1^
'Regels en toezicht zijn
onze bondgenoten'
16
Bestuurders en toezichthouders krijgen het gevoel
dat steeds meer regels en eisen hun (bancaire)
bewegingsvrijheid beknotten.'Er is flink wat bijge
komen', vindt ook vice-voorzitter van de hoofd
directie Wim van den Goorbergh ,'maar regels en
toezicht die klanten beter beschermen zijn onze
bondgenoten/Ter ondersteuning van de banken
zijn de hiermee samenhangende taken belegd in de
driehoek van Risicomanagement, Audit en
Toezicht Compliance.
et speelveld van financiële
dienstverleners was nog niet zo
lang geleden redelijk overzichte
lijk. De Wet Toezicht
Kredietwezen bepaalde in belangrijke
mate de bewegingsvrijheid van de ban
ken. Deze wet had vooral de bedoeling
distorsies in het economisch verkeer te
vermijden en om de belangen van spaar
ders te beschermen. Hoe anders is het
vandaag met miljoenen beleggers en kre
dietnemers met uiteenlopende wensen en
ingewikkelde fiscale situaties. Bij gevolg is
veel nieuwe en aanvullende regelgeving
ontstaan. 'Dit zijn vooral meer regels ter
bescherming van de klant. Die moeten wij
dus niet zien als ballast of tegenwerking,
maar als bondgenoot.'
Solide is niet genoeg
De regels rond de kredietverlening zijn
gericht op de solvabiliteit van de banken
en bieden zo de zekerheid dat iedere
spaarder zijn geld terugkrijgt. Het beper
ken van kredietrisico's staat nog steeds
hoog in het vaandel, maar daar zijn twee
risico's bijgekomen: reputatie en claimge
drag. Gaat er iets mis bij een Rabobank,
dan trekt dat soms meer de aandacht dan
bij andere banken. Afhankelijk van de
aard en omvang heeft dat gevolgen voor
de reputatie. Van den Goorbergh: 'We
hebben menigmaal in de publiciteit
gemerkt, waartoe onzorgvuldigheid kan
leiden. Dat willen we voorkomen. Zeker
omdat ook het individuele claimgedrag
van klanten toeneemt, moet onze dienst
verlening in alle opzichten voldoen aan
onze eigen regelgeving.'
Maakt het functioneren van niet-bancaire
professionals in het bestuur of de lokale
autonomie ons extra kwetsbaar? 'Dat
wordt wel eens gezegd, ja. Ik heb overi
gens geen aanwijzingen dat dat ook zo is,
maar als we hechten aan onze specifieke
structuur is er alle reden om extra alert te
zijn', aldus de vice-voorzitter. Ook blijkt
dat klanten die hun klachten voorleggen
aan een geschillencommissie bij twijfel
meestal gelijk krijgen. 'Met het oog op
onze reputatie en het toegenomen claim
gedrag kan een soepele omgang met de
regels dus gewoon niet meer', concludeert
hij.
Door de bomen het bos zien
In het woud van voorschriften en regels
maakt Van den Goorbergh onderscheid
naar drie gradaties. Allereerst is er de
dwingende regelgeving, waaraan iedere
aangesloten bank zich zonder voorbe
houd heeft te houden. Daarna komt de
dringende regelgeving die meer het karak
ter heeft van nauwgezet te volgen (inter
ne) richtlijnen. De derde categorie bestaat
uit adviezen waarbij de ontvanger er wel
iswaar verstandig aan doet deze te vol
gen, maar daar op zich vrij in is. In de
praktijk is het niet altijd makkelijk om dit
onderscheid te maken. Vandaar dat recent
is begonnen met het project 'Redactie
Richtlijnen' om alle regels en richtlijnen
volgens dit stramien in kaart te brengen.
Dit zal ertoe bijdragen dat bestuurders en
toezichthouders door de bomen het bos
blijven zien.
Zorgplicht neemt toe
'Consequente toepassing van de regels is
evident', stelt Van den Goorbergh. 'Daar
komt bij dat de zorgplicht eerder toe- dan
afneemt'. Ook de transparantie bij het
aanbieden van producten gaat steeds ver
der, vergelijkbaar met de ISO-classificatie:
zo is er al het DSI-certificaat voor effec
tenmedewerkers en een certificaat voor
hypotheekadviseurs. Een uitvloeisel van
de zorgplicht is het vastleggen van risico
profielen voor effectenklanten. Dat vergt
in de komende periode nog forse inspan
ningen van de lokale banken.Tevreden
toont Van den Goorbergh zich over de
voortgang die is geboekt bij de marginbe-
waking op lokaal en centraal niveau. 'Als
lokaal ergens aarzelingen zijn om in te
grijpen in de positie van de klant, is het
goed dat anderen op afstand mee kunnen
kijken om schade te voorkomen.' In dit
licht benadrukt hij het nut en de nood
zaak van centrale systemen: 'Niet alleen
om fouten te voorkomen, maar ook om
de kostenbelading zo laag mogelijk te
houden is er geen plaats voor individuele
aanpak door banken en medewerkers.'
Rol toezicht profileren
Over de rolverdeling bij lokale banken
bestaan nog steeds vragen. De rol van de
raad van toezicht spitst zich toe op het
adviseren van het bestuur en het uitoefe
nen van toezicht. 'Toezichthouders moe
ten steeds vragen stellen als: opereert de
bank binnen de regelgeving, binnen de
eisen die zij zichzelf heeft gesteld en vol
doet ze daarmee aan de performancedoel
stellingen?' Bovendien ligt bij de raad van
toezicht een bijzondere verantwoordelijk
heid als de taken van het bestuur (verant
woordelijk voor het algemeen beleid) en
de taken van de directeur (verantwoorde
lijk voor het bedrijf en management) niet
strikt worden nageleefd. 'Zo zie ik ban
ken waar de AGRB (algemene goedkeu
ringsregeling bedrijven, red.) door de
directeur is te overtreden met toestem
ming van het bestuur. Dit kan niet, want
(a) is het bestuur niet bevoegd om over
individuele posten te beslissen en (b) is