Waarom
beperken we de
zittingsduur niet?
In januari kreeg Rabobank Nederland bezoek van
ruim 150 vrouwelijke bestuurders van Rabobanken.
Ze discussieerden met elkaar onder meer over de
vraag hoe er meer vrouwelijke bestuurders zouden kun
nen worden benoemd. Eén van hun adviezen was de zit
tingsduur van bestuurders te beperken. De gemiddelde
zittingsduur van mannelijke bestuurders is ruim 13 jaar;
van vrouwelijke bestuurders bedraagt deze 5,5 jaar. Zij
lijken dus (nog?) recht van spreken te hebben.
Ook nieuwe bestuurders geven er vaak blijk van hun
functie slechts voor een beperkte tijd te willen uitoefe
nen, hooguit twee a drie zittingsperiodes. Dergelijke uit
spraken lijken in tegenstelling tot de vele zilveren en
gouden spelden die jaarlijks overal in het land worden
uitgereikt als beloning voor, zoals het in de bijbehorende
oorkonde staat, 'de verdienstelijke arbeid in het belang
van het coöperatieve kredietwezen'.
Vertrouwen en kwaliteit
Natuurlijk zal bij een beperking van de zittingsduur de
instroom van nieuwe bestuurders toenemen. Er zitten ech
ter twee aspecten aan de lengte van de bestuurlijke zit
tingsduur: een vertrouwensaspect en een kwaliteitsaspect.
Het vertrouwensaspect lijkt in
de huidige tijd wat op de
achtergrond te raken nu
besturen steeds meer 'op
afstand' van de dagelijkse
bancaire praktijk functioneren.
Het komt steeds minder
voor dat een bestuurder
op de hoogte is van de
financiële ins en outs
van de kredietnemers.
Dat is een goede ont
wikkeling. Met het
kwaliteitsaspect ligt
het anders: het bestu
ren van een coöperatieve
bank wordt - misschien
'A-wIe
juist door die grotere afstand met de dagelijkse bancaire
activiteiten - steeds moeilijker. Aan de bestuurders wor
den steeds hogere eisen gesteld. Ontwikkelingen volgen
elkaar razendsnel op. Het ene moment wordt gediscus
sieerd over bancaire stuurgrootheden. Visie '98 en bedie
ningsconcepten, het volgende moment moet het bestuur
zich uitspreken over deelname aan projecten zoals Delta
en Focus en over zaken zoals werkgelegenheid, informati
sering, fusie en het afstoten van kantoren. Het is niet
overdreven te stellen dat het vele jaren kan duren voordat
een bestuurder werkelijk greep heeft op deze veelheid van
onderwerpen. Het zou voor de continuïteit van een zorg
vuldig uitgezet traject wel eens nadelig kunnen zijn als een
formele bepaling in de statuten het einde moet betekenen
voor de loopbaan van een deskundig en toegewijd
bestuurder.
Naar volwassen verhoudingen
Er is steeds meer sprake is van volwassen verhoudingen
binnen onze organisatie. Deze volwassenheid dient ook
terug te vinden te zijn in de wijze waarop we bestuurlijk
met elkaar omgaan. In Bestuurder Bank hebben we al
enkele keren aandacht geschonken aan banken die er
een gewoonte van hebben gemaakt bij benoemingen en
herbenoemingen in de colleges kritisch te kijken naar de
eisen die aan de functie en de kwaliteiten van de
bestuurder worden gesteld. In de Leidraad voor Bestuur
ders zijn hulpmiddelen opgenomen om meer zicht te
krijgen op de eisen die de huidige tijd aan de bestuurs
colleges stelt. Op aanvraag bij de Vakgroep Bestuurders
zijn zelfs brochures beschikbaar om het eigen functione
ren te kunnen beoordelen.
In een open relatie behoeft het een bestuurder niet te
schaden als hij na een grondige afweging van de vereis
ten die het hedendaags besturen stelt, tot de conclusie
moet komen dat hij niet langer aan die - hoge - normen
voldoet. Het moet dan mogelijk zijn zonder gezichtsver
lies terug te treden. In een volwassen relatie moet het
eveneens mogelijk zijn dat een bestuurscollege vaststelt
dat het een bestuurder ontbreekt aan de bij deze tijd
behorende kwaliteiten, en dat er dus ruimte moet wor
den geschapen voor de instroom van een bestuurder die
hierover wel beschikt.
Dus, in mijn ogen, geen beperking van de zittingsduur.
Daarmee lopen we het risico bestuurlijk talent - te vroeg
- te verliezen. We zouden ons echter wel moeten open
stellen voor de gevolgen van de steeds hogere functie-
eisen. En zou dat niet leiden tot de door de vrouwelijke
bestuurders zo gewenste instroom van nieuwe (vrouwe
lijke) bestuurders?
U weet het, Bestuurder Bank wil een platform van
meningsuitwisseling zijn. Dit is hiertoe een aanzet.
Uw reacties zijn welkom!
ROOSEN
