Bedrijfsoverdracht
B B 15e jaargang 2006 05
betaling is gekoppeld aan het prijspeil -
en obligaties met een coupon die afhangt
van de gemiddelde levensverwachting.
Vanwege de vergrijzing en de toegeno
men vermogens wint nalatenschapsplan
ning - 'estate planning' - aan populariteit.
Steeds meer erflaters (en erfgenamen)
realiseren zich dat het tijdig bespreek
baar maken en regelen van de vermo
gensoverdracht niet alleen fiscaal aan
trekkelijk kan zijn, maar ook duidelijk
heid schept en het risico van een onge
wenste verdeling beperkt. Erflaters en
hun erfgenamen die het vermogen ont
vangen zijn daarmee interessante klant
groepen voor banken. De Rabobank
heeft in dit kader het product 'Rabo
GeneratieSparen' geïntroduceerd, waarbij
(groot)ouders geld kunnen schenken
door een speciaal te openen rekening
voor hun (klein)kinderen. De komende
15 jaar zal veel vermogen van de spaar
zame stille en vooroorlogse generatie
worden overgedragen naar de babyboo
mers. Deze generatie zal bij overlijden
zelf waarschijnlijk veel minder vermogen
overdragen aan de (klein)kinderen.
In Nederland is de eigen woning voor
veel huishoudens de grootste vermogens
component, mede als gevolg van de
waardeontwikkeling die de huizen heb
ben meegemaakt. Daarnaast hebben
steeds meer mensen een eigen woning
gekocht. Het eigen woningbezit onder
65-plussers zal de komende decennia als
gevolg van de vergrijzing sterk toenemen.
Dit wordt gestimuleerd door een betere
Bevolkingspiramide 2005
(x1000)
Bevolkingspiramide 2040
(xlOOO) (prognose)
90 - 94
75 - 79
60 - 64
45 49
30-34
15 - 19
0-4
90 - 94
75 79
60-64
45 49
30 34
Bron: CBS
gezondheid en de toenemende levensver
wachting. Deze ontwikkelingen hebben
gevolgen voor de hypotheekmarkt. Gezien
de op genieten gerichte levensstijl van de
babyboomers en de voortgaande versobe
ring van de sociale zekerheid is het denk
baar dat toekomstige senioren het vermo
gen in hun eigen huis gaan aanwenden om
extra inkomen te genereren voor con
sumptie of sparen en beleggen. De over
waarde van de woning kan bijvoorbeeld
worden vrijgemaakt door woningverkoop
of het afsluiten van een zogeheten 'opeet-
hypotheek'. Bij deze hypotheek, met de
eigen woning als onderpand, komt bij
voorbeeld 60% beschikbaar voor eigen
doeleinden, de overige 40% houdt de
bank vast om betaling van verschuldigde
rente zeker te stellen.
Uit onderzoek blijkt dat de babyboom
generatie de financiële zaken regelmatig
(nog) niet goed heeft geregeld'2'. Ouderen
geven aan zich slechts in beperkte mate
bezig te houden met financiën en financië
le planning. De momenten waarop senio
ren hun huidige en toekomstige financiële
situatie in z'n geheel doornemen zijn zeer
incidenteel en gaan veelal gepaard aan
belangrijke gebeurtenissen in hun leven.
De meeste mensen denken liever niet na
over later, omdat dit te ver weg ligt en het
ze eraan herinnert dat ze ouder worden.
Daarnaast hebben veel consumenten nau-
r—
200
welijks verstand van beleggen en het behe
ren van vermogen. Hierbij speelt ook de
grote variëteit aan financiële producten een
rol. Veel keuzevrijheid leidt in de ogen van
de consument vaak tot onoverzichtelijk
heid.
Omdat velen een pensioengat hebben, is
het volgens minister de Geus van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid hard nodig dat
mensen gaan nadenken over hun financiële
toekomst'3'. Tijdige bewustwording kan
leiden tot een oplossing voor het dreigende
pensioentekort. Daarnaast brengt de ver
grijzing risico's met zich mee voor de toe
komstige ouderen, vanwege de versobering
van de sociale zekerheid, zoals de AOW en
zorgbijdragen. Het belang van een goede
financiële planning zal in de toekomst
alleen maar toenemen. Financiële instellin
gen kunnen hierop inspelen door bij klan
ten bewustzijn te creëren ten aanzien van
hun financiële toekomst. Betere informatie
over de pensioensituatie is daarbij essenti
eel, aangevuld met specifieke producten
om een mogelijk pensioengat te dichten.
1) Met dank aan Gerlinde Hartman, afstudeerstagiair bij
Kennis en Economisch Onderzoek. Dit artikel is voor een
groot deel gebaseerd op haar scriptie 'Vergrijzing: uitda
ging of ook kansen?'
2) Mature marketing monitor, Rabobank Nederland, 2001
3) Interview met minister de Geus, Bank- en Effectenbedrijf,
september 2005
In de zakelijke markt zal de vergrijzing leiden tot een toe
nemend aantal bedrijfsoverdrachten. Jaarlijks vinden in
Nederland ongeveer 20.000 bedrijfsoverdrachten plaats
en dit zal de komende jaren als gevolg van de vergrijzing
verder toenemen. Dit biedt kansen voor private bank
ing, aangezien ondernemers na de overdracht van hun
bedrijf aan de nieuwe eigenaars over grote vermogens
zullen beschikken. Ook de advisering en financiering ten
behoeve van bedrijfsoverdrachten biedt mogelijkheden
voor banken.
