Wijffels: het piramide- denken loopt ten einde <c Zelf keuzes maken. Vanaf haar oorsprong staat de Rabobank midden in de maatschappij. Ze is meegegroeid met de maatschappe lijke ontwikkelingen. Willen we dat zo houden, dan is het belangrijk goed aan te voelen in welke richting de maatschappij zich ontwikkelt en welke consequenties dat met zich meebrengt. Vanuit een doordachte kijk op ons tijdsgewricht, stelt Hoofddirectievoorzitter drs. H.H.F. Wijffels bij diverse gelegenheden zijn gedach ten aan de orde, niet in de laatste plaats voor de Rabo bank. Reden genoeg om eens te recapituleren. ie de uitspraken van Wijffels de laatste jaren heeft gevolgd kan de boodschap niet zijn ont gaan: het is meegaan in blijvende verandering de eenentwintigste eeuw in, of achterblijven als historie van de twintigste. Hij wijst erop dat de instituties die de twintigste eeuw hebben gemaakt in een crisis verkeren. 'Doorgaan met het project van de twintigste eeuw is niet langer een alternatief, zo stelt hij. 'Die lijn is bijna aan z'n einde gekomen. De sterke gerichtheid op het mate riële stuit op ecologische grenzen, maar ook op sociale.' Gevraagd is denken in termen van kwalitatieve in plaats van kwantitatieve doelstellingen. Zaken zoals duurzaam heid en leefbaarheid zullen voor het volle pond moeten worden meegewogen. De bestaande instituties stellen ons onvoldoende in staat om goed op de nieuwe problemen in te spelen. 'Die instituties leveren niet meer wat wij wil len', aldus Wijffels, 'ze zijn paternalistisch, in de vorige eeuw door elites georganiseerd. Ze zijn top-down georga niseerd en lopen vast op de mondigheid van het indivi du.' Deze nuchtere, in bepaald opzicht zeker ook ont nuchterende gedachtenlijn volgend, zullen we nu de consequenties moeten trekken uit de eeuw van emancipa tie die achter ons ligt. Een belangrijke boodschap van Wijffels is dat we fundamenteel anders naar de dingen zullen moeten kijken. Piramide op z'n kop De sleutel tot veel vraagstukken ziet hij in onze manier van organiseren. De organisatieconcepten van de twintigste eeuw gingen uit van een concentratie van kennis aan de top die vervolgens via de hiërarchie naar beneden werd geleid: het welbekende piramide-model. Deze manier van organiseren heeft in onze eeuw veel tot stand gebracht. Het heeft welvaart gecreëerd. Kennisverspreiding over de hele bevolking volgde: de emancipatie voltrok zich. Bijna ieder individu heeft nu de mogelijkheden om zelf keuzes te maken en initiatieven te nemen. Het ontstaan van andere behoeftenpatronen is daarmee in de hand gewerkt. Dank zij de snelle technologische ontwikkeling, de informatie technologie voorop, kan daarop ook worden ingespeeld. Wijffels constateert dat het door de spreiding van kennis moeilijk is geworden organisaties nog vanuit de top te sturen. Een omkering van het organisatieprincipe dient zich aan. Het denken van boven naar beneden maakt plaats voor het denken van onderaf. Hogere niveaus zijn niet langer 'opdrachtgever', maar worden dienstbaar aan de lagere, uitvoerende niveaus. Daar liggen uiteindelijk de maatgevende contacten met de markten. De dingen worden specifieker georganiseerd rondom specifieke wensen van mensen. Grote, uniformerende collectivitei ten worden losgelaten en allerlei meer gedifferentieerde, vaak kleinschalige verbanden, gevormd. Rabobank-netwerk Voor de Rabobank heeft zich de noodzaak aangediend om anders naar klant en markt te kijken. Het concept I Z

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Bank & Bestuurder' | 1995 | | pagina 12