Coöperatieve bank
opent deuren in Tanzania
De Rabobank is er groot mee geworden. Met het principe van zelforga
nisatie werd zo'n 100 jaar geleden de kiem gelegd voor een bloeiende
organisatie. Opgebouwd door en uit mensen die hun gemeenschap ver
zekerd willen zien van een eigen bank. Niet door winst te maken en zich
zelf te verrijken, maar om samen verder te kunnen bouwen. Anno 1996
werpt ook in Tanzania, Afrika, dat principe van zelforganisatie z'n
vruchten af. Niet zo vreemd dat juist de Stichting Steun door Raboban-
ken daar de helpende hand biedt. En de Kring Rijnland niet te vergeten.
Het is zover. Onlangs werd de Kilimanjaro Co-ope-
rative Bank officieel geopend door President
Mkapa van Tanzania. Het is een echte coöperatie
ve bank van en voor koffieboeren. Boeren met een zekere
coöperatieve traditie, want als kleine koffieproducenten
hadden zij zich al succesvol verenigd in een koffiecoöpe-
ratie, de Kilimanjaro Native Co-operative Union
(KNCU). Inmiddels een organisatie van zo'n 200 kleine
koffiecoöperaties met in totaal 100.000 leden. Nu zijn
deze koffieboeren dus ook geslaagd in het op eigen
kracht van de grond tillen van een bank. De benodigde
toevertrouwde middelen brachten zij bijeen door het aan
de dag leggen van een jarenlange spaarzaamheid. Een
deel van de koffieprijs werd in een apart fonds gestort.
Moeilijke 'puntjes op de i'
I let initiatief voor het starten van een coöperatieve bank
heeft volledig bij de leden van KNCU gelegen. Van meet
af aan stond voor ogen dat overheidsbemoeienis of de
inschakeling van buitenlands kapitaal waarschijnlijk de
De echtgenote van de President van Tanzania openteen spaarrekening.
dood in de pot zou betekenen. Het principe van zelforga
nisatie was leidend en het model van de Rabobank vorm
de een bron van inspiratie. Vandaar dat de Stiching
Steun door Rabobanken in de aanloop naar de nieuwe
bank in organisatorisch opzicht een rol van betekenis
speelde. Eerst verrichtten Bram Klootwijk en later Char
les Ruijs - beiden doorgewinterde Rabobankers - vanaf
1989 baanbrekend werk in Tanzania. Zo kwam uitein
delijk een blauwdruk voor de bank tot stand en lag er
midden 1995 een officiële aanvraag voor een bankver-
gunning. Daarna kon Sjef van der Salm, tot dan directeur
van de Rabobank Noordwijkerhout, in Tanzania als
beoogd general manager van de nieuwe coöperatieve
bank de nog moeilijke 'puntjes op de i' komen zetten.
Voor zijn uitzending kreeg hij de steun van de 25 Rabo
banken uit zijn kring 'Rijnland'. Zij verklaarden zich
bereid de kosten daarvan met de SSR te delen.
Zelfredzaamheid
Vanaf zijn aantreden in juni 1995 heeft Van der Salm er
hard aan moeten trekken: zo moest er personeel worden
aangenomen, een bankgebouw volledig worden inge
richt, een administratie van de grond af worden opgezet,
automatisering worden opgezet.
Een jaar na de uitzending van Van der Salm ziet de SSR
haar inspanningen in Tanzania dus beloond. De coöpera
tieve bank heeft haar deuren geopend. Voor de koffie
boeren op hun beurt opent deze vorm van zelforganisatie
de deur naar verdere bestaansverbetering. De onafhanke
lijkheid van overheid, geldschieters en financiële hulp uit
het buitenland blijkt steeds weer een wezenlijke voor
waarde voor een duurzaam ontwikkelingsproces. De SSR
onderkent dat mede vanuit haar Rabobankhistorie als
geen ander. Mensen moeten samen het initiatief nemen
en met elkaar de verantwoordelijkheid willen dragen.
Alleen zo kan de zelfredzaamheid groeien waarmee ook
op de lange termijn iets bereikt kan worden. Ook als de
SSR zich heeft teruggetrokken en Sjef van der Salm
allang weer in het Hollandse land vertoefd, moet de bank
van koffieboeren doordraaien. Want nu de zaak op de
rails staat, kan hij toewerken naar een overdracht van
zijn taken. Met zelforganisatie als leidend principe kan
de Kilimanjaro Co-operative Bank verder ontkiemen.
De rubriek Mensen verschijnt weer in de volgende afleve
ring van Bank Bestuurder.
co
ob
