Internationale
financiële markten
sterk door
technologie
beïnvloed
Technologie en internationalisering
Door de nieuwe tech
nologieën zijn de eco
nomieën van de diver
se landen steeds ster
ker verweven geraakt.
Nog nooit heeft het internationale
handelsverkeer zich zo snel uitgebreid als de
afgelopen jaren. De technologische
ontwikkeling heeft hieraan en aan de steeds
grotere verwevenheid van de diverse
nationale economieën in belangrijke mate
bijgedragen. Ook de internationale financiële
markten stonden onder invloed van de
technologie. Eén van de gevolgen is dat het
verband tussen die markten en het werkelijke
handelsverkeer soms ver te zoeken lijkt.
Er wordt wel eens beweerd dat
technologische vooruitgang de motor
is van de economische groei. Daar zit
veel waars in. Nieuwe uitvindingen lei
den tot nieuwe produkten en tot nieu
we markten. Bestaande produkten
kunnen goedkoper geproduceerd wor
den en er kan meer van worden afge
zet. Anders gezegd, met dezelfde inzet
van mensen kan een grotere produktie
worden gerealiseerd of dezelfde pro
duktie kan met minder inzet van arbeid
worden bereikt. Aan dit soort ontwikke
lingen danken we de aanzienlijke da
ling van de arbeidstijd, van een gemid
delde werkweek van 48 uur vlak na de
tweede wereldoorlog tot veelal 38 uur
tegenwoordig. Ook de welvaartsstij
ging, die in dezelfde periode is opge
treden, vloeit hier uit voort.
In de meest recente geschiedenis
vinden we eveneens voorbeelden van
de relaties die er bestaan tussen de
technologische en de economische
ontwikkeling. De hoge economische
groei in de tweede helft van de jaren
tachtig heeft zijn ontstaan en duur
zaamheid voor een deel te danken aan
de revolutie van het informatietijdperk,
zowel in de industrie als in de diensten
sector. Bovendien werd informatica
een sector op zich.
Het bedrijfsleven heeft enorm geïn
vesteerd in rationalisering en uitbrei
ding van de produktiecapaciteit, waar
bij het introduceren van nieuwe auto
matiseringsapparatuur een belangrijke
rol speelde. Tegelijkertijd bewijst deze
periode dat het niet waar is dat auto
matisering moet leiden tot meer werk
loosheid. Ongetwijfeld zullen er in be
drijven mensen zijn wier werk overbo
dig is geraakt, maar wanneer we naar
de totale economie kijken, blijkt juist in
de afgelopen jaren sprake van een
zeer hoge groei van de werkgelegen
heid.
Na-oorlogse ontwikkeling
Kijkend naar de technologische ont
wikkeling vanaf de tweede wereldoor
log kan men drie grote lijnen ontdek
ken. die wereldwijd hun invloed had
den op de economische activiteiten.
Allereerst zijn afstanden steeds sneller
en goedkoper overbrugbaar. Zo heb
ben bijvoorbeeld Amerikaanse bedrij
ven hun loonadministratie overge-
16 Rabobank 3/90
