Een coöperatief
keurmerk?
r
Hoe uiteenlopend banken en organisaties met de
coöperatieve identiteit kunnen omgaan, blijkt wel
uit een aantal artikelen in deze aflevering van
Bank Bestuurder. Uit de verhalen van twee lokale ban
ken komt een wereld van verschil naar voren. De Belgi
sche CERA Bank heeft dezelfde coöperatieve achtergrond
als de Rabobank. Toch lijkt daar een coöperatiediscussie,
zoals wij die voeren, met bestuurders, medewerkers en
leden nauwelijks denkbaar. Bij het Centrale Bankbedrijf
van Rabobank Nederland speelt het coöperatieve karak
ter van de organisatie wel degelijk een eigen en herken
bare rol. De Hoofddirectieleden Visser en Van Slingelandt
laten er weinig twijfel over bestaan: 'Een coöperatieve
identiteit heeft het Centrale Bankbedrijf niet, maar wel
een coöperatieve mentaliteit.' Die mentaliteit uit zich ook
in de wijze waarop - uiterst commercieel - wordt geban
kierd. Het CBB laat zich in zijn optreden leiden door het
handhaven van de normen en waarden, zoals die zijn
vastgelegd in de Signatuur, de stijl van het coöperatief
bankieren: de Rabobank wil zich over de hele wereld
doen kennen als een bankinstelling die wordt gekarakte
riseerd door eigenschappen als open, eerlijk, betrouw
baar en integer. Tegelijkertijd is het duidelijk dat de bank
hierbij niet als een uniforme eenheidsworst wil worden
beschouwd. Ieder land en elke vestiging hebben immers
een eigen cultuur. Maar in die cultuur moet het eigene
van de Rabobank te herkennen zijn.
Ook bij lokale banken zien
we dergelijke cultuur
verschillen. We laten in
deze aflevering bestuur
ders en directeuren van
twee Rabobanken aan het
woord over de wijze
waarop ze het eigene
van hun bank ervaren.
Het zijn twee Rabo
banken met een
geheel eigen cultuur
en eigen opvattin
gen. De Rabobank
Aalsmeer is sterk gericht
op het bankbedrijf. Dit
heeft ook bij de bestuur
ders de primaire aan
dacht. Het kost hen
moeite ook de coöpera
tie daarin een plaats te geven. Daarnaast de bank Veghel,
een bank die met name vanuit de raad van toezicht, als
klankbord van het ledengeluid, een sterke impuls wil
geven aan het herleven van de vereniging. Er wordt veel
tijd, geld en energie uitgetrokken om de leden daadwer
kelijk bij hun bank te betrekken. Wellicht zijn Aalsmeer
en Veghel banken die elk 'n eigen kleur vertegenwoordi
gen van het brede spectrum van waaruit naar de coöpe
ratie wordt gekeken.
Bank Bestuurder wil daarbij bewust geen positie inne
men en geen oordeel uitspreken, maar wil signaleren wat
er in de organisatie leeft.
In de jongste Centrale Kringvergadering heeft de voorzit
ter van de Raad van Beheer, Meijer, nog 'ns duidelijk
naar voren gebracht, dat de invulling van het coöperatie
ve karakter van de banken hun verantwoordelijkheid is.
Rabobank Nederland kan hooguit een aantal randvoor
waarden opsommen. De lokale banken zullen hieraan
zelf vorm dienen te geven en zullen met oplossingen moe
ten komen, passend in de cultuur van het eigen lokale
werkgebied. Dit betekent ongetwijfeld dat er grote ver
schillen zullen ontstaan in de wijze waarop banken in de
komende periode invulling zullen geven aan hun coöpe
ratieve missie. Eigenlijk is dat al te merken in de reacties
van de banken op een door de Stafgroep Coöperatie
ingestelde enquête. Een meerderheid van de banken kiest
daarbij voor het dienstverlenings- en innovatiescenario.
Tegelijkertijd bestaat er echter een grote diversiteit in de
wijze waarop de banken denken dit scenario vorm te
geven. Deze uiteenlopende vormen zijn ook gerechtvaar
digd, als de banken maar duidelijk voor ogen houden dat
de invulling van de eigen identiteit een legitimatie van
hun bestaan moet kunnen betekenen. Lokale invulling
doet recht aan lokale verschillen. Een stadsbank zal haar
legitimatie op een andere wijze waarmaken dan een plat-
telandsbank. Toch zal er iets gemeenschappelijks herken
baar moeten blijven om de Rabobank als een andere
bank te blijven beschouwen. Noem het een soort keur
merk. Bij de banken ligt thans de nota 'De Nieuwe Con
touren'. Het is een nadere uitwerking van de tot nu toe
bereikte resultaten van de Coöperatiediscussie. In die
nota worden de banken uitgenodigd zich over zeven vra
gen uit te spreken. Ongetwijfeld zal ook bij de beant
woording van die vragen worden bevestigd dat de auto
nome Rabobanken eigen inzichten hebben.
Zou er echter op essentiële onderdelen niet iets gemeen
schappelijks dienen te ontstaan als keurmerk voor de
Rabobank, waaraan alle banken kunnen worden
getoetst?
I Ians Roosfn
