Rabobank
ontwikkelt eigen
conjunctuur-
indicator
Conjunctuurindicator
Hoe staat het met de
economische bedrijvigheid
in ons land en welke
ontwikkelingen zijn daarin
de komende maanden te
verwachten? De conjunc
tuur-indicator die werd
ontwikkeld door de
Stafgroep Economisch
Onderzoek van Rabobank
Nederland, geeft een
antwoord op die vragen.
Vanaf nu wordt in elk
nummer van dit blad de
stand van zaken opgemaakt.
De industriële produk-
tie heeft als basis
reeks gediend bij het
samenstellen van de
gegevens voor de
Rabo-conjunctuur-
indicator.
drs. V.C.A. van
Polanen Petel
Algemeen
Economisch
Onderzoek
Conjunctuur heeft te maken met de
mate waarin economische activiteiten
worden ontplooid. Scherper gezegd:
onder conjunctuur kan de (min of
meer) systematische afwisseling van
periodes met meer en minder econo
mische activiteit worden verstaan.
Zoiets valt af te lezen uit cijfers over
bijvoorbeeld produktie, werkloosheid,
inflatie, investeringen, particuliere be
stedingen, enzovoort. Een probleem is
dat niet altijd alle cijfers hetzelfde
beeld laten zien. Het ene gegeven kan
duiden op een daling, terwijl een ander
cijfer juist groei van de economische
bedrijvigheid indiceert. Conjunctuur
heeft echter betrekking op algemene
schommelingen in economische activi
teit; een vrij groot aantal cijferreeksen
moet dus eenzelfde tendens vertonen.
Een conjunctuurindicator vat zo'n
algemene beweging samen in één ge
tal en geeft zo een gemiddelde stand
van economische bedrijvigheid weer.
De functie van een indicator is dan ook
om uit een veelheid van gegevens de
algemene tendens te destilleren. Zo
kan vrij snel na het beschikbaar komen
van de noodzakelijke gegevens een al
gemeen beeld van de op dat moment
aanwezige economische situatie wor
den geschetst. Om die reden wordt
ook wel van een conjunctuurbarometer
gesproken.
Nog interessanter is het als uitspra
ken kunnen worden gedaan over con
junctuurverwachtingen. Dat is mogelijk
met behulp van gegevens die op de
conjunctuur vooruitlopen. Cijfers bij
voorbeeld die al een daling te zien ge
ven voordat de economische bedrijvig
heid zelf afneemt.
Overigens is het in de huidige situ
atie nauwelijks nog reëel om te spre
ken van dalingen in de economische
bedrijvigheid. In de naoorlogse jaren
hebben die dalingen zich vrijwel niet
meer voorgedaan en ging het veeleer
om versnellingen en vertragingen in
het groeitempo van de bedrijvigheid. In
de conjunctuurindicator van de Rabo
bank heeft het begrip conjunctuur dan
ook betrekking op de beweging rond
de trendmatige groei.
Selectie uit 17 factoren
Om tot de Rabo-conjunctuurindica-
tor te komen is van niet minder dan 17
economische factoren onderzocht of
ze een goede indicatie vormen voor
conjunctuurbewegingen. De betreffen
de cijferreeksen zijn over een groot
aantal jaren bekeken en met elkaar
vergeleken. Uit alle mogelijkheden zijn
tenslotte die factoren geselecteerd die
het beste de conjunctuur weergaven.
De industriële produktie heeft daarbij
als basisreeks gediend. De conjunc
tuurbarometer is niets meer of minder
dan een gewogen gemiddelde van de
gekozen reeksen.
Factoren die een rol spelen in de in
dicator zelf (dus in de weergave van
heden en verleden), zijn de hoeveel
heid van de industriële produktie, van
de goederenuitvoer en van de produk
tie in West-Duitsland alsmede een be
oordeling van de orderpositie door on
dernemers. De voorlopende indicator,
het toekomstbeeld, maakt gebruik van
gegevens over de geldhoeveelheid.
door aangesloten Rabobanken ver
strekte leningen, orderontvangst in de
industrie en verwachte bedrijvigheid
van ondernemers. Tijdens het onder
zoek is gebleken dat de voorlopende
indicator gemiddeld vijf maanden voor
uitloopt op de werkelijke conjunctuur
situatie.
Vanaf dit nummer worden in de ru
briek Financieel-economische monitor
van dit blad (zie pagina 26) zowel de
conjunctuurbarometer als de voorlo
pende indicator gepubliceerd. Beide lij
nen staan in één grafiek, zodat ook
achteraf gecontroleerd kan worden
hoe betrouwbaar de voorlopende indi
cator was ten opzichte van de enige
maanden later opgetreden feitelijke
conjunctuursituatie.
25 Rabobank 6*7/90