leden en potentiële leden om
bij hen te sparen. De hele opzet
is gericht op de spaarzin van de
bevolking. Hun leden kunnen
een lening afsluiten, waarmee
ze in tijdelijke financiële be
hoefte voorzien. Die lening is
echter nooit groter dan twee- of
driemaal hetgeen ze aan spaar
geld hebben ingelegd. Dat
maakt de mogelijkheden be
perkt. Dat is een typerend ver
schil tussen credit unions en
een bank.
Voorheen kregen de boe
ren hun grotere leningen via
commerciële banken en van de
overheid. Bij de overheid ont
brak een bancaire beoordeling
van de financieringsaanvraag of van de
vraag of de aanvrager ook in staat zou
zijn clie lening terug te betalen. Die le
ningen werden toen vaak niet of maar
gedeeltelijk terugbetaald.'
De coöperatieve bank in Somalië
stond op het punt operationeel te wor
den toen de burgeroorlog uitbrak. Daar
na heeft Klootwijk niets meer uit dat
land vernomen.
In Tanzania kunnen sinds 1991 in
het kader van meer geliberaliseerde po
litieke en economische ontwikkelingen
plaatselijke coöperatieve banken wor
den gevormd. 'Het is mij duidelijk ge
worden dat één coöperatieve bank in de
hoofdstad, zelfs met een aantal bijkan
toren niet in de financieringsbehoefte
van de individuele boer kan voorzien.
Samen met Waema heb ik een voorstel
ontwikkeld voor de structuur van een
coöperatieve bankenorganisatie in Tan
zania. Dat zou ook zijn uitstraling kun
nen hebben naar andere Afrikaanse lan
den. Als je naar de infrastructuur en
grootte van Tanzania kijkt, lijkt een
structuur waarin drie niveaus moeten
worden onderscheiden, beter. Zo zou
den er kleinschalige financieringsinsti
tuten op het platteland moeten ontstaan:
de savings and credit societies; op re
gionaal niveau zouden coöperatieve
banken en in de hoofdstad één centrale
bank moeten worden opgericht.'
Door zijn werkgebied voor deze
taak te beperken tot Tanzania, Kenya,
Zambia en Uganda is Klootwijk er ook
in geslaagd een uitwisselingsprogram
ma voor training en stages voor het ka
der van coöperatieve banken op te zet-
ten. Training en opleiding van de me
dewerkers van de coöperatieve banken
lag, gezien de ervaringen in Zambia,
voor de hand. De eerste training, die
door een werkgroep van verschillende
coöperatieve banken was ontwikkeld,
was gericht op het leningenbestand. Aan
die training deden medewerkers van
coöperatieve banken en savings and cre
dit societies mee. De opleidingen vin
den plaats in het moderne trainingsin
stituut van de coöperatieve bank van
Kenya in Nairobi. Daarnaast vinden er
ook uitwisselingsprogramma's en sta
ges tussen de landen plaats. Door ook
de savings and credit societies bij dat
project te betrekken, is de relatie met de
coöperatieve banken intensiever ge
worden.
De coöperatieve gedachte heeft
Klootwijk ook in een ander klein pro
ject in Tanzania uitgedragen. Het is een
van de projecten in Tanzania dat door
de SSR wordt gesteund. De Masaï zijn
van oorsprong een nomadisch volk dat
leeft van vee. Ze vestigen zich nu steeds
meer op de vlaktes in Tanzania. Van
oudsher is hun enige doel om zoveel
mogelijk vee te hebben. Allerlei ziektes
bedreigen dat vee echter en een van de
ergste daarvan wordt veroorzaakt door
teken. Die nestelen zich heel gemakke
lijk in de huid van het vee. Daar ver
oorzaken ze ziektes, waardoor een koe
sterk vermagert en nauwelijks of geen
melk oplevert of uiteindelijk sterft. 'Er
zijn echter chemicaliën die dat kunnen
voorkomen. Door het vee wekelijks een
bad te laten nemen in een bassin, waar
in water is aangemengd met chemica
liën, voorkom je veel ellende.
Dat noemen ze een cattledip.
Die cattledip bij de Masaï had
al bijna vier jaar niet plaatsge
vonden, omdat ze geen geld
hadden om die chemicaliën te
kopen. Vroeger stelde de over
heid dat beschikbaar, maar die
is ermee gestopt. Het bleek
voor de Masaï psychologisch
een grote stap om koeien te
verkopen waardoor ze de che
micaliën konden kopen. Er is
een aanvraag ingediend voor
een startkapitaal van 3000.
De SSR heeft dit bedrag be
schikbaar gesteld. De Masaï
moeten nu elke keer dat hun
vee wordt gedipt een bedrag
betalen, waardoor die 3000 een soort
fonds is geworden voor de aankoop van
chemicaliën', aldus Klootwijk.
Uitwisselingsprogramma's voor
training en opleiding
ui-:"
Bij het weer in gebruik nemen van de cattledip werd Klootwijk in
traditionele Masaïkleding gestoken.
Cattledip weer in gebruik
door coöperatie
Jaarverslag SSR geeft interes
sante verschuivingen te zien
De SSR bestaat dit jaar 25 jaar en geeft
steun aan mensen of groepen die in achter
gestelde posities zitten. Vorig jaar gaf de SSR
4,2 miljoen aan projecten in binnen- en bui
tenland. Hiervan ging ruim tweederde naar
het buitenland en eenderde bleef in Neder
land. Er werden bij de stichting 592 aanvra
gen ingediend, waarvan 252 uit Nederland en
340 uit het buitenland. Het bestuur van de
SSR. waarin ook bestuurders van plaatselij
ke banken zitting hebben, komt vier keer per
jaar bij elkaar. Onder voorzitterschap van mr.
O.W.A. Baron van Verschuer, tevens voor
zitter van de Raad van Beheer, worden dan
projecten beoordeeld. In het jaarverslag over
1992 wordt een aantal interessante verschui
vingen geconstateerd. Zo blijkt dat een groei
end aantal personen uit het bedrijfsleven na
hun werkzame periode tijd en middelen ter
beschikking stelt om als intermediair ont
wikkelingsprojecten op doeltreffende wijze
te begeleiden. Een andere ontwikkeling is dat
steeds meer medewerkers en gepensioneer
den van de Rabobankorganisatie bij een ju
bileum geld bijeenbrengen en dat via de stich
ting besteden aan een project. Ook gaf een
plaatselijke bank bij de heropening een do
natie aan een project via de stichting. Op
die manier werd in het verslagjaar ruim
44.000,- bijeengebracht voor projecten in
ontwikkelingslanden. Daarnaast stelden de
banken 1.685.700 uit hun netto-winst ter
beschikking van de SSR, een bedrag dat door
Rabobank Nederland nog eens werd verdub
beld.
Bank Bestuurder 2e jaargang nummer 3 pagina 21
