De eerste geldautomaat
kwart eeuw terug in de tijd
Terugblik
Jan van der Meer
J
Tegenwoordig is een samenleving zonder geldautomaten niet meer voor te
stellen. Toch is de'flappentap'nog maar 25 jaar jong. Dit feit wordt in april
groots gevierd. Een duik in de historie van de automaat die het loket bijna
overbodig maakte.
Fotografie Bedrijfshistorie, Maarten Hartman
Organisatie
functie Hoofd afdeling Bedrijfshistorie
e mail j.meervander@rn.rabobank.nl
B&B 16e jaargang 2007 01
e allereerste Rabobank geldautomaat
stond in Limburg, bij Rabobank Pey en
Maria-Hoop. Directeur Ben Bartholomeus
plaatste op 22 april 1982 het apparaat, zonder
uitgebreid overleg met Rabobank Nederland.
olgens rekenmodellen van RN zou de GEA
niet rendabel zijn', zegt Bartholomeus.'De rela
tie met de klant zou anoniemer worden en
dat paste niet in de filosofie van de Rabobank.
Daarnaast vreesde men dat door de introduc
tie van de geldautomaat het voordeel van
ons hoge vestigingsaandeel op slag zou ver
dampen. In die tijd was die voorsprong een
belangrijk gegeven. Ze vonden het maar las
tig dat onze non-conformistische bank nogal
eens afweek van de aangegeven route. Intern
werd de bank dan ook Pijn en Maria-Wanhoop
genoemd, haha.'
in haar eigen netwerk. Het eerste onder
werp is dus de Rabo KlimaatHypotheek,
nummer twee en drie respectievelijk de
Rabocard met klimaatbijdrage en de finan
ciering van een windmolenpark in zee. 'De
hockeyinternationals die meededen en
bondscoach Mare Lammers waren zeer
enthousiast en gedreven', zegt Wink die bij
de opname van het eerste filmpje was.
Tussen Naomi en Fatima klikte het ook
goed. Volgens mij merkje dat ook heel
sterk aan de dynamiek van de commercials
en de campagne!'
ons. Bovendien is de rijdende geldautomaat regel
matig te vinden bij evenementen.
De rest is historie. In 1982 volgden er al gauw
GUA's (gelduitgifteautomaten) bij RN in Utrecht,
Eindhoven, Zeist en Best. Maar ook de lokale
banken zetten massaal automaten neer: in
1985 waren er al zestig, verdeeld over het hele
land. In 1992 waren er in heel Nederland 3.300
geldautomaten (GEA's). Maar liefst 1.300 daar
van waren van de Rabobank. ABN AMRO en
de Postbank/NMB bleven steken rond de 700,
de rest zat daar ver onder. Anno 2007 zijn er in
totaal zo'n 9.000 geldautomaten in Nederland;
3.100 daarvan zijn van de Rabobank. Daarmee
is de Rabobank nog steeds veruit koploper.
Tegenwoordig staan haar geldautomaten ook
in verzorgingstehuizen, winkels en benzinestati-
Verschillende kenners voorspellen dat de GEA wei
nig toekomst heeft. Onlangs introduceerde de
bank Rabo Mobiel, waarbij zij de verwachting uit
sprak dat in de toekomst het mobieltje dient als
portemonnee. Is het einde van chartaal geld nabij?
Ruud Kolijn, specialist van Betalen Sparen: 'Ik zie
dit als eenzelfde discussie als die over het papier
loze kantoor twintig jaar geleden. Bij de komst
van e-mail dachten alle deskundigen dat niemand
meer van papier af zou werken. Het is nu 2007 en
ik zie om mij heen talloze mensen stapels mail-
tjes uitprinten. Een wereld die helemaal zonder
papiergeld functioneert, vind ik geen realistisch
beeld. Consumentengedrag verandert niet zo snel.
Ik denk dat de komende jaren het aantal GEA's in
Nederland onder druk van de concurrentie zelfs
nog fors gaat toenemen.'