Aanwakkerende
wind vraagt
stuurmanskunst
van het MKB
Cijfers Trends
Na een aantal heel behoorlijke jaren, uit
oogpunt van zowel afzet- als
marktontwikkeling, verkeert het midden- en
kleinbedrijf over het algemeen in een goede
gezondheid. Dat blijkt uit de vijftiende editie
van Cijfers Trends, het dezer dagen
verschenen Rabobank-rapport over de
ontwikkelingen in 75 bedrijfstakken. Die
sterke uitgangspositie komt goed van pas,
gezien de onzekerheden en veranderingen
waaraan het MKB de komende tijd het hoofd
moet bieden.
Inmiddels groeit de
export van het MKB
sneller dan die van het
grootbedrijf.
Het midden- en kleinbedrijf heeft
1990 als een uitstekend jaar in de boe
ken kunnen bijschrijven. Het totale af-
zetvolume nam met ruim 4% toe, het
geen vooral te danken was aan de on
verminderde groei van de uitvoer.
Voor het MKB zijn België en Duits
land belangrijke exportlanden. Dankzij
de Duitse eenwording kon het MKB
een sterke groei van de uitvoer naar
onze Oosterburen realiseren. Inmid
dels groeit de export van het MKB
sneller dan die van het grootbedrijf,
maar daarbij past de kanttekening dat
het MKB nog een aanmerkelijke ex
port-achterstand heeft. Immers, het
grootbedrijf exporteert 43% van haar
afzet, het MKB 19%. Verschillen in
structuur en schaalgrootte en een te
kortschietende kennis van markten
worden vaak genoemd als oorzaken
voor deze exportachterstand.
De bedrijfsresultaten in het MKB
ontwikkelden zich in 1990 in het alge
meen tot tevredenheid. Wel zorgden
kostenstijgingen, vooral in de loon-
hoek, voor enige winsterosie. Dankzij
het vrij stabiele prijsniveau van import-
produkten, realiseerden met name be
drijven met veel invoer over het alge
meen goede winstmarges. Voor de
exporterende bedrijven was het iets
moeilijker om de bruto-marges op peil
te houden.
De investeringen zijn in 1990 verder
gestegen. De krachtige produktiegroei
en de goede winstontwikkeling gaven
de ondernemers voldoende vertrou
wen om de wat terughoudende opstel
ling in 1989 niet te continueren.
De werkgelegenheid in het MKB
toonde eveneens een mooie groeilijn
met ruim 50 000 arbeidsjaren. Dit op
zich gunstige gegeven voor de Neder
landse economie stelt de MKB-onder-
nemers echter voor toenemende pro
blemen. Het aantal schoolverlaters
neemt af en er is een groot tekort aan
technisch vakbekwaam personeel.
Hierdoor kunnen er met name in de
detailhandel en in de technische be
roepen personeelstekorten ontstaan.
Gematigder
winstontwikkeling
Het lopende jaar staat ook voor het
MKB in het teken van onzekerheid en
aarzeling. Het algemene economische
beeld in binnen- en buitenland wijst op
een vertraging van de produktiegroei,
waarbij zowel het consumptie- als het
investeringsklimaat is verschraald.
De conjuncturele verzwakking is
niet geheel aan het MKB voorbij ge
gaan, waardoor er een vertraging van
de volumegroei valt te bespeuren. Een
sprekend voorbeeld hiervan is de ont
wikkeling van de commerciële dien
stensector, waar na enkele jaren van
expansie de ontwikkelingen nu in een
