Feiten en cijfers
waarde als resultante van de omslag van een
gesloten kredietcoöperatie naar een brede
klantencoöperatie. In het bestuur daarvan zul
len de klanten het primaat moeten houden.
'Zij zorgen ervoor', aldus Wijffels,'dat we op
ons anker blijven, dat we in het belang werken
van mensen die een beroep op ons doen.'
Wijffels pretendeert niet dat onze keuze voor
klantwaarde de Rabobank per definitie tot een
betere bank maakt/maar onze opdracht is wel
het zo goed te doen dat anderen zich zullen
moeten aanpassen. We zijn een bijzonder ele
ment in de concurrentieverhoudingen.'Wijf-
fels constateert dat de laatste vijfentwintig
jaar de balans tussen denken aan vandaag en
denken aan morgen wel erg naar"vandaag"is
geschoven. Er zal een nieuwe balans gevon
den moeten worden waarbij hij een belang
rijke rol voor de Rabobank zou willen zien. Die
rol zou kunnen liggen in een actieve betrok
kenheid bij het vinden van nieuwe concepten
voor de gehele agrarische sector/zodat we
over twee, drie generaties uit dezelfde bron
nen waaruit we vandaag eten, goed voedsel
produceren.' In het vinden en ondersteunen
van nieuwe concepten ligt een rol voor de
Rabobank. Desgevraagd laat Wijffels er geen
misverstand over bestaan dat het klassieke
idee van de economische groei op z'n eind
loopt:'De manier waarop wij produceren en
consumeren zal vrij wezenlijk moeten veran
deren.' Dit zal overigens niet geleidelijk gaan,
maar schoksgewijze en zal mensen in verwar
ring brengen. Incidenten als de varkenspest
en de geluidsproblematiek rond Schiphol ziet
Wijffels als signalen voor deze veranderingen.
Dat de mens bij de Rabobank centraal staat,
blijkt ook uit zijn beantwoording van de door
hem zelf aan het eind van het interview
gestelde vraag over de plek van de Rabobank
bij dit alles:'Zo dicht mogelijk bij de mensen.
In plaats van weg te drijven en in handen van
min of meer anonieme krachten terecht te
komen, zo dicht mogelijk bij de mensen blij
ven', aldus Wijffels.
De tekst van dit interview kan bij de redactie van
Bank Bestuurder worden opgevraagd.
Teveel risico's in hypothekenmarkt?
Eerder dit jaar waarschuwden consumenten
organisaties dat in hun ogen financiële instel
lingen te gemakkelijk grote hypothecaire
leningen verstrekken en daardoor woning
eigenaren met te zware financiële verplichtin
gen opzadelen. Onlangs liet ook De Neder-
landsche Bank weten dat de krachtige groei
van de hypothecaire verstrekkingen haar zor
gen baart. Nemen de banken,en dus ook onze
organisatie, te veel risico's bij het verstrekken
van leningen?
Bij de beantwoording van deze vraag wordt
vaak gewezen op de situatie in 1975-1982.
Aanvankelijk was toen sprake van een zeer
sterke stijging van de woningprijzen (in 1976-
1978 met jaarlijks gemiddeld 25%). Toen ech
ter de hypotheekrente sterk opliep (tot ruim
12,5% in 1981) en de woningprijzen daalden
(in 1979-1982 met jaarlijks gemiddeld 9%),
raakten veel huiseigenaren in financiële pro
blemen. De conclusie dat iets dergelijks de
komende tijd weer zal gebeuren zodra de
(hypotheek)rente oploopt, is echter veel te
voorbarig. Immers, begin jaren tachtig was
behalve van een stijgende rente ook sprake
van een ernstige economische recessie met
als gevolg een sterk oplopende werkloosheid.
Daarbij kwam dat meer dan 90% van de hypo
thecaire leningen variabelrentend waren,
zodat een rentestijging direct bijna alle huis
eigenaren trof.Thans is bij de Rabobank nog
maar ongeveer 15% van de particuliere hypo
theken variabelrentend. Een rentestijging zal
dus pas na verloop van tijd (als de rentevaste
periode afloopt) tot hogere lasten leiden en
de woningeigenaren meer gespreid in de tijd
treffen.Voorts werden eindjaren zeventig
door bepaalde marktpartijen veel zoge
noemde groeihypotheken verstrekt. Deze gin
gen uit van een gestage inkomensgroei: pas
na enige jaren kwamen rente en aflossing tot
volle omvang. Hiervan is thans geen sprake.
Onze verstrekkingsnormen zijn gedurende de
hausse op de hypothekenmarkt niet verruimd
De combinatie van deze factoren - een explo
sieve stijging van woningprijzen, veel variabel
rentende leningen, groeihypotheken en mas
sawerkloosheid - heeft ertoe geleid dat de
stijging van de hypotheekrente begin jaren
tachtig zwaar doorwerkte in de financiële
positie van veel huiseigenaren. De actuele
situatie wijkt dus op veel punten af van die
van begin jaren tachtig. De gevolgen van een
eventuele daling van de woningprijzen in de
komende tijd zullen minder ernstig zijn dan
toen.
Toch is het financieringsrisico de afgelopen
jaren toegenomen. Door tweeverdieners wor
den nu vaak op de beide inkomens steeds
omvangrijkere bedragen (bij)geleend, waar
door de nominale rentelast sterk is opgelo
pen. Bovendien stijgen ook andere woonlas
ten relatief sterk, zoals door de Onroerende
Zaakbelasting en de energieprijzen. De kwets
baarheid voor tegenvallende inkomsten - bij
voorbeeld wanneer een van de twee banen
(gedeeltelijk) wegvalt of in geval van echt
scheiding - is vooral voor nieuwkomers op de
woningmarkt toegenomen. Als bank die klant
waarde wil leveren, zullen wij er wel voor moe
ten waken dat onze klanten al bij relatief
geringe financiële tegenspoed in de proble
men komen. We moeten onze klanten deskun
dig adviseren en ze behoeden voor te veel
hooi op de vork.
Kerncijfers gezamenlijke lokale banken
Veranderingen t.o.v. September 1997 September 1996
1 januari 1997
Medewerkers
aantallen
mensjaren
+1.696
+1.565
31.650
28.464
29.189
26.165
Banken
- aantal fusies
aantal banken
aantal vestigingen
14
-15
-32
1
495
1.822
536
1.861
(Bron: Rabobank Nederland, Financieel Economisch Beheer)
