Interview
Professor Zwart: 'Ook
in het MKB moeten
ondernemers leren
omgaan met een lan
ge termijnvisie'.
vind het gat te groot tussen wat ik aan
tref in het MKB en bij grotere onderne
mingen. In het MKB staat soms nau
welijks wat op papier. Het zit vaak wel
in de hoofden, maar er is geen ge
schreven ondernemingsplan en het
wordt dus ook niet of onvoldoende
doorgesproken met de staf.'
Zwart realiseert zich dat MKB-on-
dernemers vooral 'doeners' zijn, die
minder tijd en interesse hebben voor
papieren plannen. 'Dat mag best, maar
zonder plan is de kans dat er dingen
mis gaan, toch vele malen groter. Het
kan overigens best redelijk beperkt van
opzet zijn. Er is net een nieuw werk
boek, 'Bekijk zelf uw bedrijf', daar kan
de ondernemer op een vrij simpele
manier mee aan de slag. Ik hoop dat
men inziet dat je met een onderne
mingsplan toch wat sterker staat, zeker
als je te maken hebt met een verande
rende markt en een behoorlijke con
currentie.'
In zijn pleidooi voor het onderne
mingsplan doet de Groningse hoogle
raar ook een beroep op de adviseurs
van de MKB-ondernemer. 'Accoun
tants bijvoorbeeld richten zich voorna
melijk op de financiële kant van het be
drijf; het zou goed zijn als zij ook kijken
naar de andere facetten van het onder
nemingsplan. Ik hoop dat intermediairs
het als hun taak zien om ondernemers
te stimuleren met zo'n plan bezig te
zijn.'
hun weg weten te vinden, zodanig dat
ze het aantrekkelijk blijven vinden om
te ondernemen. Ik heb daar geen pas
klare oplossing voor, want je hebt nog
al wat vormen van samenwerking. Je
kunt denken aan franchising, maar bij
voorbeeld ook aan een exportplatform
van waaruit een aantal bedrijven geza
menlijk een buitenlandse markt be
werkt.'
Zwart ziet hier ook een taak voor in
stanties en organisaties die actief zijn
voor het MKB. 'Wie neemt het initia
tief? De betreffende ondernemers zijn
allemaal klein, dus ze hebben het alle
maal druk. Je kunt je best voorstellen
dat dan intermediairs, bijvoorbeeld de
Kamer van Koophandel of misschien
zelfs wel een bank, bedrijven bij elkaar
brengen om iets samen te doen.'
Lange termijnvisie
Samenwerking is één van de be
langrijke thema's in het midden- en
kleinbedrijf, maar naar het oordeel van
de MKB-hoogleraar hoort één onder
werp nog hoger op de prioritentenlijst
te staan: het ondernemingsplan. 'Ook
in het MKB moeten ondernemers leren
omgaan met een lange termijnvisie.
Het is daarom steeds meer een must
datje een ondernemingsplan hebt en
dat er inzicht is in de bouwstenen die
nodig zijn om zo'n plan te maken.
Grote bedrijven werken daar ge
woon mee, met strategische plannen,
actieplannen, marketingplannen. Die
hebben natuurlijk ook de mensen en
de middelen om dat te doen, maar ik
Samenwerken
Om de nieuwe uitdagingen aan te
kunnen is samenwerking tussen bedrij
ven naar het oordeel van professor
Zwart uiterst gewenst, zo niet noodza
kelijk. 'Je zult moeten proberen om
meer vanuit totaal-concepten te den
ken, totaalprodukten te leveren. Dat
vragen de afnemers. Die willen niet al
leen jouw ene produkt, maar ze willen
vaak een produkt met een heel voor-
en natraject. In dat geval zou je afspra
ken moeten maken met ondernemin
gen die samen met jou zo'n totaalpro-
dukt kunnen leveren. In een ander ge
val kun je weer beter samenwerken
met gelijkgerichte ondernemingen.
Het is heel belangrijk hoe MKB-on-
dernemers hierin de komende jaren
worden om hun positie te handhaven',
stelt Zwart vast. 'Ze zullen bepaalde
trends zodanig moeten oppikken dat
ze er flexibel op kunnen reageren. Om
een voorbeeld te noemen: er zijn de
laatste jaren steeds meer grote bedrij
ven die zich terugtrekken op hun kern
activiteiten. Er is dus steeds meer
sprake van toeleveren en uitbesteden.
Dat schept duidelijk kansen voor het
MKB, maar je moet wel aan een aantal
voorwaarden voldoen op terreinen als
automatisering, snelheid en kwaliteit.
Ook moet je ervoor zorgen dat je als
toeleverancier niet te veel afhankelijk
raakt van één afnemer. Dat is een
spanningsveld met hele duidelijke en
zelfs toenemende kansen voor het
MKB, maar ook met bedreigingen.'
25 Rabobank 12/90
