OVER DE VERHOUDING
TUSSCHEN DE LOCALE
BANKEN EN DE CEN
TRALE BANK.
62
DE RAI FFEISEN-BODE.
dan zal daardoor de uitkeering, aan
het einde der Spaarkas te doen, on
gunstig beïnvloed worden. Velen
hebben dit aan den lijve ondervon
den met de Spaarkassen uit de ja
ren vóór den oorlog, die nogal wat
Russen hadden aangekocht. Toen
het op verdeeling aankwam, brach
ten deze effecten natuurlijk niets op.
Dit risico is vooral hierom zoo
zwaar, omdat een Spaarkas niet tot
gunstiger tijden kan wachten met
verkoop harer effecten. Zij m o e-
t e n op een bepaald tijdstip te gelde
gemaakt worden. Als de koers on
gunstig is, en er is kans van stijging,
dan wacht een particulier nog even.
Maar een Spaarkas kan dat niet
doen.
Nu is het wel waar, dat de meeste
Spaarkassen soliede fondsen aan-
koopen, maar het risico blijft toch
bestaan. En er zijn natuurlijk ook
instellingen, die minder voorzichtig
te werk gaan.
Als men erover denkt om tot een
Spaarkas toe te treden, is dus het
eerstle wat men doet: naar de be
leggingen informeeren. En zoo mo
gelijk ook van een onpartijdigen
derde trachten te weten te komen,
of het een betrouwbare instelling
is. Want een agent vertelt soms veel
moois, dat later blijkt niet geheel
waar te zijn.
Er is een heel enkele instelling,
die de gelden harer Spaarkassen niet
in effecten, doch in eerste hypothe
ken belegt. Het risico van koersda
ling wordt zoodoende uitgeschakeld.
Het risico, dat de maatschappijij
niet voorzichtig genoeg is (b.v. de
overwaarde te laag laat zijn), blijft
echter. Ook hier is het ten slotte
een kwestie van vertrou w e n.
Een tweede bezwaar der Spaar
kassen is, dat zij hun deelnemers
té sterk binden. Als men bij een
Boerenleenbank spaart, kan men
zijn geld elk oogenblik terug krij
gen, als men het noodig heeft. Niet
alzoo bij een spaarkas. Gedurende
de eerste twee of drie jaar kan men
niets terug krijgen, terwijl men
daarna een voorschot kan krijgen,
of de zoogenaamde „afkoopwaarde."
Maakt men van het eerste gebruik,
dan blijft overigens de zaak gewoon
doorloopen; dus men moet op de
bepaalde tijdstippen de vereischte
stortingen blijven doen, terwijl men
bovendien een behoorlijke rente op
het voorschot moet betalen. Ont
vangt men de afkoopwaarde, dan is
de zaak daarentegen meteen uit. Het
sparen is daarmede opgehouden.
De afkoopwaarde is echter een heel
eindje beneden de werkelijke waarde
van de reeds gedane stortingen. In
ieder geval blijven een of twee jaar
stortingen in de Spaarkas achter.
Het maximum-bedrag van een voor
schot is nog wat lager dan de af
koopwaarde (gewoonlijk 90 0/0 daar
van.)
Zoodat wij tot de conclusie moe
ten komen, dat een deelnemer aan
een Spaarkas, die op een gegeven
oogenblik financieel alle zeilen moet
bijzetten en al zijn geld noodig heeft,
er niet al te gelukkig aan toe is. Wij
moeten hierbij ook nog vermelden,
dat men voorschot of afkoopwaarde
alleen dan kan verkrijgen, wan
neer men aan de contra-verzekering
deelneemt.
Driemaal is scheepsrecht dus
zijn wij zoo vrij nog een derde be
zwaar naar voren te brengen. Dit
betreft de administratie-kosten, die
naar onze meening tamelijk hoog
zijn. Gewoonlijk bedragen zij onge
veer 10 o/o van het totaal der stor
tingen. Wij willen niet zeggen, dat
de maatschappijen zich daarmee on
rechtmatig verrijken, want er moet
heel wat af, zooals provisie aan agen
ten, reclame, dividend, enz. Maar
met dat al wordt die wijze van spa
ren voor de deelnemers er niet voor-
deeliger op.
Tot zoover over het stelsel der
Spaarkassen in het algemeen. Wij
kunnen echter moeilijk nalaten om
ook nog enkele woorden' te wijden
aan de handelwijzen ven enkele
maatschappijen in het bijzon
der. Ons bereikten mededeelingen
hierover, die een waarschuwing mo
gen zijn om op te passen. Zoo werd
ons o.a. verteld van de volgende
truc, die een maatschappij toepaste:
stel, dat de jaarlijksche storting, door
een deelnemer te doen f.40.be
droeg; nu zond zij aan een of meer
deelnemers een aan haar zelf geadres
seerde postwissel toe, waarop inge
vuld b.v. f36.welke postwissels
dan door die deelnemers weer aan
de maatschappij verzonden moesten
worden. Dus oogenschijnlijk zoo
coulant mogelijk: de maatschappij
vult zelfs uw postwissel in, waarmee
g'ij moet betalen! Maar ©enigen tijd
nadat die- deelnemers, vertrouwende
dat de maatschappij het bedrag wel
juist had ingevuld, de postwissel
verzonden hadden, kregen zij be
richt, dat zij als deelnemer geschrapt
waren, en dat hun bijdragen verval
len waren aan de Spaarkas, over
eenkomstig artikel zooveel van het
Reglement, dat bepaalde, dat ieder,
die in gebreke bleef op het ver
eischte tijdstip de vereischte stor
tingen te doen, geroyeerd zou wor
den en niets terug zou krijgen. Wel
nu, zij hadden niet de vereischte
storting gedaan, daar zij maar
f36.in plaats van f40.— betaald
hadden, en dus was de maatschappij
„tot haar leedwezen" genoodzaakt
geweest .om die maatregel toe te
passen! Volkomen in den haak,
nietwaar?
Het doel van deze truc was na
tuurlijk 0111 de uitkeeringen voor de
overige deelnemers hoog te maken,
en daardoor reclame te maken t ooi
de maatschappij.
Nu zullen er hopelijk maar wei
nig maatschappijen zijn, die er zulke
methode's op na houden. Maar dat
er zoo zijn, is toch al reden genoeg
om terdege op zijn hoede te zijn!
Als men ons naar onzen alge-
meenen indruk over de deelneming-
in spaarkassen vraagt, zouden wij
zeggen: vóór gij aan een Spaarkas
deelneemt, informeer dan eerst eens
goed bij een onpartijdig persoon
naar de soliditeit der kas x) en laat
U vooral niet tegen Uw zin door
uit den aard der zaak partijdige
agenten ompraten. En als -gij deel
neemt, doe het dan voor bescheiden
bedragen. Bindt U financieel niet
aan handen en voeten. Beperkte
deelneming zal echter meestal geen
kwaad kunnen, soms zelfs werkelijk
goed zijn, zoowel moreel als finan
cieel.
Wij zijn ook tot de conclusie ge
komen, dat de Spaarkassen niet in
een zoodanige behoefte voorzien, als
de prospectussen en agenten daar
van wel willen doen gelooven. Im
mers de boer heeft over het- alge
meen een prikkel tot sparen niet
zoo noodig, en bezit zelf goede in
stellingen, waar hij veilig zijn spaar-
duiten beleggen kan, waardoor zij
bovendien nog aan den landbouw
ten goede komen.
x) De Centrale Bank is bereid
naar haar beste weten, doch zonder
eenige verantwoordelijkheid en on
der verplichting tot geheimhouding,
haar advies te geven.
Over deze verhouding wordt nog
al eens gesproken. Vaak waardee-
rend. Soms minder waardeerend.
Dikwijls lijkt het ook, of die ver
houding niet aan allen even helder
is. Misschien, dat voor een goed
deel minder waardeerende beoor-
deeling hierdoor veroorzaakt wordt.
In ieder gevalt lijkt het ons wel goed
