MKB en TNO-advies
zogeheten spreekdagen. De plaatselij
ke Rabobank selecteert een aantal
geschikte ondernemers en stelt deze
in staat om met TNO-ers van gedach
ten te wisselen. Zoals patiënten op een
spreekuur hun vragen en problemen
voorleggen aan hun huisarts, zo kun
nen ondernemers kwesties uit hun be-
drijfspraktijk voorleggen aan TNO. In
middels zijn op deze spreekdagen via
de Rabobanken al meer dan 300 on
dernemers in contact gebracht met
deskundigen van TNO.
Lakwijk constateert dat de aange
sneden onderwerpen zeer divers zijn.
'Het gaat over technologische vernieu
wingen in materialen, in produktiepro-
cessen en in de produkten zelf. Logis
tieke problemen komen tegenwoordig
veel aan de orde, maar ook kwesties
die met de Europese eenwording te
maken hebben. Energieverbruik en de
gevolgen van milieuregelingen brengt
men ter sprake. Het terugdringen van
geluidsoverlast in produktierulmten,
het rendabel maken van een dure,
nieuwe installatie en het verkrijgen van
een kwaliteitscertificaat; kortom een
heel scala aan onderwerpen wordt aan
de mensen van TNO voorgelegd.'
Toch ziet Lakwijk in deze serie van
thema's gemeenschappelijke trekken.
Meestal voert een directielid de ge
sprekken en dat geeft al aan dat het
dan gaat om kwesties die men van
groot belang acht. 'Je zou kunnen zeg
gen dat de vragen die de ondernemers
stellen voor het bedrijf van strategisch
belang zijn. Veel ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf stuiten in een
bepaalde fase op strategische kwes
ties, maar realiseren zich dat niet. De
meeste gespreksonderwerpen zijn te
rug te brengen tot de vraag 'Wat maak
ik, voor wie en hoe doe ik dat?'. Het
'hoe' bijvoorbeeld is een belangrijk punt
als we kijken naar milieu-effecten; dat
kan leiden tot concrete vragen over af
valverwerking en filtertechnieken. Het
'wat' wordt belangrijk bij de vraag naar
kwaliteitscontrole en produktontwikke-
ling. Op al deze terreinen kan een on
derneming een strategische stap zetten
die voordeel kan opleveren.'
Kwaliteitszorg wordt
belangrijker
Groeiende aandacht voor het milieu
en de internationalisatie van het be
drijfsleven zijn de twee factoren die de
Nederlandse ondernemer in het MKB
het meest aan het denken zetten, zo
concludeert Lakwijk naar aanleiding
van de spreekdagen met Rabobank-
cliënten. Hij stelt dat de gemiddelde
ondernemer in het midden- en kleinbe
drijf risicomijdend is. Door omstandig
heden als milieubewustzijn en Europe-
en LEIDING
se eenwording wordt hij toch gedwon
gen innoverend te werk te gaan. Ook
hier geldt namelijk dat een bedreiging
omgezet kan worden in een kans.
Lakwijk wijst op het verdwijnen van de
grenzen in Europa; voor veel bedrijven
in Nederland is dat aanleiding kritisch
te kijken naar de kwaliteit van hun pro
dukten. 'Ze veronderstellen dat juist
het leveren van kwaliteit in de toe
komst een onderscheidende factor zal
zijn. Wij merken dat doordat we veel
vragen krijgen over kwaliteitscontrole
en het benutten van technologie voor
produktverbetering.'
K. Holkamp is één van de onderne
mers die gebruik maakte van de moge
lijkheid om zijn probleem voor te leg
gen aan een deskundige van TNO.
Holkamp BV in Halfweg houdt zich be
zig met de reparatie en nieuwbouw
van ketels, leidingen en installaties.
Directeur Holkamp begon zijn bedrijf in
1988 als een éénmanszaak. Inmiddels
zijn er 19 mensen in dienst en zijn er
verscheidene zeer grote klanten bin
nengehaald. Holkamp geeft aan dat
die gerenommeerde bedrijven in zijn
klantenkring alleen met de hoogste
kwaliteit genoegen nemen. De specia
liteit van zijn bedrijf ligt vooral op het
gebied van het lassen en assembleren
van ketels en leidingsystemen. Voor
het maken van de nodige berekenin
gen schakelt Holkamp altijd deskundi
gen in: 'Wat je zelf niet goed kunt,
moet je niet doen'.
Van de spreekdag die de Rabobank
Halfweg eerder dit jaar organiseerde,
maakte Holkamp gebruik om de TNO-
deskundige een vraag over kwaliteits
zorg te stellen. 'In onze branche wordt
een drietal kwaliteitskeurmerken toe
gekend, die behoren tot de zogeheten
ISO 9000-serie. Bedrijven die over
zo'n keurmerk beschikken, hebben be
wezen werk af te leveren dat voldoet
aan de hoogste kwaliteitseisen. Op dit
moment is dat nog niet zo belangrijk,
maar als straks de grenzen verdwijnen
wordt het dat wel. De internationaal
opererende klanten zullen zich dan
ook internationaal oriënteren voor het
soort werk dat wij verrichten. Een kwa
liteitskeurmerk kan dan de doorslag
geven bij het behoud of bij het winnen
van opdrachten.'
De vraag die Holkamp aan TNO
stelde, luidde dan ook: hoe kan ik zor
gen dat mijn bedrijf zo'n ISO-keurmerk
krijgt. Daarbij zocht Holkamp niet al
leen naar technologische beantwoor
ding van de vraag, maar ook naar
praktische invulling. En die kreeg hij tot
zijn volle tevredenheid. 'Het mooie van
het antwoord was dat het niet alleen
theoretisch was. De TNO-man hield
ook rekening met toepassing op de
werkvloer. Je kunt zeggen dat TNO me
de richting heeft aangegeven naar de
noodzakelijke kwaliteitsverbetering.'
Projectleider Lakwijk van TNO be
aamt dat de consulten op de spreekda
gen niet gericht zijn op het geven van
pasklare oplossingen. 'Natuurlijk kan
onze technologische kennis nuttig zijn.
Wij vinden het echter ook onze taak
om de ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf bewust te maken van het
belang van een bredere kijk op de
zaak. Het strategisch belang van inno
vatie en technologie is groter dan me
nig MKB-ondernemer inschat. De con
sulten op de spreekdagen kunnen die
ondernemers op het juiste spoor zet
ten. Voor verder onderzoek of advies
kan dan ook TNO worden ingescha
keld, maar het is niet noodzakelijk.
RdK
'Het mooie van het
antwoord was dat het
niet alleen theoretisch
was', constateert on
dernemer Holkamp.