Feiten en cijfers
Monitor extra
Met een zekere regelmaat verschijnen
in de pers berichten over de mate
waarin consumenten vertrouwen heb
ben in de economie. Dit consumenten
vertrouwen wordt beschouwd als een
voorspeller voor de groei in de aan
schaf van duurzame consumptiegoe
deren en de verstrekking van con
sumptief krediet. De beslissing om
goederen als wasmachines en auto's
aan te schaffen, zou beïnvloed worden
door de verwachtingen met betrekking
tot de economische ontwikkeling. In
dien men een verbetering in de alge
mene economische situatie of in de
eigen financiële positie voorziet, zal
men eerder geneigd zijn spaargeld of
een krediet op te nemen voor het doen
van dergelijke grote aankopen.
(3) Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek (CBS) ondervraagt consumenten
regelmatig over hun verwachtingen
omtrent de economische ontwikkeling.
Op basis hiervan wordt de index van
het consumentenvertrouwen bere
kend. Een indexcijfer van 100 wil zeg
gen dat het aantal mensen met een
positieve verwachting precies gelijk is
aan het aantal mensen met een nega
tieve verwachting. De vragen hebben
zowel betrekking op de eigen financië
le situatie als op de algemene econo
mische ontwikkeling in Nederland. De
antwoorden over de eigen financiële
positie bepalen de index van de koop
bereidheid (IKB) en de overige ant
woorden bepalen de index van het
economisch klimaat (IEK). Samen vor
men deze twee de index van het con
sumentenvertrouwen (ICV).
De IEK laat veel grotere fluctuaties
zien dan de IKB. Blijkbaar verwachten
de ondervraagden regelmatig een ver
betering of verslechtering van de eco
nomie als geheel, maar zien ze daar
van minder gevolgen voor hun eigen
financiële situatie. Gedurende het hele
vorige jaar daalde de IEK bijvoorbeeld
sterk, terwijl de IKB tot september nog
licht bleef stijgen. Pas na het uitbreken
van de Golfoorlog begon de IKB ook te
dalen, zij het in veel mindere mate dan
de andere index.
■t 5 Uit onderzoek blijkt de index van
de koopbereidheid een betere indica
tor voor de aanschaf van duurzame
goederen te zijn dan de index van het
consumentenvertrouwen. Een daling
van de IKB laat zich met een vertra
ging van drie tot negen maanden ver
talen in een geringere aanschaf van
duurzame consumptiegoederen. De
vraag naar consumptief krediet re
ageert met een vertraging van drie
IKB: index koopbereidheid
ICV: index consumentenvertrouwen
IEK: index economisch klimaat
Consumentenvertrouwen
140
Koopbereidheid en consumptie
120
1987 1988 1989 1990
Koopbereidheid Duurzame consumptie (3-9 maanden later)
Koopbereidheid en kredietverlening
mrd gld
110
0.8
1987
Koopbereidheid
1988 1989
Kredietverlening (3 maanden later)
maanden. Gezien de daling van de in
dex van de koopbereidheid in de afge
lopen maanden mogen we in de ko
mende periode dus een verminderde
vraag naar duurzame consumptiegoe
deren en consumptieve kredieten ver
wachten.
M.m.v. Algemeen Economisch Onderzoek
(conjunctuurindicator en monitor extra) en Cen
trale Administratie (kredietverlening en midde
len).
29 Rabobank 5/91
