Risicobeheer
Systematische aanpak
Risicobeheer is te omschrijven als
het beheersbaar maken van alle zuive
re risico's die de continuïteit van de on
derneming in economisch, financieel,
politiek en/of sociaal-maatschappelijk
opzicht bedreigen. Risicobeheer heeft
tot doel de onzekere gebeurtenissen
op te sporen, te analyseren, te meten
en te evalueren. Op grond van de uit
komsten hiervan kunnen risicobeper-
kende oplossingen worden geïnventa
riseerd en kan vervolgens een zoge
naamd risicobeheerplan worden vast
gesteld. Na uitvoering van dit plan is
de laatste stap evaluatie van de resul
taten. Deze stapsgewijze aanpak duidt
er al op dat het succes van
risicobeheer vooral afhankelijk is van
systematisch werken.
Doordat met risicobeheer een hel
der inzicht in de gevaren wordt verkre
gen, worden de risico's beheersbaar
gemaakt. Men kan zich een beeld vor
men van de mogelijkheden om de risi
co's terug te dringen danwel de even
tuele gevolgen te beperken. Oplossin
gen kunnen in het eerste geval bijvoor
beeld gevonden worden in preventieve
maatregelen, in het tweede geval in
een passend verzekeringspakket. Dui
delijk zal zijn dat de risicosituatie in
iedere onderneming verschillend is en
dat dus meestal gekozen moet worden
voor maatwerkoplossingen. Kennis
van het bedrijf is daarbij noodzakelijk,
maar ook kennis over risicobeheer
zelf. Daarom zullen de meeste onder
nemers zich willen laten bijstaan door
een adviseur, zoals een accountant of
een verzekeringsspecialist.
Risicogebieden en gevaren
In de praktijk begint risicobeheer
met een -op het eerste oog eenvoudi
ge- inventarisatie, waarbij alle voor het
bedrijf continuïteitsbedreigende risico
gebieden in kaart worden gebracht.
Daarbij gaat het om zaken in het be
drijf zelf, zoals het bedrijfsgebouw, de
inventaris en de werknemers, maar
ook om externe factoren, zoals toele
veranciers, dienstverleners, afnemers
en overheid. Deze risicogebieden zijn
gevoelig voor allerlei gevaren, waarbij
te denken valt aan brand, aanrijding en
diefstal, maar bijvoorbeeld ook aan
stakingen en boycotacties.
Vervolgens worden de geïnventari
seerde risicogebieden en bijbehorende
gevaren nader onder de loupe geno
men en gekwantificeerd. De grootte
van het risico is afhankelijk van de
kans (waarschijnlijkheid) dat het ge
vaar optreedt en van de omvang van
de schade die mogelijk zal ontstaan.
Aan de hand van deze gegevens
bepaalt de ondernemer welke risico's
voor het bedrijf aanvaardbaar zijn en
dus bewust zelf worden gedragen. De
grenzen van de aanvaardbaarheid zul
len mede afhangen van de omvang
van het bedrijf. Een grotere onderne
ming kan normaal gesproken zwaarde
re klappen opvangen dan een klein be
drijf.
Voor de niet-aanvaardbare risico's
moeten oplossingen worden gezocht.
Een eerste mogelijkheid is het ophef
fen van het risico, zoals het vervangen
van gevaarlijke stoffen door ongevaar
lijke alternatieven. Een andere aanpak
is het beperken van risico's, bijvoor
beeld door een inbraakalarm te instal
leren of door werkzaamheden veiliger
te organiseren.
Een derde oplossing is het overdra
gen van risico's aan anderen, waarbij
onder meer kan worden gedacht aan
het leasen in plaats van kopen van be
drijfsmiddelen (de leasemaatschappij
neemt het risico). De ultieme oplossing
is het samenstellen en onderhouden
van een passend en doordacht verze
keringspakket. In dit laatste geval ver
kleint men weliswaar niet de kans op
het optreden van gevaar, maar beperkt
men wel de financiële gevolgen als
zich een calamiteit voordoet.
Voor eigen risico blijft wat men niet
kan verzekeren en wat men bewust
voor eigen risico houdt. In de praktijk
gaat het steeds om een combinatie
van risicobeperkende oplossingen.
Deze combinatie komt tot uitdrukking
in het risicobeheerplan. Bij de opstel
ling van dit plan komt men onvermijde
lijk terecht bij de moeilijke afweging
van kosten en baten van een te kiezen
oplossing. Veiligheidsmaatregelen kos
ten vrijwel altijd geld, evenals verzeke
ren. Soms zijn de kosten van een op
lossing in verhouding tot de eventueel
te lijden schade zo hoog, dat men er
bewust voor kiest geen of een beperk
ter pakket preventiemaatregelen te
treffen.
Met het opstellen van een risicobe
heerplan is de ondernemer er nog niet.
Het zal ook moeten worden uitge
voerd. Evaluatie is een logisch sluit
stuk van het proces en tegelijkertijd
een goede basis om van systematisch
risicobeheer een continu aandachts
punt te maken.
Advisering onmisbaar
Systematisch risicobeheer hoort on
derdeel te zijn van de bedrijfsvoering,
net zoals bijvoorbeeld het administre
ren en analyseren van financiële gege
vens. Op dit laatste terrein laten de
meeste ondernemers zich bijstaan
door adviseurs, zoals een accountant.
Ook bij risicobeheer is een goede advi
sering eigenlijk onmisbaar. Er kan
daarvoor een beroep worden gedaan
op de assurantie-adviseur, terwijl ook
inschakeling van specialisten van de
verzekeringsmaatschappij tot de mo
gelijkheden behoort.
Om die advisering nog efficiënter en
effectiever te kunnen laten verlopen,
heeft Interpolis een professionele ad
viesmethode ontwikkeld, die wordt
geïntroduceerd onder de naam Risi-
Consult. Dit systeem is een hulpmiddel
bij de contacten met bedrijven in de
sectoren handel, nijverheid en indu
strie. Naast een handboek voor de ad
viseur zelf bevat het pakket een werk
map. die wordt gebruikt tijdens het
overleg met de ondernemer.
Onderdeel van de werkmap is de
feitelijke adviesaanvraag, die na invul
ling kan worden opgestuurd naar de
specialisten van Interpolis. Daar wordt
vervolgens een advies voor risicobe
heer opgesteld, dat veel verder gaat
dan het aanbieden van een aantal ver
zekeringen. Voorstellen voor het tref
fen van voorzieningen en preventie
maatregelen zijn een belangrijk onder
deel van het advies.
RisiConsult is vorige maand aange
kondigd en zal binnenkort door een
aantal plaatselijke Rabobanken kun
nen worden toegepast. De verdere in
voering vindt fasegewijs plaats.
T. van Dijk
Bedrijvencentrum
Interpolis
25 Rabobank 3/91
