Feiten en cijfers
Monitor extra
Het Nederlandse bedrijfsleven krijgt in
de jaren negentig te maken met verande
ringen die zich vermoedelijk in een nog
sneller tempo voltrekken dan tot nu toe.
Verdere internationalisatie, versnelling
van de technologische ontwikkeling en
toenemende concurrentie zijn hieraan
debet. Veranderingsprocessen zijn voor
het bedrijfsleven overigens niet nieuw,
zoals blijkt uit de grafieken op deze pagi
na.
3 De samenstelling van de bruto toe
gevoegde waarde door het bedrijfsleven
is een indicatie van de dynamiek van de
bedrijvigheid. Vanaf 1970 is een duidelij
ke teruggang vast te stellen in de bijdra
ge van de industrie, terwijl de categorie
overige diensten (zoals bank- en verze
keringswezen en zakelijke dienstverle
ning) in belang toenam. De totale dien
stensector (inclusief handel en transport
diensten) zorgde in 1989 voor meer dan
60% van de bruto toegevoegde waarde.
Overigens heeft een gezonde industriële
sector mede de basis gevormd voor de
snelle ontwikkeling van de dienstensec
tor.
Het gemiddelde opleidingsniveau per
arbeidsplaats is in de periode 1975-1985
sterk toegenomen. Die ontwikkeling doet
zich in alle sectoren voor, hetgeen mede
te maken heeft met de specialisatie van
Nederlandse bedrijven op hoogwaardige
produkten en diensten. Naar verwachting
zal deze trend in de jaren negentig door
zetten.
Nederlandse ondernemingen hebben
hun uitgaven voor speur- en ontwikkel
werk de afgelopen 10 jaar meer dan ver
dubbeld. Vernieuwing van produktiepro-
cessen is veelal nodig om de toenemen
de concurrentie het hoofd te kunnen bie
den. Ook de afnemende produkt-levens-
cyclus stimuleert de speur- en ontwikke
lingsinspanningen. De metaal- en che
mische industrie nemen het leeuwedeel
van de uitgaven voor hun rekening. Ove
rige industrie, transport en zakelijke
dienstverlening bleven achter in hun uit
gaven.
In bedrijven met meer dan 100 werk
nemers heeft de automatiseringsgraad
vrijwel het verzadigingspunt bereikt; er
lijkt sprake van stabilisatie. Zo n 93% van
deze bedrijven beschikt over computer
apparatuur. De penetratiegraad van com
puters in kleinere bedrijven is lager, maar
stijgt snel.
M.m.v. Algemeen Economisch Onder
zoek (conjunctuurindicator) en Bedrijfs
takonderzoek (Monitor extra).
Samenstelling Bruto Toegevoegde waarde ondernemingen
(tegen marktprijzen)
Bron: CBS/CPB
Werkgelegenheid naar opleidingsniveau
100%
75%
uitgebreid lager
50%
middelbaar
■i hoog
25%
Bron; CPB
.4
Uitgaven speur- en ontwikkelwerk ondernemingen
(x f 1 miljard)
totaal
metaalindustrie
chemische industrie
Bron: CBS
1979 1981 1983 1985 1987
Automatiseringsgraad naar bedrijfsgrootte (aantal werknemers),
ultimo
Bron: CBS
27 Rabobank 6*7/90
