6o
DE RAIFFEISEN-BODË.
afgesloten, en de gladde effectenman belooft graag
een rente van zes of zes en een half procent, zoo
niet veel meer, wanneer liet aandeelen geldt.
Dikwijls zijn de stukken minderwaardig. Maar ook
al zijn de instellingen soliede en betrouwbaar, dan
nog wordt geen rekening gehouden met het feit, dat
men z'n geld voor lange jaren daarin vastlegt. Zeker,
de leenbank geeft maar vier procent rente. ÏVIaar;
wanneer de belegger het geld in zijn bedrijf noodig
heeft, wanneer hij een goeden aankoop van grond
kan doen, wanneer hij een zoon of ander familielid
wil helpen, dan heeft hij al zijn spaargelden in enkele
dagen ten volle terug.
Terwijl hij, die zich incourante, moeilijk verkoop
bare effecten liet aansmeren, moet afwachten wat
deze ter beurze of op een veiling; opbrengen, en'dan
in verreweg de meeste gevallen miét schrik ervaart,
hoe hij is 'beetgenomen. Nog onlangs werden op de
executiebeurs de pandbrieven van eene goedbeheerde
hypotheekbank, (waarvan niets ongunstigs bekend
is, doch die met een klein kapitaal werkt, zoodatl
de pandbrieven weinig in omloop zijn), welke vijf
procent rente geven, voor 61 pCt. verhandeld. Dat
wil zeggen, dat de stukken, welke duizend gulden
hadden gekost, voor ruim zeshonderd gulden van
de hand werden gedaan. Nu is hier het verschil'van
bijna vierhonderd gulden wel heel groot, doch het:
komt dagelijks voor, dat onze boeren stukken tegen,
volle duizend gulden gekocht, voor acht- en negen
honderd gulden weer moeten afgeven. En wat nut
heeft men er dan van, dat 'm'en enkele Jaren ee(r\
of een heel procent meer rente heeft gehad dan bijl
de leenbank of op hypotheek?
Dit geldt dan nog de solide stukken. Maar hoe
dikwijls komt het niet voor, dat men den landbou
wers rommel, speculatieve papieren tegen veel te
hooge prijzen in de handen stopt. Af en toe, zooals
bij de Brusselsche Bank, komt er van die praktijken
eens iets aan het licht.
Maar het overgroote deel der betrokkenen schaamt
zich, dat men zich zoo heeft laten beetnemen en
zwijgt. En juist dit maakt het werk voor zulke
heeren zoo gemakkelijk. Het is ongeloofelijk, wat
er inzake incourante fondsen in de provincie, zoo
als de beursmannen dit uitdrukken, wordt gespuid.
Duizenden guldens gaan op deze. wijze voor den
landbouw verloren aan die parasieten, die dikwijls
zelfs per auto het land bereizen.
Onze boeren vergeten dat de effectenbranche een
afzonderlijk vak is. En dat het heel moeilijk is
om uit de jaarverslagen en de statuten een ook
maar zeer globaal inzicht te krijgen omtrent de
financiëele positie eener onderneming. Een land
bouwer van gewone ontwikkeling zal daartoe in den
regel niet in staat zijn. En werd er altijd nóg maai1
onderzocht. Al te veel gaat de kooper alleen af op
de mooie praatjes van den agent, die gouden bergen
belooft. Men neme eens de proef en vrage hem
schriftelijk vast te leggen, wat hij met zooveel wel
sprekendheid belooft.
Af en toe zien kassiers en bestuursleden eener
Boerenleenbank hunne spaargelden zoo,, geleidelijk
afnemen. Deze neemt duizend gulden <5p, die twee
duizend en zoo meer. Ze kunnen dan vermoeden
en met vrij groote zekerheid nagaan, dat er weer
een kaper op de kust is onder hunne inleggers. En
dan is het hun plicht, te waarschuwen. Te wijzen
op het gevaar, dat de koopers van, dergelijke stuk
ken loopen. Niet, omdat de belangen van de leen
bank daarmede gemoeid zijn. Die komen in de
tweede plaats. Maar vooral, omdat de belangen van
den boerenstand op het spel staan, omdat door
publiciteit en het vestigen van de aandacht op deze
dingen menigeen van deze schadelijke aanikoopen
kan worden teruggehouden.
In mijn vorig artikel vatte ik het betoog in twee
stellingen samen. Ik zou dit ook nu weer willen doen.
En dan geef ik de volgende regels:
Ten eerste: Beleg uw geld ,dat ge misschien nog
weer in uw bedrijf noodig hebt, op de leenbank
of koop daarvoor effecten, welke dagelijks op de
beurs worden verhandeld, zoodat ge altijd uw geld
na enkele dagen weer in handen kunt hebben.
Ten tweede: Koop alleen incourante fondsen, dit
zijn effecten, welke niet op de beurs worden ver
handeld, indien ge met vrij groote stelligheid kunt
verwachten, dat ge om die gelden nooit verlegen
zult zijn.
Ten derde: Koop nooit geen effecten van vreemde,
personen, ze.lfs al beweren ze, ook met uwe kennissen
of familieleden zaken te hebben gedaan. Koopt geene
effecten van zaken welke ge niet kent, zonder daar
naar een onderzoek te hebben ingesteld. Laat u
niet verlokken door grootklinkende namen en weid-
sche titels op de gedrukte stukken.
Over elk dezer regels nog een enkel woord.
II.
Drie regels gaven we voor de belegging van het
geld onzer landbouwers.
Ten eerste: Beleg het geld, dat ge vermoedelijk
later weer noodig hebt, alleen in op de beurs ver
handelbare effecten of plaats het op de leenbank.
Ten tweede: Koop alleen dan incourante, niet op
de beurs verhandelbare stukken, indien ge die aan
schaft voor langdurige geldbeleggging en ge naar
alle waarschijnlijkheid nooit om het geld verlegen
zult' zijn.
Ten derde: Koop nooit geen geldswaardige pa
pieren, welke ge niet kent of waarvan ge de waarde
niet tenminste bij benadering weet.
Over elk dezer drie regels thans nog een enkel
woord.
Belegging uwer tijdelijk overbodige kasmiddelen
op de leenbank heeft het voordeel van eene, voor
dadelijk opvorderbare gelden vrij hooge rente (vier
of vier en een half procent), terwijl ge uw geld als
regel binnen enkele dagen, zoo niet binnen enkele
uren weer geheel, zonder eenig koersverlies, ter be
schikking hebt. Men schatte dit voordeel niet ge
ring. Zeker, met effecten is het mogelijk vijf of zes
procent te maken. Maar men begint met bij den
aankoop de verschuldigde provisie en de zegelkos-
ten te betalen. En bij eventueele verkoop worden
die weer afgetrokken, zoodat deze bedragen twee
maal voor rekening van den belegger komen. Rekent
men dan nog het mogelijk koersverlies (zelfs de
meest soliede papieren zijn aan fluctuaties in den
koers, aan rijzing en daling onderhevig) dan kan
men gerust zeggen, dat alleen wanneer men de
gelden voor langer dan een jaar wil beleggen, aan
koop van effecten voordeel kan opleveren boven
plaatsing op de leenbank. Voor hem, die voor kor-
teren tijd dan een jaar gelden over heeft, is de
leenbank de aangewezen belegging.
Maar ook al koopt men effecten, dan zorge men
vooral voor courante, direct te verzilveren fondsen
Brengt men die aan de beurs, dan vinden die tegen
den gewonen koers plaatsing en binnen enkele dagen
heeft men zijn benoodigde geld weer terug.
Een niet te onderschatten voordeel van courante
papieren is nog, dat iedere soliede bank, ook iedere
