34
DE RAIFFEISE N-B ODE.
Wij zouden dan echter een amendement erop willen
voorstellen. En dat is dit, dat de kosten voor een ge
deelte worden afgewenteld op degenen, die het handels
register raadplegen. Dit is niet meer dan billijk. Het
handelsregister is ten slotte alléén ingesteld ten dienste
van hen, die het raadplegen. Waarom hen dan niet een
gedeelte der kosten te laten betalen? Dit is ook billijk
ten aanzien van die lichamen, die weinig of niet van het
Handelsregister gebruik maken, zooals de Boerenleen
banken.
Verdere details laten wij rusten. Die zijn van nader
order.
EEN SCHOONE FINANCIËELE INSTELLING.
Uit Friesland komt veel goeds voort. Dat weet ieder.
Niet ieder weet echter, dat deze provincie kan bogen
op het bezit van een „Eerste Leeuwarder Hypotheek- en
Credietbank". Tot voor zeer korten tijd was ook ons
dit niet bekend. Deze bank, die bij nadere kennismaking
eigenlijk niet meer blijkt te zijn dan de handelsnaam,
waaronder de Heeren O. Hoekstra, G. W. Petersen en
PI. A. Siemonsma zaken doen, tracht met een nieuw
systeem van vee-aankoop op afbetaling den Frieschen
boe gelukkig en rijk te maken. Zij verkoopt hem een
koe voor f300.hij betaalt in 20 maandelijksche ter
mijnen; daarbij moet hij een spaarcontract bij de bank
sluiten, waarop tien jaar lang jaarlijks f 50.gestort
wordt en waarvoor na 12 jaar f 575.-wordt terugbe
taald over de geheele koopsom wordt direkt 20 maanden
rente ad 6% berekend (bij de aflossingen wordt deze
rente niet gerestitueerd); bovendien is 1 provisie ver
schuldigd, en moet de kooper het gekochte rund bij of
door bemiddeling van de Bank verzekeren voor 4% als
de kooper met betaling van een termijn in gebreke blijft,
kan de Bank de koe terug halen en is de kooper de
betaalde termijnen kwijt; in het spaarcontract konten
ook nog van die schoone bepalingen voor, die wij kort
heidshalve maar niet vermelden. Het aantrekkelijke in
het systeem is, dat de kooper kan volstaan met een
eerste storting van f 25.
Het Friesche Landbouwblad heeft de contracten van
de Bank nauwkeurig nagepluisd (waarover men wel
dankbaar mag zijn het licht dezer Bank moet niet onder
een korenmaat verscholen blijven!) en is daarbij tot de
volgende conclusie gekomen
1. Aan rente op het achterstallige bedrag en premie
verzekering wordt te zamen ruim 15% per jaar be
rekend; bovendien aan provisie 1.10% van de aan
koopsom
2. De bepalingen van het spaarcontract dat aan de
koopers van vee op afbetaling wordt voorgelegd, zijn
van dien aard, dat wij ten sterkste ontraden hierop
in te gaan
3. De Eerste Leeuwarder Hypotheek- en Credietbank
lijkt ons allerminst de aangewezen plaats voor aan
koop van goed gebruiksvee tegen marktprijs.
Er schijnen door de Bank al aardig' wat koeien volgens
dit profijtelijke systeem verkocht te zijn (zij zelf spreekt
van 300).
Wordt de mensch nooit wijzer?
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE
EN DE LANDBOUW.
II.
In het vorig nummer namen wij op de algemeene
resolutie's, terzake van den landbouw aangenomen door
de eenigen tijd geleden gehouden economische conferen
tie te Genève (waarvan de conferentie over de opheffing
van in- en uitvoerverboden, die thans bijeen is en onder
voorzitterschap van den heer Colijn staat, een direkt
gevolg is) wij laten nu hier volgen de bijzondere resolu
tie's, voor zoover zij betrekking hebben op de coöperatie.
1Landbouwcoöperatie: verhouding!
tusschen de productie- en verbruiks
coöperaties..
(I.) De landbouwers der verschillende landen arbei
den aan de verbetering hunner bestaansvoorwaarden en
dragen tegelijkertijd bij tot de algemeene welvaart door
meer en meer gebruik te maken van alle vormen van
coöperatie coöperatie's ter voorziening, hetzij in de be
hoeften van het beroep, of in die van het gezinverkoop-
coöperatie's voor den regelmatigen afzet der producten
coöperatie's voor de verwerking van de voortgebrachte
grondstoffencredietcoöperatie's voor de behoefte aan
kapitaal (het op peil houden van de werktuigen, grond
verbetering, het opslaan der producten). De coöpera-
tieve instellingen verhoogen zoodoende de koopkracht
der landbouwers als producenten en als verbruikers. Zij
bevorderen tegelijkertijd den economischen vooruitgang,
zoowel door verhooging der productiviteit als door ver
betering der kwaliteit en door het scheppen van de moge
lijkheid om de geoogste producten en hunne bijproducten
ten volle te benutten. Ten slotte dragen zij bij tot de
regeling der markten, door de toepassing van methoden,
welke de kosten van distributie tot een minimum be
perken.
(II.) De landbouwcoöperatie's zullen tot nog belang
rijker rationaliseering van het economische leven bijdra
gen, naarmate haar betrekkingen met de verbruiks-
coöperatie's nauwer worden. Directe handelsrelatie's tus
schen producenten en verbruikers, of vereenigingen van
beiden, schakelen de onnoodige tusschenpersonen uit,
en wanneer zij voldoende verbreid zijn, leiden zij tot voor
beide partijen voordeeliger prijzen. Bij het materieele
voordeel komt nog moreèle winstde producenten en
verbruikers leeren door de rechtstreeksche handelsbe
trekkingen elkaar kennen en rekening houden met
eikaars bijzondere omstandigheden en behoeften. De
productie- en consumptiecoöperatie's leeren het voordeel
op prijs stellen, dat voor haar ligt in onderlinge directe
betrekkingen, welke met haar gemeenschappelijke prin-
cipe's in overeenstemming zijn. Het duidelijk besef van
de mogelijkheid eener onderlinge samenwerking en van
wederzijdsch vertrouwen bij de onderhandelingen vor
men de onmisbare voorwaarden voor een practische
oplossing van het vraagstuk der directe handelsrelatie's
tusschen landbouwproductie- en consumptiecoöperatie's,
een vraagstuk, dat theoretisch reeds lang is opgelost.
De pogingen om tot een practische verwezenlijking
i te komen zouden gesteund moeten worden van de zijde
van den landbouw door de voortbrenging van artikelen
van een bepaalde kwaliteit en een uniforme soort; var
de zijde der verbruikscoöperatie^ door den wil om zoo
veel mogelijk de landbouwproducten te koopen bij de
landbouwproductiecoöperatie'svan de zijde der Staten
en openbare lichamen door steun aan de coöperatieve
beweging door middel van het stichten van leerstoelen
aan universiteiten of andere wetenschappelijke inrichtin
gen, door middel van het geven van cursussen ter behan
deling' van de coöperatieve beweging en door een belas-
tingpolitiek. welke zich onthoudt van het nemen van
maatregelen, welke nadeelig voor de coöperatieve bewe
ging kunnen zijn.
Een doeltreffende samenwerking, eventueel in den
vorm van gemeenschappelijke ondernemingen, zal te
gemakkelijker te bereiken zijn, naarmate de productie-
en consumptiecoöperatie's der verschillende landen natio
naal meer in gemeenschappelijke economische comité's
vereenigd zijn.
Om aan de coöperatie een normale ontwikkeling te
verzekeren op elk gebied, waarop zij werkzaam is, is het
van het grootste belang, dat de wetten, welke haar
regelen, op uniforme grondslagen rusten, voorzoover dit
nog niet het geval is, en dat zij haar zoo min mogelijk
belemmering in den weg leggen.
