3°
DE RAIFFE
ISEN-BODE.
gemaakt, vermoedelijk niet door zal gaan. Wij vernamen
dit kort geleden van den advocaat van den inlegger. De
leeuw heeft dus om in de beeldspraak van den Heer
Obbink te blijven alleen gebruld, en is niet tot den
aanval overgegaan. Hetgeen in één opzicht wel eenigszins
jammer is.
VERANDERING IN DE CREDIETFORMULIEREN.
Sinds eenigen tijd hebben wij onze gedachten laten
gaan over de vraag, of het wenschelijk is eenige veran
dering te brengen in de Credietformulieren, en wel in
verband met de rente.
Indien een crediet van f iooo.wordt verleend, tee
kenen de credietnemer en zijn borgen ^goed voor ten
hoogste duizend gulden met rente," of ook wel zonder
de bijvoeging „met rente en kosten." In dit laatste
geval mag het crediet met de Ioopende rente nooit de
grens van f iooo.overschrijden; een overschrijding zou
niet gedekt zijn door den borgtocht. De kassier moet er
dus voor zorgen, dat er steeds een marge blijft voor
de rente. Wordt het crediet in het begin van het jaar
verleend, dan zal hij verstandig doen met slechts f 950
uit te betalen. Na het einde des jaars zal de bijgeschre
ven rente spoedig moeten worden betaald, om weer
een marge open te laten voor de rente over het nieuwe
jaar.
Wordt geteekend „goed voor ten hoogste duizend
gulden met rente en kosten," dan is de grens iets rui
mer, maar toch moet men waakzaam blijven. Men moet
er dan steeds aan denken, dat bijgeschreven rente
eigenlijk geen rente meer is. Door de bijschrijving gaat
zij deel uitmaken van het verschuldigde kapitaal. Dus
indien op 1 Jan. f 1000.is opgenomen, dan zijn de
borgen voor de rente aansprakelijk zoolang zij niet
bijgeschreven is, dus in den regel tot en met 31 Dec.
van hetzelfde jaar. Op 2 Jan. van het volgend jaar
wordt f 50.rente bijgeschreven, waardoor het verschul
digde kapitaal f1050.- gaat bedragen. De borgen zijn
echter slechts voor f 1000.kapitaal aansprakelijk.1)
Dus indien ook goed voor de rente wordt geteekend,
moet men er steeds voor zorgen, dat het kapitaal inbe
grepen de bijgeschreven rente, het in het goedschrift
'vermelde bedrag niet overschrijdt.
Het is ons gebleken, dat het in acht nemen der gren-'
zen, die men niet mag overschrijden, in de practijk;
niet altijd even gemakkelijk is. Men vergeet wel eens,
dat men de grens heeft bereikt, en is haar dan gepas-
seerd, voordat men het weet. Ook is het wel eens moei
lijk om de rente tijdig binnen te krijgen, terwijl bij som
migen de meening schijnt te heerschen, dat ook bijge
schreven rente nog rente is, die door het goedschrift
der borgen wordt gedekt.
Hoewel een en ander, voor zoover wij weten, nog'
nooit tot nadeelige gevolgen heeft geleid, schijnt het
ons toch beter de credietformulieren te veranderen in
1) Wij baseeren ons hier op een vonnis, dat de Rechtbank te
Groningen niet lang geleden over een dergelijke kwestie (die echter
niet een Boerenleenbank betrof) heeft gewezen.
dier voege, dat de grens niet zoo licht kan worden ovi
schreden. Wij zouden dat willen doen door invoegi
van een bepaling, inhoudende, dat als „rente" niet
leen wordt beschouwd de rente van het Ioopende ja
(de nog niet bijgeschreven renté), doch ook de ree
bijgeschreven rente over de twee daaraan voorafgaan
boekjaren. Credietnemer en borgen zullen dan in 1
goedschrift de rente moeten opnemen.
Bij een zoodanige inrichting van het credietformul:
kan het aangroeien van het debet door de rente n
gemakkelijk leiden tot een credietoverschrijding, wa,
(Voor de borgen niet aansprakelijk zijji. Is b.v. op 2 Jt
1928 een crediet van f 1000 verleend, dat direct geht
wordt opgenomen, dan blijven de borgen aansprakeli
voor de rente over 1928 en 1929, en voor de rente o\
1930 tot deze wordt bijgeschreven. Eerst na deze 1
schrijving op 2 Jan. 1931 vervalt hun aansprakelijkht
voor de rente over 1928.
Alvorens wij tot aanvulling der credietformulieren
bovenbedoelden zin overgaan, wilden wij een en anc
aan onze lezers voorleggen.
Het is niet onze bedoeling de nog voorradige form
lieren te vernietigen en nog minder, dat de Loei
Banken de gebruikte formulieren door nieuwe gaan v
vangen. In verband met het feit, dat nog nooit eeni
moeilijkheid met credietnemer of borgen is ontstaan t
gevolge van credietoverschrijding door rentebijschrijvir,,
kunnen de voorradige formulieren zeer wel opgebru-
worden. Dus eerst bij noodige herdrukken zal de nietr
clausule worden aangebracht.
De zinsnede, in de nieuwe akte van credietverstrekki
op te nemen, zou dan luiden:
Als rente' 'wordt beschouwd de rente over
Ioopende jaar, alsmede de rente over de twee daara
Voorafgaande boekjaren, ook al is deze rente ree
bijgeschreven. Betalingen door den eersten onderj;
teekende zullen worden geacht allereerst te dienen
voldoening van de oudste rente.
EEN VERSCHIL TUSSCHEN COÖPERATIE Ef
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP.
In de wereld der naamlooze vennootschappen heerso
het kapitaal. Hij, die het meeste geld heeft, en dus
meeste aandeelen kan koopen, heeft practisch de maf
in de naamlooze vennootschap. Hij kan de directie lat
ontslaan, en een van zijn vrienden of zich zelf tot directe
laten benoemen. Of hij kan zich een voordeelige comr.i
sariszetel laten geven. De praktijk laat hiervan talloc
voorbeelden zien. Men herinnert zich nog het geval I„<
wenstein, die met zijn enorme kapitalen groote maatsch:
pijen onder zijn invloed bracht of trachtte te breng'
Het is wel eens voorgekomen, dat de directie eener N
op een goeden dag bezoek kreeg van een vertegenwo
diger eener andere, concurreerende N.V., die kwam me<
deelen, dat de laatste de eerste in een bijkantoor 1
omzetten; zij had in stilte de meerderheid der aandee
van eerstbedoelde N.V. opgekocht!
Is het geld ook zulk een macht in de coöperatie? 1