Landbouwcommentaar
In de glastuinbouw
vormt de toepassing
van substraatteelt in
betonnen bakken,
aangevuld met recir
culatiesystemen. een
uit milieu-oogpunt
aanvaardbare oplos
sing.
Alternatieven
Steeds meer mogelijkheden dienen zich aan om de korte en
lange termijn doelstellingen met elkaar te verzoenen. In de glas
tuinbouw vormt de toepassing van substraatteelt met steenwol
of teeltaarde in betonnen bakken, aangevuld met recirculatie
systemen zo'n oplossing. Het water dat bij zo'n proces nodig
is, kan worden opgevangen en gezuiverd tot hergebruik of lo
zing binnen de normen. In de akkerbouw wordt veel verwacht
van geïntegreerde teeltsystemen. Door een beter uitgebalan
ceerd vruchtwisselingssysteem, dat wil zeggen minder frequent
een teelt op hetzelfde stuk grond, kan de ziektedruk worden
verminderd. Door kweekwerk en biotechnologie komen er plan
tensoorten die van nature beter beschermd zijn tegen ziekten.
Moderne toedieningstechnieken van middelen in de volle-
grondsgroente- en fruitteelt, waarbij de middelen alleen nog in
aanraking komen met de planten en niet meer met de grond,
dragen eveneens bij aan een beter gewasbeschermingsbeleid.
misch middel een kleine f 100 miljoen aan research en beproe
ving vergt. Alleen de grote chemische concerns kunnen zich
dergelijke investeringen veroorloven.
Teelt verschuiving
Er moet rekening worden gehouden met verscherping van
het toelatingsbeleid. De industrie zal dan terughoudender zijn
om research te verrichten voor nieuwe chemische middelen.
Vooral nieuwe middelen waarvoor een beperkte afzetmarkt be
staat, kunnen wel eens niet ontwikkeld worden. Er blijft voor
chemische concerns voorlopig nog een grote afzet van verou
derde middelen naar landen die minder letten op de neven
effecten van bestrijdingsmiddelen. Ook daarom is een inter
nationale aanpak van het gewasbeschermingsbeleid nodig.
Het beleid in de Nederlandse landbouw om specifieke kleine
teelten voor de markten te ontwikkelen, wordt door het gewas
beschermingsbeleid niet eenvoudiger. Deskundigen verwach-
Spuitbrevet
De arbeidsrisico's kunnen worden verminderd door zorgvul
diger om te gaan met de bestrijdingsmiddelen. 'Veiliger en ge
zonder werken met bestrijdingsmiddelen' vormde een hoofd
thema tijdens de Landbouw-RAI eind januari. De Stichting Ge
zondheidszorg Agrarische Sectoren (STIGAS), een samenwer
kingsverband van landbouworganisaties en agrarische werkne
mersorganisaties, is initiatiefnemer. In het Meerjarenplan Ge
wasbescherming wordt zeker in overweging gegeven om een
ieder die beroepshalve omgaat met gewasbeschermingsmid
delen, een spuitcursus te laten volgen. Een verplicht spuit-
brevet zou een volgende stap kunnen zijn. Apparaten die ge
bruikt worden bij het spuiten, zullen aan strengere eisen moeten
voldoen. Vliegtuigspuiten zal in de toekomst mogelijk worden
verboden, in ieder geval beperkt worden tot noodsituaties. Bij
voorbeeld in gevallen dat het land door weersomstandigheden
onbereikbaar is.
Sluitstuk van het toekomstige gewasbeschermingsbeleid
vormt het toelatings- en verbodsbeleid voor bestrijdingsmidde
len en grondontsmettingsmethoden. Bepaalde middelen heb
ben forse milieubezwaren. Vervangende middelen zijn niet
zomaar voorhanden. De ontwikkeling van nieuwe bestrijdings-
methoden of minder schadelijke middelen kost tijd en geld. Er
is wel eens berekend dat de ontwikkeling van een nieuw che-
ten dat een deel van deze teelten, die nu vaak in een intensief
bouwplan op kleinere bedrijven voorkomen, zullen verschuiven
naar de grotere bedrijven. In een extensiever bouwplan is de
ziektendruk in het algemeen minder. Dit betreft vooral de
groente-, bloemen- en bollenteelt in de opengrond. Deze ont
wikkeling vergt een goede begeleiding, door sanerings- en
ontwikkelingsmaatregelen en niet in de laatste plaats door vak
manschap en ondernemerschap verder te ontwikkelen. Ook
blijken er steeds weer nieuwe vindingen te komen die het zorg
vuldig gebruik van bestrijdingsmiddelen in de hand werken, zo
als rijenbespuiting en - in de fruitteelt - bespuiting waarbij de
boom wel maar de bodem nauwelijks met het chemische mid
del in aanraking komt.
Afzet- en toeleveringsorganisaties kunnen hierbij een stimu
lerende rol spelen. Te zamen met de door privatisering en ver
zelfstandiging gevitaliseerde voorlichtings- en onderzoeksappa
raten.
Sinds 1 januari is de nieuwe Dienst Landbouw Voorlichting
van start gegaan. De 700 voorlichters zijn ondergebracht in
regionale voorlichtingsteams per sector. De agrarische onder
nemers rekenen er op dat de voorlichting hen helpt oplossingen
te vinden voor de problemen van de gewasbescherming. Een
schone klus voor voorlichting en onderzoek om hun nut te be
wijzen.
27 Rabobank 2/90
