Detailhandel en distributie
kanalen voor consumentenprodukten.
In de toekomst zal dat niet anders zijn.
Wel zullen de hiervoor omschreven
ontwikkelingen bij aanbieders, afne
mers en produkten hun invloed hebben
op de mate waarin de diverse distribu
tiemogelijkheden zullen worden toege
past.
Een aantal vormen van winkelver
koop gaat een moeilijke toekomst te
gemoet. In feite gaat het daarbij om
het doorzetten van een trend die de af
gelopen jaren al zichtbaar is gewor
den. Het conventionele warenhuis, de
kleine winkel in de dorpskern en kleine
winkelcentra zullen de grootste moeite
moeten doen om zich aan te passen
aan de veranderende omstandighe
den. Distributievormen die zich de ko
mende tijd zonder al te grote proble
men staande zullen kunnen houden,
zijn supermarkt en hypermarkt, de spe
ciaalzaak, de markthandel en het post
orderbedrijf.
Er zijn ook distributievormen waar
voor een aanzienlijke groei wordt voor
zien. Zo lijkt er een goede toekomst
voor het gespecialiseerde warenhuis
(variety-store) en de superspeciaal
zaak (vooral in het vers-assortiment).
Met beide winkeltypen kan goed wor
den aangehaakt bij de veranderende
wensen van de consument en bij de
hiervoor gesignaleerde assortiments
explosie. Ook teleshopping kan zich
positief gaan ontwikkelen: enerzijds
raakt de consument meer vertrouwd
met de moderne technologie, ander
zijds biedt dit kanaal koopgemak, ook
buiten de normale winkeltijden.
Iedere detaillist moet rekening hou
den met de hiervoor geschetste alge
mene tendensen op distributiegebied,
maar daarmee wordt zeker geen stan
daard-oplossing aangedragen. Een
distributieconcept moet per bedrijf wor
den bepaald, onder meer op basis van
het te voeren assortiment en de be
oogde cliëntengroep. Kiezen voor een
bepaalde distributievorm is een funda
mentele aangelegenheid, gezien de
verstrekkende gevolgen voor de totale
bedrijfsvoering. Denk aan de effecten
op voorraadgrootte. kapitaalbeslag,
flexibliteit van de onderneming en na
tuurlijk ook kosten.
Duidelijk is in ieder geval dat distri
butie meer is dan een kostenpost. De
relatie tussen distributie en marketing
is tegenwoordig ook vanzelfsprekend.
Het distributiekanaal is één van de we
zenlijke elementen van een produkt.
Het is een onderscheidende factor
waarmee concurrentievoordeel kan
worden behaald.
Distributievormen
met toekomst lijken
met name de super
speciaalzaak en
teleshopping.
aantal parkeerplaatsen dat bij een be
drijf mag worden aangelegd.
werkende vrouwen, meer mannen als
'huisvrouw', een groter aandeel van de
allochtonen in de totale bevolking.
Deze factoren beïnvloeden stuk voor
stuk de distributie in de detailhandel.
Zo hebben buitenshuis werkende vrou
wen behoefte aan ruimere openings
tijden en/of aan 'thuiswinkelen'.
Individualisering leidt bij de consu
ment tot veranderingen in voorkeur en
gedrag. Gevolgen zijn versnippering
van marktsegmenten, een hogere
waardering voor kwaliteit en dienstver
lening, aandacht voor 'gezond, gemak
en gezellig'.
In economisch opzicht zal op lange
termijn een geleidelijke toename van
het besteedbaar inkomen te zien zijn.
Van die extra bestedingsruimte zal de
afzet van voedings- en genotmiddelen
overigens niet of nauwelijks profiteren.
Door het toegenomen autobezit heb
ben klanten een verhoogde mobiliteit
en zijn ze minder aan de eigen omge
ving gebonden. Er moet echter reke
ning mee worden gehouden dat de
overheid een remmende invloed zal
uitoefenen op die mobiliteit; nu al zet
het milieubeleid soms een rem op het
Assortiments-explosie
Aan de aanbodzijde springen de ef-
ficiency-verhogende en kostenbespa
rende maatregelen in het bedrijfsleven
in het oog. In dat kader zijn te noemen
automatiseringstoepassingen, zoals de
streepjescode, kassa-automatisering
en programma's voor het doelmatig in
richten van de winkelruimte. Veel aan
dacht is er tegenwoordig voor stroom
lijning van de logistiek, hetgeen zich
onder meer uit in de opkomst van cen
trale distributiecentra, direkte levering
van fabrikant aan detaillist (met uit
schakeling van het groothandelska
naal) en een meer frequente beleve-
ring van de detaillist.
Ook van invloed aan de aanbodzij
de zijn de structuurveranderingen in
het bedrijfsleven. Concentratie en (in
ternationale) samenwerking, het vor
men van grote inkoopblokken, soms
dwars door verschillende groeperingen
heen, integratie in de bedrijfskolom en
parallel-importen hebben hun effect op
de distributie.
Ontwikkelingen bij de produkten zelf
laten de distributie evenmin onge
moeid. Enerzijds zien we de opkomst
van kant-en-klaar-produkten en ge
maksvoeding, anderzijds is er de toe
nemende aandacht voor artikelen die
zowel uit oogpunt van gezondheid als
milieu verantwoord zijn. Voorts is er
sprake van een 'assortiments-explosie',
een zeer sterke verbreding van het
aanbod met grote gevolgen voor de be
nodigde winkel- en magazijnruimten.
Superspeciaalzaak en
teleshopping
Door de jaren heen is sprake ge
weest van een veelheid aan distributie-
