Leden fotografie: Anne Morèl
Ben van der Kolk (I) en
Ria Emanuel-Aleman (r)
Een tiental vrijwilligers - van oud-marconist
tot -kapitein - verzamelen zich ruim voor ope
ningstijd aan de koffietafel in het IJmuider
Zee- en Havenmuseum. Van het "Internatio
naal jaar van de Vrijwilliger" hehben ze nog
maar weinig gemerkt. Onder hen is Ben van
der Kolk (69), één van de oprichters van de
stichting die De Visserijschool (anno 1916) in
1991 ternauwernood van de slopershamer
wist te redden. Na de renovatie (1994) werd
het een befaamd maritiem museum. 'We be
gonnen met een ansichtkaart. Nu mikken we
met zo'n 70 vrijwilligers op 20.000 bezoekers
per jaar. Het is een compleet bedrijf, waarin
we - hij wijze van spreken - nog harder wer
ken dan vroeger.'
Bewuste keuze vrijwilligerswerk
Van der Kolk was directeur van een reclame
bureau maar wilde destijds stoppen met het
maken van 'papieren tijgers', zoals hij het
kwalificeert. 'Ik besefte dat het er niet om
gaat welke weg je kiest, maar welk spoor je
achterlaat.' Als IJmuidenaar ('met familie
wortels tot 1623') vond ook hij het een
manco dat er geen museum was over de vis
serij en het Noordzeekanaal in de IJmond.
In die tijd kwam 'De Visserijschool' in zicht.
Na zijn bestuurlijke betrokkenheid, is hij nu
hoofd PR en verantwoordelijk voor het be
houd en beheer van de museumcollectie.
'Het prettige is dat ik zo mijn talenten en
werkervaring kan blijven inzetten voor het
museum.' Met zijn passie voor beeldende
kunst schilderde Van der Kolk in het muse
um een kustlandschap van 7 bij 13 meter.
Motivatie is voor hem geen probleem: 'Het
levert een prachtmuseum op! We doen veel
mensen een plezier en als we het even moei
lijk hebben, lezen we de hartverwarmende
reacties van de bezoekers.'
Niet over rug van armen
Ria Emanuel-Aleman (53) begon dertig jaar
geleden achter de balie bij Rabobank IJmui-
den en werkte zich op tot beheerder. Zes
jaar geleden ging ze parttime werken om
meer aandacht te kunnen geven aan andere
zaken. Ze was toen al verbonden aan de We
reldwinkel in Beverwijk. Deze is aangesloten
bij de landelijke vereniging voor Wereld
winkels te Utrecht en de inkoop geschied via
importeurs zoals de Fair Trade-organisatie.
Als secretaris van het bestuur is Emanuel
met recht trots op het nieuwe pand in de
Breestraat. Daarnaast springt ze af en toe bij
in de winkel.
De pretentie en arrogantie van Westerse lan
den stuiten Emanuel tegen de borst: 'Neder
landers zijn vooral charitatief bezig, maar of
dat helpt? Via de Wereldwinkel koop je pro
ducten waarvoor een eerlijke prijs is betaald.
De producten zijn tot stand gekomen onder
goede arbeidsomstandigheden en zonder ge
bruik van kinderarbeid. Zo draag je bij aan
waardering, wederzijds respect en economi
sche vooruitgang in de ontwikkelingslan
den.' Ze ergert zich aan bedrijven die pro
fiteren van andermans ellende. Je moet als
bedrijf respect hebben voor je zakenpartners.
Koop een eerlijk product, zoals het hoort!'
Tijd voor rebellie
Emanuels' inzet voor de Wereldwinkel past
bij haar coöperatieve instelling: dienstverle
nend en zakelijk. 'Al kreeg ik eens te horen
dat ik soms nog harder voor de klanten
vocht dan voor de bank'. Haar werkgever,
Rabobank IJmuiden, draagt vrijwilligers
werk een warm hart toe o.a. door spon
soring en door het verstrekken van leningen
tegen aangepaste condities. 'En de kerstpak
ketten voor het personeel kwamen via de
Wereldwinkel.' Desondanks is het volgens
Emanuel tijd voor meer rebellie, juist in de
Rabo-organisatie. 'Want hoe zijn we zelf
ontstaan? En gedragen we ons daar nog
naar? Rabobank is vrij en met alle leden
moeten wij ons hard maken voor een eerlij
ke economische vooruitgang op mondiaal
niveau.
Geestelijke armoede
Helaas zijn jongeren moeilijk tot vrijwilli
gerswerk te inspireren. Je inzetten voor een
ander is gewoon niet populair. Volgens Van
der Kolk en Emanuel is dit een gevolg van
opvoeding en milieu. Emanuel. 'Mensen wor
den wel rijker, maar geestelijk steeds armer'.
Van der Kolk: 'Een massamediale, oppervlak
kige maatschappij leidt tot egoïsme en frus
traties. Maar groepsverband is nodig: de
mens leeft niet alleen. Dat bedrijven werkne
mersvrijwilligerswerk in de CAO opnemen is
prima'. Toch geeft het volgens hen te denken
dat bedrijven de taak van ouders of het eigen
initiatief moeten overnemen.
Eerlijke interesse
Beide hehben een verklaring waarom het
"Internationaal jaar van de vrijwilliger" re
latief weinig aandacht oogst. Volgens Ema
nuel zijn vrijwilligers te bescheiden. 'Het on
derwerp is te droog en zou een hype moeten
zijn om aandacht te krijgen', weet Van der
Kolk als reclameman. Hij werd onlangs lid
van Rabobank IJmuiden vanwege de mense
lijke benadering: 'Je voelt je al zo vaak een
nummer.' Hij merkt dat ze op een lijn zitten
om instellingen te stimuleren. 'Ze adopteren
projecten die getuigen van lokale betrokken
heid en niet van alleen maar commerciële
doelen. Dat is de grote kracht: de eerlijke in
teresse voor het plaatselijke.'
