Ethiek Commissie
wikt en weegt
8
Moeten we iemand die wegens moord in de gevangenis zit van dienst zijn met een koopsompolis?
Zomaar een vraag uit de organisatie die werd voorgelegd aan de Ethiek Commissie van Rabobank
Nederland. Beantwoording van dit soort vragen is vaak niet zo eenvoudig. We betreden daarmee
het terrein van de waarden en normen, van onze gedragscode, van onze verantwoordelijkheid in
samenhang met de regelgeving en de publieke opinie.
Maatschappij
Interessant is dat de behoefte tot het
oprichten van een Ethiek Commissie
in eerste instantie opkwam vanuit
Rabobank International. Door nieuwe
producten, nieuwe klanten en markten en
het in dienst nemen van steeds meer ge
specialiseerde professionals diende zich
juist daar steeds vaker de vraag aan of
bepaalde transacties vanuit de waarden
en normen van de Rabobank al dan niet
als gepast mochten worden beschouwd.
In 1998 werd besloten onder voorzitter
schap van Hoofddirecteur - en toenmalig
directievoorzitter van RI - drs. Rik van
Slingelandt een commissie in te stellen
die zich over deze vraagstukken zou
gaan buigen.
Platform voor ethische
vraagstukken
In eerste instantie richtte de Ethiek Com
missie zich dus op het beoordelen van fi
nancieringsstructuren en kredietaanvra
gen binnen Rabobank International. Al
snel bleek echter dat ook andere delen
van de organisatie een platform misten
waar ethische vraagstukken besproken
konden worden. Dit leidde tot uitbreiding
van de commissie. Deze bestaat nu -
naast de voorzitter - uit de voorzitter van
de Managing Board van RI, het hoofd
Global Risk Management RI, de directie
voorzitter RNAB, het directielid RNAB
verantwoordelijk voor kredietbeleid, het
hoofd Adviescentrum Coöperatie-Ont
wikkeling, de directeur Juridische Zaken
RN, de directeur van de Accountants
dienst, het hoofd Bureau Toezicht en
Compliance en het hoofd Coördinatie Be
veiliging RN.
op zoek naar de grenzen van bijvoorbeeld
genetische modificatie
Maatschappelijk verantwoord on
dernemen
De noodzaak voor bedrijven om zich be
halve op een juridisch verantwoorde, ook
op een maatschappelijk verantwoorde
manier te gedragen, heeft zich in de loop
van de jaren negentig steeds nadrukkelij
ker aangediend. Met de publieke opinie
als scherprechter was Greenpeace bijvoor
beeld in staat een multinational als Shell
te corrigeren ten gunste van het milieu.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
is inmiddels voor een groot deel van het
bedrijfsleven een geaccepteerd begrip.
Ook het bankwezen kan zich er niet meer
aan onttrekken. De Rabobank Groep heeft
met haar Ambitiestatement en Gedrags
code documenten neergelegd waaraan zij
zich intern en extern gebonden acht.
Reikwijdte van de onderwerpen
De afgelopen jaren heeft zich dan ook een
aanzienlijke uitbreiding voorgedaan in de
Opbouw van jurisprudentie
De Ethiek Commissie bepaalt niet de nor
men en waarden van de Rabobank. Deze
worden van onderaf gevormd als gevolg
van een lang en diffuus proces van een
zich ontwikkelende organisatiecultuur en
kunnen eenvoudigweg niet bovenaf wor
den opgelegd. De commissie zal cases die
uit de dagelijkse praktijk voortkomen, be
oordelen aan de hand van normen en
waarden die al aanwezig zijn binnen de
organisatie en die ook hun neerslag heb
ben gevonden in de Gedragscode en het
Ambitiestatement, alsmede andere onder
schreven value-statements. Door cases,
argumenten, principes en waarden te be
spreken zal het ethische standpunt van de
bank verder uitkristalliseren en transpa
rant worden gemaakt. Langs deze weg is
het mogelijk jurisprudentie op te bouwen
die een leidraad kan bieden aan de Rabo
bank Groep.
Bevordering van ethisch bewustzijn
De Ethiek Commissie is geen besluitvor
mend orgaan en neemt dus geen beslissin
gen over een case die haar wordt voorge
legd, maar geeft haar mening daarover.
Directe betrokkenheid van en gedragen
heid door de business units is noodzake
lijk. Wel dient de ethische beoordeling in
zekere mate gevrijwaard te blijven van
commerciële druk. Het werk van de com
missie kan rekenen op zowel steun als
kritiek vanuit de organisatie. Kritiek,
commentaar en andere reacties op de uit
spraken worden aangemoedigd om zo een
discussie over morele verantwoordelijk
heid van de Rabobank op gang te bren
gen door de hele organisatie heen. Op
deze manier wordt het ethisch bewustzijn
verder bevorderd. De Ethiek Commissie
nodigt ook de lokale banken nadrukkelijk
uit tot het inbrengen van cases.
reikwijdte van onderwerpen die in de
Ethiek Commissie aan de orde komen.
Het handelt om vraagstukken van uiteen
lopende aard zoals genetische modificatie,
belastingarbitrage, rentearbitrage, sector-
beleid, private banking, integriteitscode,
corruptie en omkoping, financieren van
sigarettenindustrie, maatschappelijk ver
antwoord investeringsbeleid, mensenrech
ten en duurzaamheid. Besloten is dat de
commissie zich focust op ethische aspec
ten als één van de overwegingen in een
business context.
