Commerciële samenwerking
namen hierop het initiatief om winke
liers aan zich te binden. Daartoe dien
de de formule van het vrijwillig filiaal
bedrijf; Unigro en Schuitema met
winkelformules als Spar en C1000 zijn
daarvan voorbeelden. Vervolgens ble
ken dergelijke min of meer zelfstandig
operende ondernemers een succesvol
le verschijning. Dit gaf het grootwinkel
bedrijf aanleiding om zijn eigen winkel
formules te exploiteren door middel
van franchising. AH en ook Edah gin
gen daartoe over.
Het lijkt erop dat felle concurrentie
de verschillende partijen op de levens
middelenmarkt tot samenwerking
dwingt, maar tegelijkertijd mogen zij de
voordelen van het zelfstandig onderne
merschap niet uit het oog verliezen.
Deze combinatie is in verschillende
gradaties te verwezenlijken via fran
chising en inkoopcombinaties, de bei
de meest gekozen opties op dit mo
ment. Dit patroon is ook in andere
branches te zien, zoals bij de boekhan
dels en de drogisterijen.
Vraag naar winkelformules
Uit concurrentie-overwegingen is er
dus in alle geledingen van de detail
handel een tendens naar schaalver
groting. In eerste instantie speelt daar
bij het inkoopvoordeel een rol. Maar
ook het feit dat informatiseringsinspan
ningen slechts door een brede toepas
sing rendabel zijn te maken, is van in
vloed. Bovendien is er van de zijde van
de consument een vraag naar vaste en
herkenbare winkelformules.
Directeur J. Geerdink van de Sper
wer Groep, waaronder één van de gro
tere inkoopcombinaties in de levens
middelenbranche van ons land valt,
beaamt dat: 'In het begin van de jaren
tachtig realiseerden wij ons dat er voor
de kleine winkelier ongunstige ontwik
kelingen gaande waren. Individualise
ring van de consument, steeds meer
werkende vrouwen, dubbele inkomens
in gezinnen. Het grootwinkelbedrijf
speelde daar al lang op in met groot
schalige supermarkten en zelfbedie
ningsformules. Wij hebben toen als
zelfstandige kruideniers ook het roer
om moeten gooien en zijn ook aan
schaalvergroting gaan doen. We
streefden naar een compleet assorti
ment en een professionele uitstraling.
Voor de bij ons aangesloten winkeliers
betekende dat een omschakeling naar
winkelformules als de Garantmarkt en
de Plusmarkt. Inmiddels bestaan er
100 Plusmarkten en 108 Garantmark-
ten in Nederland.'
Het exploiteren van deze winkelfor
mules blijkt voor de Sperwer Groep
een gunstig uitgangspunt. Geerdink
noemt het voor de aangesloten super
marktexploitanten belangrijk om met
één gezicht naar buiten te treden. Bo
venop die ene formule kunnen de aan
gesloten ondernemers zich bezighou-
Een franchisenemer
zal minder snel falen
als ondernemer,
meent voorzitter Zwet
sloot van de AH-fran-
chisenemers.
den met het bewerken van hun lokale
markt. 'Zij staan middenin hun stad,
dorp of wijk en weten het beste hoe zij
hun assortiment samen moeten stel
len, hoe ze hun klanten moeten bena
deren en wanneer ze welke acties wil
len voeren.' Deze eigen verantwoorde
lijkheid van de individuele lokale on
dernemer noemt Geerdink cruciaal in
de constructie van de inkoopcombina
tie.
Centrale dienstverlening
Wel geeft hij toe dat er steeds meer
taken zijn die centraal geregeld wor
den. Overigens geschiedt afname van
de diensten op vrijwillige basis in een
inkoopcombinatie. De diensten die de
Sperwer Groep aanreikt, zijn behalve
de inkoop, ook adviezen over winkelin
richting, prijsstelling, marktontwikkelin
gen, begeleiding bij verbouwingen en
financiële begeleiding. Voor de zelf
standige ondernemers kan dit soort
werkzaamheden nu goedkoper en be
ter worden verricht. 'De ondernemer
kan zich op deze manier echt met het
ondernemen bezighouden.'
Bijna dezelfde woorden gebruikt de
voorzitter van de Vereniging van AH-
Franchisenemers K. Zwetsloot. Ook
Albert Heijn heeft namelijk enige jaren
geleden ingezien dat het gunstig is om
de sterke punten van lokale, zelfstandi
ge ondernemers te benutten. Daarom
maakt het Zaanse grootwinkelbedrijf
het nu mogelijk dat ondernemers eigen
winkels volgens de Albert Heijn-formu-
le exploiteren, in franchise nemen.
Inmiddels geldt dat voor 128 winkels.
'Winkeltechnisch wordt de formule
strak gehandhaafd. Voor uiterlijk, in
richting, assortiment, acties en prijs
stelling worden centraal vaste richtlij
nen gegeven. Dat is ook goed, want
daarover is zorgvuldig nagedacht. Het
eigendom van het pand. het perso
neelsbeleid en de gehele financiële or
ganisatie, met bank- en accountants
keuze is voor verantwoordelijkheid van
de ondernemer, net als het exploitatie
resultaat natuurlijk', aldus Zwetsloot,
die zelf in 1985 zijn levensmiddelen
zaak tot AH-winkel omvormde. Voor
opleiding, specifieke adviezen en an
dere ondersteuning kan Zwetsloot ook
bij de franchise-gever Albert Heijn aan
kloppen.
Franchising in bijna alle
branches
Vaste winkelformules worden zeker
niet alleen in de levensmiddelenbran
che toegepast. Wel is het zo dat pro-
dukten die wat meer advies behoe
ven, minder makkelijk in uniforme in
richtingen of assortimenten zijn te van
gen. Toch komt franchising in bijna alle
cn Magere
vruchtenyoghurt.
Lekker hè,
die zomer
»t - Kt K.
