Nederlandse economie: licht achter de wolken i ji Visie op 1992 Tegenover een groeivertraging in de voor ons land zo belangrijke Duitse economie staat in 1992 herstel in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Japan. Nederland gaat geen gemakkelijke tijd tegemoet, maar het ziet er naar uit dat al in het tweede halfjaar een positiever economisch beeld ontstaat. De rente zal naar verwachting duidelijk dalen, waarbij de korte rente weer onder de lange rente kan uitkomen. Tot deze conclusies komt de Stafgroep Economisch Onderzoek in de brochure 'Visie op 1992', die het directoraat Financiële Markten van Rabobank Nederland dezer dagen aan zijn institutionele relaties presenteerde. De Nederlandse eco nomie is in 1991 en 1992 nog meer afhan kelijk van het succes van exportprodukten. Wereldwijd is de groei van de eco nomie, na een lange bloeiperiode, sinds de tweede helft van vorig jaar aanmerkelijk vertraagd. Dit gebeurde allereerst in de Engelstalige landen, met dit jaar een recessie als gevolg. Vervolgens koelde ook de Japanse economie in de loop van 1991 duidelijk af, na het jaar nog met ongekend hoge groeicijfers te zijn begonnen. Op het Europese continent was in het algemeen eveneens sprake van een afnemende economische groei, zij het dat de uitvoer door de sterke vraag vanuit Duitsland een zwakke binnen landse bestedingsontwikkeling eniger mate compenseerde. Hierdoor ging een recessie aan het Europese vaste land voorbij. Naarmate het lopende jaar vorder de, werd het duidelijk dat ook de Duit se hoogconjunctuur aan het wegebben is. Nu de bestedingsgolf uit de voorma lige DDR is uitgewerkt, krijgen negatie ve invloeden als lastenverzwaringen, overheidsbezuinigingen en een hoge reële rente de overhand. De Duitse economische groei, die in de loop van 1991 al aanmerkelijk is afgezwakt, zal in de eerste helft van 1992 verder aan dynamiek inboeten. Was de Duitse economie de afgelo pen jaren een belangrijke motor voor de groei in de omliggende landen, in 1992 zal het land deze rol niet meer kunnen spelen. De inflatie, die in veel landen al duidelijk op haar retour is, zal ook in Duitsland afnemen na een piek aan het begin van het jaar. De Duitse groeivertraging ten spijt lijken de economische vooruitzichten in de wereld voor 1992 niet overdreven slecht (zie ook tabel 1). In belangrijke economieën als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk mag een langzaam maar gestaag doorzettend herstel worden verwacht, dat in de loop van 1992 aan vaart zal winnen. Ook in Japan, waar dit jaar de langste opgaande conjunctuurbeweging van na de oorlog tot een einde kwam, wordt reeds in de tweede helft van vol gend jaar een krachtig herstel voor zien. De belangrijkste oorzaak daarvan is dat de Japanse overheid haar inves teringsuitgaven fors gaat opvoeren. De hiervoor genoemde ontwikkelin gen zullen zich kunnen vertalen in een stijging van de koers van de Ameri kaanse dollar en vooral de Japanse yen tegenover de Europese valuta's. Rentedaling in zicht De rentevooruitzichten voor 1992 zijn niet ongunstig. Wel wordt zowel in de Verenigde Staten als in Japan in de tweede helft van het jaar enige rente stijging verwacht. In Duitsland, dat voor de rente in ons land veel belang rijker is, zal daarentegen naar ver wachting een daling van zowel de lan ge als de korte rente optreden. Zodra de Duitse inflatie over haar hoogtepunt heen is, zal de Bundesbank het mone taire beleid verruimen. Voorwaarden daarvoor zijn wel dat de onderhande lingen tussen werkgevers en bonden niet in onverantwoorde loonstijgingen hebben geresulteerd, de Duitse mark niet onder neerwaartse druk staat en de Duitse economie duidelijk is afge koeld. Dit alles zal kunnen leiden tot een duidelijke daling van de korte rente in de tweede helft van het jaar. De lange rente zal hierop zelfs iets vooruitlopen, zij het dat deze daling in omvang uit eindelijk zal achterblijven bij de korte rentedaling. Gevolg is dat de zoge naamde omgekeerde rentestructuur geleidelijk vervlakt. Tegen het eind van het jaar ontstaat wellicht zelfs weer het meer 'normale' beeld van een korte rente die -zij het licht- onder de lange rente ligt. Het jaar van Europa Voor wat betreft de Europese inte gratie is 1992 een heel belangrijk jaar.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1991 | | pagina 6