DE RAIFFEISE N-B ODE.
geheel geen succes. Het beroep op de Centrale Bank en.
op de Locale Banken vond evenmin weerklank. En de
gelden, verkregen door de deposito obligatie's, zijn slechts
als druppels op een gloeiende plaat.
Het is dus ook duidelijk, dat er een andere en betere
weg gevonden moest worden. Het Bestuur der Centrale
Bank was van oordeel, dat deze ernstige leemte in hef
landbouwcredietwezen, die zich hoe langer hoe pijnlijker
voelbaar maakte, niet mócht blijven bestendigd. Het
meende tevens, dat het op den weg der Centrale Bank
lag, om het initiatief te nemeh tot de voorziening in
deze leemte.
Toepassing van het systeem
der deposito-obligatie's?
Allereerst is overwogen, of de oplossing niet kon wor
den gevonden in dien zin dat de Centrale Bank obli
gatie's zou uitgeven, gelijk zij oók deposito-obligatie's uit
geeft. Voor deze (eerstbedoelden) zou dan natuurlijk
beursnoteering moeten worden aangevraagd. Men -4s
echter tot de conclusie gekomen, dat de zaken der Cen
trale Bank daardoor te sterk zouden worden uitgebreid,
en wel buiten hare natuurlijke grenzen. Dat de uit
breiding zeer sterk zou zijn, lijkt ons niet twijfelachtig
verwacht mag worden, dat in den loop van enkele jaren
zeker tien millioen gulden aan obligatie's zal moeten
worden geplaatst, terwijl dit bedrag op den duur nog
veel hooger zal worden. Door deze uitbreiding zou de
werkkring der Centrale Bank zich bovendien uit gaan
strekken buiten hare natuurlijke grenzen. Immers zij
treedt dan niet meer op als Centrale der Boerenleenban
ken. Het gaat niet aan om in het bedrijf der Centrale
Bank alle mogelijke soorten van financiering in te
smelten.
Ten slotte en dit is het meest doorslaggevende argu
ment om deze methode te verwerpen zou de schulden
last en daarmede de aansprakelijkheid der leden van de
Centrale Bank sterk verzwaard worden. De leden der
Centrale Bank zouden aansprakelijk worden voor eene
schuld van tien of twintig millioen gulden (of nog neer)
aan uitgegeven obligaties, zonder dat zij hiervan eenig
voordeel hadden. Dit is in strijd met den zin der aan
sprakelijkheid. Men behoort aansprakelijk te zijn voor
schulden, die geheel of ten deele in het eigen >elang der
aansprakelijke personen zijn aangegaan (uitzonderingen
ten opzichte van bestuursleden, enz. daargelaten). Zulks
zou hier niet het geval zijn. De schulden der Centrale
Bank mogen niet met zulk een obligatie-leening (ook
al staan daar zeer solide vorderingen tegenover) worden
vermeerderd.
De Centrale Bank mag dus de verzorging der land
bouwcoöperaties met grondkapitaal niet zelfstandig op
zich nemen.
Wat dan?
De juiste weg in dezen is dfe weg, die iegelijk de
meest natuurlijke is: die van coöperatie der belangheb
benden, een afzonderlijke coöperatieve vereeniging waar
bij die landbouwcoöperatie^ welke grondkapitaal behoe
ven, zich aansluiten.
In een slotartikel hopen wij uiteen te zetten hoe deze
gedachte ten slotte is uitgewerkt.
BORGEN-REGISTER.
Wij hebben het al eenigen tijd als een gebrek in de
administratie, vooral in die der grootere (voorschot)-
banken gevoeld, dat men feitelijk niet voldoende
overzicht had van de borgen.
Hoe vaak kan het niet voorkomen, dat een persoon
overleden is, en dat het bestuur, wel weet, dat hij onder
de vele borgen moet voorkomen, maar niet weet, voor-
wie hij borg was. Men zag zich dan genoodzaakt, alle
schuldbekentenissen en credietakten na te loopen. Welk
een tijdroovend werk dit is, behoeven wij aan kassiers
en bestuursleden, die dit al eens bij de hand hebben
gehad, niet te zeggen. Voorts behoort tot de goede
gewoonten, dat het bestuur éénmaal per jaar nagaat,
of er misschien borgen overleden zijn, of er zich mis
schien onder bevinden, in wier vermogenstoestand een
achteruitgang heeft plaats gehad. Ook dit was tot dusver
een vrij omslachtig werk, vooral, wanneer één persoon
meerdere malen borg. en vaak /bovendien nog orediet-
nerner w^s. In dat geval moest er onvermijdelijk weer
een potlood en een stuk papier aan te pas komen, om
op te tellen, wejke last die persoon in totaal wel op
zich had genomen. Hetzelfde moest natuurlijk geschieden,
wanneer als borg werd opgegeven een persoon die reeds
meerdere garanties op zich had genomen. Aan al deze
grootere en kleinere bezwaren meenen wij nu door het
gebruik van een borgen-register zooals wij dat thans
ontworpen hebben, een einde te kunnen maken.
Ons borgen-register is een losbladig boek van 211/2 bij
33 c.M met een zeer eenvoudig en handig mechaniek
voor het indoen en uitnemen der bladen. Het bevat
allereerst een alphabetischen klapper, dus 24 bladen aan
elk waarvan een letter vair het alphabet is bevestigd.
Behalve die klapper bevat het boek 80 bladen, die men
nu naar behoefte over het alphabet kan verdeelen.
'Elk blad biedt ruimte voor 2 borgen.
Een model van zoo'n blad treft U hierbij aan. Voor
eiken borg is zooals men zal zien, een halt blad gere
serveerd.
Bovenaan schrijft men den naam van den borg, zijn
woonplaats en eventueele bijzonderheden, terwijl boven
dien gelegenheid is gelaten, om kort he; bezit aan on
roerend goed te vermelden. Hieronder zijn dan de aoodige
kolommen beschikbaar, om te vermelden het crediet of
voorschot, dat de borg eventueel zelf geniet, de namen
dergenen voor wie hij borg is, en de bedragen dief
borgstellingen.
Bij zijn controle zal nu het Bestuur dus met één oog
opslag zien, dat (zie voorbeeld) J. W. Akkerman borg
is voor van Driel, Nunians en van Beek, resp. tot f700.
f 3000 en f 1.200 en dat hij bovendien zelf een crediet
heeft van f 2000, zoodat hij dus minstens voor f 6.900
goed zal moeten zijn.
De achterzijde der bladen is blanco gelaten, zoodat
men, die ook nog voor de vermelding van bijzonderheden
kan gebruiken.
Dit enkele voorbeeld zal U reeds doen inzien, dat het
register de controle heel wat vergemakkelijkt en een
duidelijk en direct overzicht geeft van de borgen en
hunne verplichtingen
Wij willen dan ook het gebruik van dit nieuwe register
met warmte aanbevelen. Wij achten het werkelijk voor
elke Bank noodzakelijk.
Rest ons nog, den zakelijken kant te bespreken. Daar er
allicht Banken zullen zijn, die aan één boek niet genoeg
hebben en dus het alphabet over twee of meer boeken
zullen moeten verdeelen, hebben wij den prijs voor band,
alphabet en bladen elk afzonderlijk bepaald. De band
kost dan fi.75, het alphabet fo.75 en de bladen per
80 stuks fo.80. Eén boek met alphabet en 80 bladen kost
dus f3.30 en biedt plaats voor 160 borgen. Heeft men
twee boeken noodig, dan kan men het alphabet over
de twee boeken verdeelen, b.v. in het eene A— L en in
't andere MZ.
Men neemt dan dus twee banden, 2 80 bladen en
1 alphabet.
Wij hopen, dat alle Banken zich dit nuttige register
spoedig zullen aanschaffen.
