Een welover
wogen keuze?
Berichten
Gastcolumn
Jacques J.K. Gerards
Toezicht houden
B B 14e jaargang 2005 03
Ledental groeit rustig door
functie
Halverwege de jaren tachtig van de vorige
eeuw werd het raad van toezicht bestuursmo
del geboren, binnen de Rabobankorganisatie
beter bekend als het directiemodel. Vader was
de vereniging van woningcorporaties en
moeder de vereniging van directeuren zorgin
stellingen. Het werd een vruchtbaar boreling-
ske: zo'n 70% van alle zorginstellingen functi
oneert er nu mee. Bij woningcorporaties ligt
het percentage nog hoger.
Vanaf de geboorte was er iets mis mee. Bij het
afkijken van het grote bedrijfsleven werd een
van de drie elementen van het model - de
aandeelhoudersvergadering - niet overgeno
men. Daarvoor zou men later nog wel een
oplossing vinden. Nu, 20 jaar verder in de tijd,
is die oplossing er nog niet. Nog steeds is er
een gat in de verantwoording, dat men aan
het dichten is met verantwoording van de
raad van toezicht in het jaarverslag, transpa
rant functioneren, openbare profielen en dito
reglementen.
Het model werd modieus - mogelijk mede
door de aantrekkelijk hogere honorering van
de bestuurders, gezien hun eindverantwoor
delijkheid. Mode is een risico, want een wel
overwogen keuze om in een ander bestuurs
model te gaan functioneren, is wel wat
anders dan een nabootsing zonder al te veel
hersenwerk.
'We hebben de statuten aangepast, we functi
oneerden toch al als bestuur op afstand' is
een kreet die nogal eens werd gehoord. De
sprekers beseften niet dat ze aan het verklap
pen waren, dat ze het modei niet begrepen
(het is geen besturen en het is ook niet op
afstand) en dat ze zichzelf niet de vraag
gesteld hadden of goede bestuursleden per
definitie goede toezichthouders zijn. Vergelijk
maar eens een schoolhoofd met een inspec
teur. Er werd dikwijls niet nagedacht over het
Directeur Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in
Zorginstellingen (NVTZ)
email directeur@nvtz.nl
verschil in competenties, ook niet wat de
directeuren betreft. Niet eike directeur, leider
van de uitvoering of manager is een bestuur
der, eindbeslisser op strategisch en beleidsni
veau.
Er waren ook éénogigen in het land der blin
den. Zij stelden zich vragen als: wat beogen
we met het model te bereikenWat betekent
het voor onze samenstellingKunnen en wil
len onze bestuursleden - beslissers - in een
andere rol - controleurs - functioneren? Zij
begrepen het verschil. Alleen dan kan het
daarin besloten voordeel van het model tot
resultaten leiden. Sommige bestuursleden
stelden vast dat ze moeilijk hun handen op de
rug zouden kunnen binden. Wijs besloten ze
dan om niet mee 'over' te gaan naar de raad
van toezicht.
Wat geleerd werd was dat verandering van
model niet zonder meer verbetering van kwa
liteit van de besturing betekent. Integendeel,
wie zijn bestuur niet op orde had, zakte nog
wat dieper weg in het nieuwe model. Soms
ging dat gepaard met kostbare territorium-
conflicten, kwaad weglopende leden of een
onterecht ontslagen directeur. Het Nederlands
spreekwoord 'Eerst gedacht en dan gedaan'is
zonder meer van toepassing als een groep
mensen andere taken en rollen op zich neemt.
Zeker als de groep dezelfde samenstelling
houdt.
Wat ook geleerd werd, is dat in beide model
len betrokkenheid (affiniteit), onafhankelijk
heid en bovenal bekwaamheid in combinatie
met gezond verstand en een zelfkritisch ver
mogen gevraagd blijven.
Half mei 2005 stonden er in totaal 1.487.243
leden geregistreerd bij de aangesloten banken,
verdeeld over 1.392.572 natuurlijke personen en
94.671 organisaties. Daarnaast stonden op dat
moment 6.715 aspirant leden in de boeken.
De Week van het Platteland
In de Week van het Platteland - van 23 tot en
met 26 juni - kunnen burgers kennis maken met
boeren en tuinders, hun werk en hun producten.
Bij meer dan tweehonderd agrarische bedrijven
staat de deur open om een kijkje achter de
schermen te nemen. De week gaat van start met
het congres 'De waarden van het platteland'.
Tevens vinden er streekevenementen plaats in
negen verschillende regio's, variërend van dis
cussies, kunst kitsch en demonstraties. De
Week en het congres worden georganiseerd
door Vrienden van het Platteland. Deze initiatie
ven worden door de Rabobank ondersteund.
Visie op provinciale dynamiek 2005
In deze publicatie, die in juni voor de zesde maal
verschijnt, wordt per provincie de economische
groei en kracht beschreven. Hiermee stelt de
Rabobank zich als kennisbank nadrukkelijk voor
aan de regionale pers in Nederland. Het centrale
thema dit jaar is 'Duurzaamheid'. De duurzaam
heid van de regio's is gemeten aan de hand van
Triple P: People, Planet en Profit. Deze criteria
komen overeen met de sociaal-culturele, ecolo
gische en economische kwaliteiten van elke pro
vincie. Op 13-14-15 juni organiseert Rabobank
Nederland drie persbijeenkomsten te Eindhoven,
Groningen en Utrecht waarop de resultaten van
de studies worden toegelicht.
Ledenkorting op Winduniestroom
De Rabobank biedt haar leden de mogelijkheid
om met 5% korting de overstap te maken naar
Winduniestroom. Windunie is een coöperatief
samenwerkingsverband van windmoleneigena
ren door heel Nederland. De Rabobank wil het
gebruik van schone stroom in het kader van een
duurzame samenleving stimuleren. Om te garan
deren dat de windenergie van Nederlandse wind
afkomstig is, hanteert de Winduniestroom een
herkomstgarantie. De windenergie wordt door
Nutsbedrijven Maastricht aan de klanten gele
verd.
