ik
verantwoordelijkheid zeer op prijs stelt',
concludeerde hij. Daarop werd ook vol
ingespeeld door de derde inleider, gedepu
teerde drs. L.E.M. de Waal. Deze bood
tegenwicht aan de nogal economisch ge
oriënteerde beschouwingen van zijn voor
gangers. 'Over drie jaar zal hun verhaal
anders klinken!', was zijn oordeel. Duur
zaam produceren, zo stelde hij, zal een
absolute prioriteit voor het Limburgse
bedrijfsleven dienen te worden. 'De hoge
welvaart in onze provincie is inderdaad
het resultaat van de vrije ondernemings
gewijze productie, maar ik zet een dikke
streep onder de kwaliteit daarvan.' Hij zei
die middag veel te weinig gehoord te heb
ben over de gepleegde roofbouw op het
milieu - zoals daling van het grondwater
peil als gevolg van de gangbare land
bouwmethoden - en benadrukte dat het
roer om zal moeten. 'Limburg mag niet
verder verdrogen en verstenen.' Door het
duurzaam ondernemen te helpen bevorde
ren, kan ook de Rabobank zich positief
profileren. Als "bank van de samenle
ving", kan zij een steun in de rug zijn van
de overheid en de ondernemer. 'We moe
ten samen de milieuzorg tussen de oren
van de ondernemer krijgen', aldus De
Waal. Het gehoor reageerde wel enigszins
gereserveerd op deze prioriteitstelling van
uit de overheid. De aanwezigen leken zich
het recht voor te behouden op eigen wijze
en met eigen timing op die oproep in te
gaan.
Niet doodpraten
Eenzelfde behoefte aan soevereiniteit in
eigen kring viel ook te bespeuren in de
discussie over de interne aangelegenhe
den. Hoewel ook hier de agenda omvang
rijk was, ging de meeste tijd op aan een
gedachtewisseling over de coöperatiever
nieuwing en met name de rol van de
medewerkers daarin. Liet thema werd
dermate intensief uitgediept dat
mr. Tineke Lodders, nieuw lid van de Raad
van Beheer en voor het eerst van de partij
bij een regiobezoek, ervoor waarschuwde
'het fenomeen coöperatie niet dood te
praten'. Dat het fenomeen de gemoederen
echter sterk bezig hield was onmisken
baar. Van medewerkerszijde werd onder
meer aangekaart dat de coöperatieve
bank ook haar rol als coöperatieve werk
gever serieus zal dienen te nemen, wil zij
Gespreksleider
Lageweg (2e
v.l.) geflankeerd
door de drie
inleiders tijdens
het middag
programma:
Pennings (I), De
Waal (2e v.ren
Kooien.
de medewerkers daadwerkelijk voor de
coöperatieve doelstellingen kunnen win
nen. 'Medewerkers kunnen dan niet lan
ger als een productiemiddel worden bena
derd', luidde een ander commentaar
waarbij ook werd gewezen op het ver
band tussen klantwaarde en medewer-
kerswaarde. Men was het erover eens dat
het serieus nemen van dit soort geluiden
'het goed in het vel zitten' van de mede
werkers sterk zal bevorderen. Eigenlijk
bestond er weinig twijfel in de zaal over
de 'voorliefde' van de medewerkers voor
de coöperatieve aanpak. De vraag was
veel meer hoe zij zich in houding en
gedrag een passende opstelling eigen kun
nen maken. Een bottom-up aanpak, de
zeer concrete insteek van bijvoorbeeld het
Coöperatie Spel "Terug naar de kern" en
zeker zoiets als een op klantwaarde toege
sneden beoordelingssysteem kunnen hier
bij behulpzaam zijn. Gespreksleider
Lageweg meende nu te mogen wijzen op
de eigen verantwoordelijkheid die de
medewerkers binnen het personeels
ontwikkelingsbeleid ook zelf hebben.
Geen geitenwollen sokken gepraat
In de gedachtewisselingen bleek dat de-
banken in Midden-L.imburg ieder voor
zich op vele uiteenlopende manieren bezig
zijn de ideale weg te zoeken. Iemand wees
er 'in Limburgse termen' op dat er toch
eerst bij bestuur en directie sprake dient te
zijn van 'een goed buikgevoel'. Het al
dan niet aanwezige onderscheid met niet-
coöperatieve ondernemingen drong zich
op. Tegen die achtergrond werd ook plaats
vervangend voorzitter van de Hoofddirectie
Hans Smits nog gevraagd aan te geven of
hij enig verschil zag met zijn vorige - niet
coöperatieve - werkkring. Die benadrukte
echter liever de overeenkomst. 'Bij beide
ondernemingen is klantgerichtheid bepa
lend', zo trok hij de vergelijking. 'Daarom
is er een parallel in houding en gedrag en
voelde ik me ook bij de Rabobank direct
thuis.' De Midden-Limburgse reprise van
de Coöperatiediscussie werd doorbroken
door Hoofddirecteur dr. Wim van den
Goorbergh die klip en klaar stelde dat bij
de coöperatieve bank simpelweg de klant
centraal staat en hem toegang wordt
geboden tot de beste financiële dienstver
lening. 'Dat heeft weinig te maken met
buikgevoel dan wel buikpijn', poneerde
hij. 'Klanten moeten in de gelegenheid
worden gesteld om te zeggen wat ze van
ons vinden. Vervolgens moet de coöpera
tie hen de beste mogelijkheden bieden.
Een heldere boodschap waar geen geiten
wollen sokken gepraat voor nodig is. Ook
bij de hier aanwezige banken is de afgelo
pen vijf jaar heel veel veranderd. En dat
het anders gaat, merkt hopelijk ook uw
klant.' Alsof hij de moraal van de dag in
een paar zinnen wenste samen te vatten,
eindigde hij met de constatering dat de
Rabobank met het bieden van klant
waarde ingaat tegen de trend van het
najagen van shareholdervalue. 'In dat ver
band wijs ik nog even op het verhaal van
gedeputeerde De Waal. Er is dringend een
andere agenda nodig.'
Op 5 november bezoekt de Raad van Beheer de
banken in de West-Betuwe
11
