DE RAIFFEISEN-BODE.
79
lijk gebruik van machines en werktuigen in verband
met de bodemcultuur; voorts die voor de bereiding van
vlas en dergelijken, van deze is weinig bekend. Electrici-
teits-coöperaties, waarvan er in Duitschland ongeveer
6000 bestaan, kennen wij bij ons te lande nog niet.
Ziedaar in uiterste kortheid de organisatie en opbouw.
Maar nu ontbreekt nog de vermelding der zakelijke
beteekenis, d.w.z. de bedrijfsuitkomsten als onmisbare
tweede maatstaf en hulpmiddel van beoordeeling. Daar
toe wil ik eenige geldswaarden noemen.
Voor 1924 worden de navolgende geldswaarden opge
geven:
1. de aankoopen ruim 90 millioen gulden.
2. den afzet in drie soorten t.w.:
den zuivelproducten 300 mill. gul dei
van de veilingen 80
van suiker, carton en
aardappelmeel 100
eieren en andere
producten 25
Dus in het geheel aan inkoop en afzet 600 millioen gulden.
Daarbij komen aan spaargelden en
deposito's 340
dat wordt van deze groepen totaal 940
Rekent men er nog bij, wat in het verzekeringsbedrijf
en in de andere tot de zesde groep behoorende coöpe
raties omgaat, dan komt men stellig boven één milliard
gulden, dat is dus, luister wel, boven 1000 millioen gul
den; ik herhaal: deze beweging is dus geheel en wel
voorgoed uit de kinderschoenen en heeft waarlijk niet
meer in schuwen ootmoed te zeggen: „vergeef mij, dat
ik leef en groei."
De feitelijke ontwikkeling heeft het goede recht van
bestaan en de maatschappelijke noodzakelijkheid van deze
kerngezonde beweging in deugdelijken bedrijfsvorm wel
afdoende bewezen; vooral ook als men denkt aan den
korten tijd, die er noodig is geweest, om die hoogte te
bereiken en aan de feiten, tekortkomingen en stroefheden,
die dien groei hebben belemmerd. Maar men kan ook
hierbij zeggen: ,,De Zon straalt ook als zij vlekken heeft."
Moge de coöperatie in den land- en tuinbouw op den
grondslag van de in 1925 herziene coöperatiewet blijven
doorgroeien en bloeien als tot dusverre en moge men,
hoe moeilijk het ook valle, alle vlekken en tekort''
komingen willen en kunnen verdelgen en uitroeien tot
heil van land- en tuinbouw zelf en dus van de geheele
volkshuishouding en volkswelvaart van Nederland.
Moge echter ditzelfde ook plaats hebben met de hier
niet besproken en ondanks haar veel hoogeren leeftijd
veel zwakker gebleven verbruikscoöperatie en deze spoe
dig haar achterstand kunnen inhalen, ook en niet het
minst ten belange van land- en tuinbouwers, die er tot
dusverre veel te weinig aandacht aan hebben geschonken.
NOGMAALS EEN WAARSCHUWING.
Voor de zooveelste maal kwamen wij in aanraking
met een geval, waarin een boer van een obscure bank
effecten had gekocht ver boven de waarde. Dat de
menschheid nooit wijzer wordt! Men zou denken, dat
de geschiedenis met de Brusselsche Bank, die toch in
alle kranten heeft gestaan, en andere dergelijke historie's'
haar de oogen wel eens open hadden gedaan. Maar
steeds weer loopen de menschen er in, en steeds weer
met dezelfde fondsen: Premieloten Hollandsche Grond-
kredietbank, Congo-loten, Premieloten Witte Kruis, en
dergelijke, die voor veel meer van de werkelijke waarde
aan den man worden gebracht.
Wij stellen voor, dat al onze kassiers in hun kantoor
ophangen een duidelijke
x) Dit is niet geheel juist; het is ons bekend dat er enkel'e.
electriciteits-coöperatie's bestaan. Red.
WAARSCHUWING.
Koop geen effecten en vooral geen premie-loten
alvorens U te hebben vergewist van de werkelijke
waarde daarvan.
Misschien dat zooiets den boerenstand verlost van
parasieten, die al heel wat van zijn geld hebben opge
zogen.
VAN HEINDE EN VER.
Het Volkscredietwezen in Indië.
1.
Een groot werk.
Er is in tropisch Nederland een werk aan den gang,
dat nauw verwant is aan het onze. Reeds daarom ver
dient het onze belangstelling. Het verdient deze des
te meer, omdat het zoo verschillend is van het onze,
omdat het heeft te maken met zulke gansch andere)
toestanden, die moeilijkheden baren, waarvan wij hier
niet droomen. En het is een werk in grooten stijl; zijn
omvang staat bij het onze niet achter, en zijn ontwikke
lingsmogelijkheden zijn grooter.
Wij bedoelen het Volkscredietwezen in Nederlandsch-
Indië. Wij wisten, dat er zoo iets bestond, maar veel
meer ook niet. Een jaarverslag en enkele boekjes, ons
welwillend toegezonden door de Centrale Kas te Welte
vreden, hebben ons meer geleerd, en wij stellen er veel
prijs op hiervan iets aan den lezer mede te deelen.
Het Volkscredietwezen en de
Indische toestanden.
Het Volkscredietwezen heeft ten doel verbetering van
de credietverstrekking aan de inlandsche bevolking (die
zich voor het grootste deel met landbouw bezig houdt).
Dit doel is vrijwel gelijk aan dat van onze Boerenleen
banken.
De weg, waarlangs men in Indië tracht dit doel te
bereiken, is echter zeer verschillend van den weg,.welke
hier te lande is gevolgd. Dit is te begrijpen, als men
bedenkt, welke groote verschillen er bestaan tusschen
den Indischen „tani" (boer) en zijn Hollandschen collega,
tusschen de Indische maatschappij en de Hollandsche.
Een van de hoofdtrekken van den Inlander is zijn
zorgeloosheid. Hij maakt zich geen zorgen voor 'den
dag van morgen. Spaarzin, hier te lande een nationale
deugd, is hem te eenenmale vreemd. Hij heeft ook zeer
weinig behoeften (volgens de jongste gegevens leeft een
gemiddeld inlandsch gezin van nog geen f 200.per
jaar!). Daarbij komt zijn gebrek aan ontwikkeling: de
meeste Inlanders kunnen lezen noch schrijven.
Een zorgeloos mensch is altijd slecht bij kas. Zoo
ook de Inlander. Hij moet dus telkens geld leenen. Na
tuurlijk altijd kleine bedragen.
Is een zorgeloos mensch tevens onontwikkeld, dan
valt hii zeer licht in handen van woekeraars. Zoo ook
de Inlander
De cijfers, die men omtrent den woeker, die op Indië's
vruchtbaren bodem rijk heeft gebloeid, te lezen krijgt,
doen U werkelijk de haren te berge rijzen. Men ontmoet
rente-percentage's van 50 (dat is laag) tot 3000!! Dat
hangt ten deele af van de geboden zekerheid en van de
grootte van de leensom. Kleine bedragen worden door
de heeren woekeraars wel zonder waarborg geleend, maar
dan moet ook een behoorlijke rente worden betaald: voor
een gulden b.v. 10 cent per dag, dat is 3650 0/0 'sjaars.
Men moet hierbij in het oog houden dat de normale
rentestand in de Inlandsche Maatschapppij veel hooger
is dan bij ons (de dorpsbanken van het Volkscrediet
wezen rekenen gemiddeld 18 °/o per jaar), dat de leenin-
totaal van
den afzet
500 mill
gulden.
