Wat ons bezighoudt
Agritrends: aanpassing aan
markt en milieu
De noodzaak om marktgerichter en
op een milieuvriendelijke manier te
produceren vraagt ingrijpende aanpas
singen in de bedrijfsvoering van agrari
sche ondernemingen. Deze visie werd
door hoofddirectievoorzitter Wijffels
van Rabobank Nederland nog eens
nadrukkelijk naar voren gebracht tij
dens Agritrends, een symposium dat
de Rabobanken in Noord-Nederland
onlangs voor hun relaties organiseer
den. De wijze waarop de aanpassin
gen gestalte zullen krijgen, verschillen
volgens Wijffels per sector.
Zo ziet het er naar uit dat in de
melkveehouderij een tweedeling zal
ontstaan, afhankelijk van de markt
waarvoor men produceert. Binnen de
Europese Gemeenschap is het streven
gericht op evenwicht tussen produktie
en consumptie. De superheffing blijft
het instrument om dit evenwicht te be
reiken. Voor afzet buiten de EG zou
een ander regime kunnen gelden,
waarbij de boeren wel zelf de toegang
tot de wereldmarkt zouden moeten be
kostigen.
Voor de intensieve veehouderij
voorziet Wijffels een verslechtering van
de internationale concurrentiepositie,
onder meer door het in ons land ge
voerde milieubeleid. Verder is het
denkbaar dat deze bedrijfstak meer
over het land gespreid wordt om zo de
milieu- en ziektedruk te verminderen.
De Nederlandse akkerbouw, nu nog
gebaseerd op de drie hoofdgewassen
graan, suikerbieten en aardappelen,
zal sterk veranderen. Er zal een diver
se akkerbouwsector ontstaan met een
grote variëteit aan bedrijven en teelten.
Sommigen zullen het zoeken in een
meer tuinbouwmatige aanpak, terwijl
het bijvoorbeeld ook niet ondenkbaar
is dat een aantal akkerbouwers zich
mede op veehouderij zal richten. Ook
kan worden gedacht aan deeltijdbedrij-
ven.
In het herstructureringsproces dat
de agrarische sector te wachten staat,
zal de Rabobank in de eerste plaats
haar taak als kredietcoöperatie (blij
ven) vervullen, zo betoogde Wijffels op
het seminar in Groningen. Voor de le
den moet het voordeel van de krediet
coöperatie liggen in gunstige tarieven
en aantrekkelijke voorwaarden. Daar
naast speelt de Rabobank een actieve
rol in de ontwikkeling van nieuwe per
spectieven voor de agrarische sector
door middel van stimuleringsleningen
en via financiële steun uit het projec
tenfonds van de organisatie.
De agrarische sector
in de drie noordelijke
provincies toonde
grote belangstelling
voor het symposium
Agri trends, waar on
der meer hoofddirec
tievoorzitter Wijffels
sprak.
beperking danwel afschaffing van de
zogenaamde rentevrijstelling als één
van de maatregelen in een 'keuzepak
ket' aan het parlement werd voorge
legd. Nog pas enkele jaren geleden
werd de huidige vrijstellingsregeling
van kracht, die inhoudt dat over de
eerste f 1 000,- (alleenstaanden),
f 2 000,- (gezinnen) danwel f 500,-
(kinderen) aan ontvangen spaarrente
geen inkomstenbelasting hoeft te wor
den betaald. Die regeling vloeide voort
uit afspraken tussen de toenmalige mi
nister van Financiën en de banken en
was bedoeld als compensatie voor de
aan banken opgelegde verplichting om
de fiscus te informeren over uitgekeer
de spaarrente. Hoewel inmiddels dui
delijk is geworden dat de Tweede Ka
mer de rentevrijstelling overeind wil
houden, blijft de vraag hoe consistent
het overheidsbeléid is als afspraken
van amper vier jaar oud al weer ter dis
cussie worden gesteld.
De inhoudelijke argumenten waar
mee destijds een verhoging van de
rentevrijstelling werd bepleit, zijn en
blijven volop van kracht. Overheids
maatregelen die het sparen bij banken
belemmeren, vormen niet alleen een
probleem voor die financiële instellin
gen zelf. maar meer nog voor de Ne
derlandse economie in haar totaliteit.
Een groot deel van het bedrijfsleven is
voor het voldoen aan zijn financierings
behoefte aangewezen op middelen die
spaarders via de banken beschikbaar
stellen. Als er in deze geldstroom ha
peringen optreden, hindert dit de eco
nomische ontwikkeling.
Voor wat betreft de rentevrijstelling
lijkt het niet meer nodig om deze argu
menten te herhalen, maar recente uit
spraken van de minister-president dui
den erop dat spaargelden in 'Den
Haag' in de belangstelling blijven. De
premier ontvouwde de gedachte om
spaarders in de gelegenheid te stellen
belastingvrij te beleggen bij de over
heid. Alleen al op grond van de hier
voor beschreven 'kringloopfunctie' is
weinig begrip op te brengen voor dit
idee. Erger is echter dat realisatie van
deze gedachte volstrekt in strijd zou
zijn met de in ons land geldende
sociaal-economische orde, waarin ban
ken tot taak hebben besparingen om te
zetten in investeringen. Belastingvrij
sparen bij de overheid is vergelijkbaar
met de gedachte dat de overheid naast
de bestaande garagebedrijven auto's
gaat verkopen met als voordeel voor
de koper dat bij de 'rijksdealer' geen
BTW in rekening wordt gebracht.
Overigens lijkt er weinig reden om
aan te nemen dat deze gedachte van
de minister-president zal worden uitge
werkt in concrete plannen. Het ziet er
namelijk niet naar uit dat de overheid
op deze manier via de spaarders op
haar eigen begroting kan besparen.
Eerste berekeningen duiden er zelfs
op dat de schatkist uiteindelijk duurder
uit zou zijn dan in de huidige situatie.
En dat kan -getuige de tussenbalans-
toch niet de bedoeling zijn.
4 Rabobank 3/91
