbeteren.
^?.e gegevens voor dit artikel zijn ontleend aan „Hypotheek op
uenjen", door C. D. van Vliet, in het Jaarboekje 1919 der Ver
ging van Directeuren van Hypotheekbanken.
En nu nu zitten wij weer diep in den put. En wij
denken wel eens, dat het nooit zoo erg is geweest als nu.
Maar de geschiedenis leert ons anders. Vorige depres-
sie's waren niet minder erg. En toch kwam onze boeren
stand er weer boven op. Laten wij dus niet desespereeren.
De heer van Vliet geeft in zijn artikel nog eenige
interessante cijfers betreffende de opbrengst van boer
derijen.
Een boerderij met i8}4 H.A. onder Callantsoog
bracht in 1919 op f 84.000.In 1903 was zij verkocht
voor f 11.000.
Een boêrderij te Anna Paulowna, groot 40 H.A., deed
in 1904 f 26.000.in 1917 werd een bod van f 120.000.
geweigerd.
Een boerderij te Koegras, die in 1899 werd verkocht
voor f 18.000.bracht in 1917 f60.000.op, en als er
niet drie jaar huur aan gezeten had, was de opbrengst
nog belangrijk hooger geweest.
Zoo zien wij, dat de tegenwoordige landprijzen nog
niet eens zoo verschrikkelijk laag zijn, als men een
grooter tijdvak in het oog houdt. Zij zijn alleen ver
schrikkelijk laag, als men ze vergelijkt met de prijzen,
waaraan wij sedert 1914 eenigszins gewoon zijn ge
raakt.
GELD- EN EFFECTENMARKT
GEDURENDE NOVEMBER 1933.
De geldmarkt bleef ruim. Prolongatie noteerde steeds 1%.
Particulier disconto 3/s%. Bij de inschrijving op schatkist
papier was er groote belangstelling, het rendement stelde zich
weer uiterst lapg. Voor driemaandspromessen op voor 6
maands op y2, en van 1 jaarsbilletten op ruim 1%. 's jaars.
De wisselkoersen gaven groote dalingen van den dollar en
het pond, welke later weer wat konden verbeteren.
De noteeringen te Amsterdam waren:
1 Nov.
15 Nov.
25 Nov.
Londen
7 76'/»
7-93
8.10
Berlijn
5905
59.10
59-'5
New-York
161.
147
155
Parijs
9 69
9 7°
9 7° 7,
Brussel (Bclga)
34 55
34 56
34 5°
Op de effectenmarkt konden beleggingsfondsen zich goed
handhaven en veelal in koers verbeteren. Verschillende con-
versieleeningen en emissies waren een succes.
De aandeelenmarkt was vrij lusteloos, behalve voor aan-
deelen Kon. Olie en Philips.
De noteeringen waren
