De coöperatie heeft toekomst
I Impressie
Naar de toekomst toe heeft de coöperatie een streepje voor. Binnen deze
ondernemingsvorm klinken wensen en eisen vanuit de maatschappelijke
omgeving beter door. Omdat bedrijven meer en meer worden afgerekend
op hun bijdrage aan een verantwoorde maatschappelijke ontwikkeling, lijkt
de coöperatie nog een lang leven beschoren. Dat kwam onlangs naar voren
op een symposium in het Duisenberg Auditorium. Organisator was de
Tilburgse alumnivereniging 'Vrienden van Cobbenhagen'.
Maatschappij
B&B 15e jaargang 2006 03
Onder de vrienden van Cobbenhagen
bevinden zich nogal wat Rabo'ers.
Bekende namen als Piet Moerland, Her
man Wijffels, Wim van den Goorbergh en
Bert Mertens gaven dan ook in uiteen
lopende rollen acte de présence op het
symposium met als titel 'De toekomst van
de coöperatie als ondernemingsvorm'.
Bert Mertens benadrukte dat afgestudeer
den aan de Tilburgse universiteit zich
doorgaans bijzonder thuisvoelen bij de
coöperatieve Rabobank. 'Dat zit 'm in de
mensgerichtheid van de bank die oog
heeft voor welvaart, maar ook voor wel
zijn. De leidende vraag die universiteit en
bank verbindt, is of wat economisch juist
is ook ethisch verantwoord is.' Wijzend
op de andere oriëntatie, de andere organi
satie en de andere werkwijze schetste
Mertens de Rabobank als 'de andere
bank'. 'Rabobank Nederland is geen
hoofdkantoor, maar opgericht door de
aangesloten banken als hun service-insti
tuut.' Hij merkte op dat het Duisenberg
Auditorium de thuisbasis is van de CKV.
'Hier legt Rabobank Nederland verant
woording af, hier vinden bepalende
debatten plaats over het Rabobankbeleid.'
Met oog op de vraag of de coöperatieve
bank nog wel van deze tijd is, verwees hij
naar de fundamentele interne discussie die
zo'n tien jaar geleden is gevoerd over het
voortbestaan. 'In een zorgvuldig en breed
gedragen proces is toen ferm besloten
coöperatie te zijn en te blijven. Sindsdien
is het model zelfs nog aangescherpt.'
Boergenoteerd
Als schijnbare tegenpolen vanuit theorie
en praktijk, bleken Gert van Dijk - direc
teur NCR - en Tiny Sanders - hoofddirec
tievoorzitter Campina - eensgezind over
de kracht van de coöperatie naar de toe
komst toe. 'De mondiale zuiveltop-20 telt
maar liefst 8 coöperaties', aldus Van Dijk
die Nederland een coöperatief gidsland
noemde. De democratische vertegenwoor
diging - 'dus niet besluitvorming' - is in
zijn ogen een groot pré. Hij signaleerde
dat het aantal coöperaties wekelijks toe
neemt. 'Boeren, kunstenaars, medisch
specialisten, ze trekken samen een cirkel
tje, weg van de vrije markt. De coöperatie
is community-based.' Tiny Sanders zette
Campina - actief in 100 landen - neer als
een ondernemende coöperatie die de con
sument centraal stelt. 'Wij brengen melk
tot waarde!' Een beursgenoteerde coöpe
ratie komt in zijn ogen terecht in een spa
gaat. 'Dan is het knijpen in de vergoeding
of in het dividend.' Hij stelde dan ook dat
Campina 'boergenoteerd is in plaats van
beursgenoteerd'. Het coöperatieve model
vatte hij samen als maatschappelijk, soci
aal, aanpassingsfahig en groeigericht.
Rabobank als voorbeeld
Piet Moerland karakteriseerde het coöpe
ratieve bankwezen als een emancipatie
beweging die mensen op weg helpt naar
een situatie van een zekere onafhankelijk
heid, weg van onderdrukking en uitbui
ting. Het belang in Europa is zonneklaar:
'Europa telt 4.000 coöperatieve banken
met in totaal 60.000 vestigingen en
700.000 medewerkers. Een op de drie
midden- en kleinbedrijven in Europa heeft
een coöperatie als huisbankier, 130 mil
joen klanten bankieren bij een coöperatie
ve bank.' Moerland wees op de grote ver
schillen tussen Europese coöperatieve
banken, vooral wat betreft de lokale
autonomie en het al dan niet gescheiden
opereren van bedrijf en vereniging. Daar
bij wordt de Rabobank door de zuster-
