ïmÊ.
10.—
0.38
12
12
79.63
"9-
DE RA I F F E I SEN-BO D E.
69
hijnlijk zal dit verschil althans gedeeltelijk moeten wor-
tn geweten aan het feit, dat Tsjecho-Slowakije door
til oorlog een geduchte klap heeft gekregen en dat'
fkar geld zeer sterk in waarde is verminderd. Uit het
groote aantal Banken (meer dan drie maal zooveel als
bii ons, terwijl Tsjecho-Slowakije minder dan twee maal
zooveel inwoners als ons land heeft) en het groote aan
tal leden (twee en een half maal zooveel^ als bij ons)
lijkt echter voldoende, hoe populair de „Kampelicka's"
Bjn en welk een onmisbaar bestanddeel zij zijn gaan
uitmaken van den Tsjechischen landbouw.
Ook op ander gebied is de landbouw-coöperatie in
Tsiecho-Slowakije zeer ontwikkeld. Men vindt er coöpe-
fctieve opslagplaatsen voor graan, enz., coöperatieve ma
lerijen en bakkerijen, coöperatieve cichorei-drogerijen,
Coöperatieve zuivelfabrieken, coöperatieve spiritus- en
Itijfselfabrieken, coöperatieve vereenigingen tot exploi-
latie van landbouwmachine's, coöperatieve electrische
Centrale's, coöperatieve tuinbouwvereenigingen, enz., enz.
Het is ongetwijfeld goed zich van tijd tot tijd eens te
ijealiseeren, dat de coöperatie niet beperkt is tot ons eigen
kleine landje, maar dat zij ook in an'dere landen, men
ikan wel zeggen in bijna alle landen, een instrument is,
lat de menschheid op krachtige wijze helpt in den
Itrijd om het bestaan. Dit is een duidelijk bewijs, dat
le coöperatie geen verschijnsel is, op kunstmatige wijze
n het leven geroepen en gehouden, doch een alge-
neene economische noodzakelijkheid, een voorziening in
;en werkelijke economische behoefte. Een bewijs te meer
hervoor wordt gevormd door de resultaten, die de
-oöperatie bereikt. Aan de vruchten kent men den boom!
Dat de coöperatie inderdaad goede en rijke vruchten
Iraagt, wordt ons weer voor oogen gesteld door het
Tsjechische boek.
Aan de Tsjechische coöperatie onze gelukwenschen
en een proficiat voor de toekomst!
UIT ONZE BOERENLEENBANKEN.
CONTRöLE OP DE RENTE-BEREKENING.
Oudendijk, 7 Febr. 1929.
Geachte Redactie!
Met verbazing nam ik kennis van de lijvige ingezonden
stukken over renteberekeningen aan het einde des jaars.
Bij mij rijst de vraag of de inzenders zichzelf wel ver
trouwen bij de diverse calculatiën.
Er is toch wel een manier om zichzelf te con'troleeren,
waardoor de controle overbodig wordt, b.v.b. van onder
naar boven tellen en omgekeerd. Bij aftrekken kan de
aftrekker bij het verschil worden opgeteld om het af
trektal te vinden of aftrektal verschil aftrekker.
Bij deeling: deeltal: deeler quotiënt -j- rest. of quotiënt
X deeler -f rest deeltal of deeltal: quotiënt deeler
-j- rest.
3. X b X c
Bij renteberekening voorgesteld door - kun
nen de termen van teller verwisseld worden en ook een
voor een door noemer worden gedeeld.
Ten slotte kan de ouderwetsche berekening van
Spaargelden en L. R. omgezet worden in Rk. Crt-vorm;
terwijl voorschotten met de aflossingen binnen het jaar
in L. R.-vorm kunnen worden omgezet.
Het een en ander geeft m.i. genoeg zekerheid voor
de juistheid der verschillende berekeningen.
Hoogachtend,
Uw dw. dr.,
B. T. BELS, Kassier.
CONTRÖLE OP DE RENTE-BEREKENING.
De noot der Redactie bij mijn ingezonden stuk in het
Februarinummer doet het mij wenschelijk voorkomen,
nader op deze kwestie in te gaan.
De Redactie noemt haar wijze van contröle voldoende
en eenvoudiger dan de onze. Ik hoop aan te toonen,
dat dit niet het geval is en dat haar controle-systeem
zelfs geen aanbeveling verdient. Die eenvoudigheid is
slechts schijn, evenals het slechts schijn is, dat ons sy
steem niet eenvoudig zou zijn; het is echter lastig om
het op papier te beschrijven. We zijn er van overtuigd,
dat aan een ieder, die het practisch toepast, die een
voud spoedig zal blijken.
Het stelsel der Redactie is onvoldoende. Komen vel
schillen voor dan is het zeer tijdroovend, omdat de
fouten er niet bij gelocaliseerd worden. Want, als wij
het goed begrepen hebben, geeft het slechts een controle
op het totaal rentebedrag van kolom 8 Uittreksel L
Bedraagt die rente bijv. f 10958,60 en die der halfmaan-
delijksche contröle staffeling f 11413-32, waar moet men
dan de fout zoeken en is er wel een fout, of zijn ei
daarentegen zelfs meerdere fouten? Om zekerheid te
krijgen moet de geheele renteberekening post voor post
overgedaan worden. Want met het oog op afrondingen
enz. is het onmogelijk, dat beide bedragen gelijk zijn.
En men weet niet hoe groot dit verschil moet zijn. Is
het bijv. f50,96, moet men dan alles overrekenen of
niet? Er kunnen wel grootere fouten zijn, die elkaar
gedeeltelijk opheffen. Zulk een controlestelsel is onvol
doende te noemen, als er absolute controle te bereiken
is, die niet meer werk geeft, en dat is de door tons
genoemde. Tot aanvulling nog enkele bijzonderheden.
Gesteld 1000 spaarders, rente 4 °/o, geen rente van
_centen. In een der eerste maanden van het jaar plaatst
de kassier achter elk jaarsaldo in Grootboek I de rente
a 4 0/0zet 'deze rentebedragen op een lijstje en telt ze
op. Het totaal zal zijn 4 o/0 van het totaal der gpaargeb
den. Uittreksel I verminderd met f20.(Gemiddeld
op elke rekening ongeveer 50 cent, over 1000 rekeningen
dus f500 a 4 0/0 f2; het verschil kan bijvoorbeeld
wel f 19 of f21 zijn, niet f 15 dan is er een fout! Boven
dien kan men hier de contröle zoo fijn nemen als men
zelf wil, door bijvoorbeeld de contröle telkens over elke
blz. van Uittreksel I afzonderlijk te doen plaats hebben.
Dit totaalsaldo komt dus vast te staan. Er is geen ander
extra werk verricht dan het maken van dit lijstje en het
tellen ervan.
Vervolgens komt halfmaandelijks de bijwerking van
het Grootboek I uit het Dagboek Spaarbank; hierin wor
den in de kolom opmerkingen twee kolommetjes voor de
debet en credit rentebedragen per post gemaakt.
Mutaties 1—15 Januari in Dagboek (vereenvoudigd).
Ontvangen
spaargelden.
Terugbe
taalden
spaargelden
Creditrente
11 x/2 mnd.
Debetrente
12 mnd.
2 Januari
2
10.
0.38
6
250.—
9.58
9
500.
19.16
9
100.
3-83
9
'497
59-88
9
1302.52
52.08
9
55.42
2. 20
120.
4.80
1.33
O.O4
12
8. 50
0.30
14
1200.
46.00
f 2078.50
2976.27
De rente van f2078.50 over 11 Va maand zou moeten
zijn: f79.65 en is f79.63, alzoo een afwijking van 2 cent;
debetrente 4 »/o van f2976 moet zijn f119,04, afwijking
4 cent. De juistheid is met één oogopslag te constateeren
