Toespraak voorzitter hoofddirectie
teiten, die in de diverse industriële lan
den steeds meer de boventoon zijn
gaan voeren binnen het financieel-eco-
nomische beleid. Die autoriteiten hou
den de teugels strak -onder meer om
de inflatie in de hand te houden- en dit
komt tot uitdrukking in een relatief
hoge geldmarktrente. Inmiddels ligt de
'korte' rente zelfs al weer enige tijd bo
ven de kapitaalmarktrente; er is dus
sprake van een zogenaamde omge
keerde rentestructuur.
'Nu ben ik er niet op uit rentevoor
spellingen te doen, als ik dat al zou
kunnen', aldus de hoofddirectievoorzit
ter. 'Maar wel denk ik in algemene zin
te kunnen zeggen dat we ook in de ko
mende jaren rekening moeten houden
met een tamelijk remmende invloed
van het monetaire beleid. Bovendien
blijft een relatieve schaarste op de ka
pitaalmarkt actueel, gegeven tekort
schietende besparingen bij een struc
tureel stijgende vraag naar kapitaal
voor onder meer milieu-investeringen
en voor herstructurering in Oost-Euro
pa. Per saldo zou dit betekenen dat wij
ons moeten instellen op langere perio
den van relatief hoge rentes, zowel
lang als kort, bij een vrij vlakke en bij
tijden zelfs omgekeerde rentestruc
tuur.'
Hoogrentende
spaarprodukten
Dit rentebeeld is voor banken niet
erg aantrekkelijk. Een eerste reden
hiervoor is dat een deel van de lange
uitzettingen over het algemeen kort (en
dus normaal gesproken 'goedkoop')
wordt gefinancierd. Bovendien hebben
cliënten in deze situatie voorkeur voor
hoogrentende, geldmarkt-georiënteer
de spaarprodukten. Dit zet de rente-in
komsten van de banken onder druk.
In het geval van de Rabobank heb
ben de renteverhoudingen ook invloed
op het financieringstarief dat aan le
den-ondernemers wordt berekend. In
1990 betaalden bedrijven voor een
lening met variabele rente gemiddeld
niet meer dan de Staat der Nederlan
den. 'Dat was, ook in het licht van de
historie, een nogal uitzonderlijke situ
atie,' concludeerde Wijffels. 'Die pres
tatie zullen we dit jaar bij lange na niet
kunnen evenaren.'
De Rabobankorganisatie opereert
in een bedrijfstak die er wereldwijd niet
al te best voorstaat, zo vervolgde de
hoofddirectievoorzitter zijn verkenning
van omgevingsfactoren. Er lijkt sprake
te zijn van overcapaciteit, die nu langs
de weg van omvangrijke sanerings
operaties wordt teruggebracht. Ook in
Nederland heeft het bankenlandschap
door enkele grote fusies een ander
aanzien gekregen. De zo gecreëerde
schaalvoordelen moeten te gelde
worden gemaakt via omvangrijke kos
tenreducties. De tendens tot meer
rationalisatie en een grotere efficiency
zal gepaard gaan met een sterke con
currentieslag.
De noodzaak tot meer aandacht
voor het kostenniveau staat op ge
spannen voet met de nieuwe bank-
cao. 'Deze impliceert voor onze organi
satie in 1992 ruim 6% stijging van de
loonsom per werknemer. Dat betekent
een wel heel sterke versnelling van de
prijsontwikkeling van de factor arbeid
ten opzichte van de tweede helft van
de jaren tachtig. Bij de gematigde loon
kostenontwikkeling van toen kon bin
nen onze organisatie nog sprake zijn
van een groeiend personeelsbestand.
Voor de komende jaren kan de trend,
gelet op de omstandigheden, niet an
ders dan andersom zijn,' stelde Wijffels
vast.
Strategisch beleid
De moeilijker omstandigheden
waarin moet worden gewerkt, zijn voor
de Rabobank zeker geen reden om de
toekomst pessimistisch tegemoet te
treden. Het strategisch beleid van de
organisatie is erop gericht creatief met
de kansen en bedreigingen van de ver
anderende situatie om te gaan. In zijn
toespraak noemde de hoofddirectie
voorzitter een aantal stappen die re
cent zijn gezet op het pad van dit stra
tegisch beleid, zoals bijvoorbeeld de
invulling van het zogenaamde All-
finanz-concept via het samengaan met
Interpolis en de samenwerking met
Robeco.
Het uitgangspunt dat de kwaliteit
van de dienstverlening verder moet
worden verbeterd, komt onder meer tot
uitdrukking in de toepassing van infor
matica (zoals het zogenaamde Laura-
project: invoering van nieuwe Olivetti-
systemen bij de plaatselijke banken)
en in de realisatie van het personeels
ontwikkelingsbeleid. Tot het beleid be
hoort ook het kostendekkend maken
van het betalingsverkeer, hetgeen
vorig jaar resulteerde in een pakket
maatregelen voor het zakelijke be
talingsverkeer. 'Onze totaalaanpak
heeft politiek en in de publiciteit, maar
ook zakelijk duidelijk een positieve
weerklank gekregen.'
Het eigen bankbedrijf van Rabo
bank Nederland kwam het afgelopen
jaar in een stroomversnelling. Gehol
pen door de fusiebewegingen bij con
currenten kon het Centrale Bankbedrijf
zich sterker profileren als volwaardige
bank voor het grote bedrijfsleven. Het
buitenlandbedrijf ontwikkelde zich ver
der via nieuwe, eigen vestigingen en
via samenwerkingsverbanden met
sterke buitenlandse partners.
De investeringen die zijn gedaan in
het strategisch beleid, moeten de ko
mende tijd resulteren in een betere
dienstverlening en een toenemende
reserveringscapaciteit. Mede door de
moeilijker omgevingsfactoren kan dit
alleen bij een verscherpte
bedrijfsvoering.
Optimalisatie en
rationalisatie
'De opdracht die daaruit voortvloeit,
is samen te vatten in de trefwoorden
optimalisatie en rationalisatie. Optima
lisatie betekent dat we de uitgezette
strategieën zo goed mogelijk moeten
benutten en tot een succes maken', al
dus Wijffels. 'Het optimaal gebruik ma
ken van onze nieuw verworven poten
ties, samen met de voortgaande inzet
van onze klassieke sterktes, zal moe
ten bijdragen aan een gezonde ontwik
keling van de organisatie, ook in de
wat moeilijker jaren negentig.'
Dat kan echter niet zonder rationali
satie. 'Externe omstandigheden laten
ons geen andere keus. We zullen al
onze bedrijfsprocessen moeten analy
seren op de mogelijkheid om ze doel
matiger in te richten. Dat moet leiden
tot een grotere effectiviteit van ons
handelen, tot meer doen met minder
mensen, tot een relatief lager kosten
niveau. De voortgaande vernieuwing in
ons bankbedrijf dient gepaard te gaan
met een kostenontwikkeling die in de
pas loopt met wat we aan batengroei
mogen verwachten. En die batengroei
zal de komende jaren op een lager
niveau liggen dan de laatste tijd het
geval is geweest.'
'Trouw zijn aan onze coöperatieve
doelstelling, het behalen van zoveel
mogelijk voordeel voor onze leden, is
in de komende periode relatief sterk af
hankelijk van een efficiëntere bedrijfs
voering. Laten we daaraan werken, op
dat onze organisatie ook in de jaren
negentig haar vooraanstaande rol in
de financiële dienstverlening blijft spe
len en als het even kan, verder uit
bouwt', besloot Wijffels zijn toespraak
tot de algemene vergadering.
RC
<T>
O)
O
O
O
cc
UI
O
_i
9 Rabobank 6*7/91
