Ruim 13 miljoen leden
Coöperatief in Europa
8
1
In de vorige aflevering van deze rubriek stonden we stil
bij de ontstaansgeschiedenis en de structuur van de
Duitse coöperatieve banken. In deze editie gaan we wat
meer in op de positie en de organisatie van de lokale
Volks- en Raiffeisenbanken. In hun bankbedrijf vertonen
deze banken veel gelijkenis met de Rabobanken. Als
coöperatie zijn er duidelijke verschillen: in de auto
nomie, de samenstelling van de bestuurscolleges, de
ledenbinding en de invloed van individuele leden op
het beleid van de bank.
ind 1994 telde Duitsland 2620 Volksbanken en
Raiffeisenbanken met in totaal zo'n 20.000 vesti
gingen. Daarnaast bestaan er nog enige tientallen
coöperatieve banken voor specifieke werknemersgroe-
pen, met name voor spoorwegpersoneel en medewerkers
van de posterijen. Een kleine 900 Raiffeisenbanken
De Algemene Ver
gadering van een
plaatselijke Raiffei-
senbank.
beschikken nog over een aparte warenafdeling, verkoop
punten voor agrarische en aanverwante benodigdheden.
Dat de fusieontwikkeling op lokaal niveau ook hier een
belangrijk stempel heeft gedrukt, mag blijken uit het feit
dat er in de jaren zeventig - in de toenmalige, beperktere
Bondsrepubliek - nog 5.600 banken waren met in totaal
zo'n 19.000 vestigingen. Fusies vonden en vinden ook nu
nog voortdurend plaats tussen buurbanken van dezelfde
oorspronkelijke signatuur, maar ook russen Raiffeisen
banken en Volksbanken. Van 51 in 1985 liep het aantal
fusies de afgelopen jaren gestaag op tot een recordaantal
van 233 in 1992. Toch treffen we ook nu nog in diverse
plaatsen zowel een Volksbank als een Raiffeisenbank
aan. Een voorbeeld hiervan is te vinden in Altenkirchen
in het Westerwald, de bakermat van de Raiffeisenbewe-
ging. De hier gevestigde Raiffeisenbank heeft haar werk
gebied door diverse fusies met onder meer de banken in
de Raiffeisenplaatsen Weyerbusch en Elammersfeld al
aanmerkelijk uitgebreid. Maar fusie met de Volksbank
ter plaatse lijkt voorlopig nog onmogelijk.
Allfinanz ook in Duitsland
Wat betreft de aard van het bankbedrijf is er niet zoveel
verschil tussen de coöperatieve banken in Duitsland en
onze Rabobanken. Ook hier staat het Allfinanz-concept
hoog in het vaandel. De verhouding balanstotaal en aan
tal medewerkers komt aardig overeen met de bij ons
bekende ratio's. Het gemiddelde balanstotaal van de
coöperatieve banken is in de afgelopen tien jaar, mede als
gevolg van de vele fusies, opgelopen van DM 113 tot
DM 309 miljoen.
De nauwe verbondenheid met het midden- en kleinbe
drijf blijkt uit het feit dat 75% van de detailhandelsbe
drijven, 80% van de landbouwers en 60% van de nijver-
heidsbedrijven in het voormalige West-Duitsland lid zijn
van de coöperatieve banken. Ondanks de inbreng van
ledenkapitaal ligt de solvabiliteit van de Volksbanken en
Raiffeisenbanken met een percentage van ongeveer 4,5%
onder die van de Rabobanken. Aan de daarvoor gelden
de minimumeisen wordt evenwel ruimschoots voldaan.
Zoveel mogelijk leden
Kijken we naar de banken als coöperatieve verenigingen,
dan treffen we opvallende verschillen aan. De Duitse
banken streven naar een zo groot mogelijk aantal leden.
