1
Wat ons bezighoudt
bouwpolitieke ontwikkelingen zowel bin
nen als buiten de EG en het stringente
milieubeleid dwingen ook de Gelderse
land- en tuinbouw tot heroriëntatie en
aanpassing. Het proces zal onmisken
baar gevolgen hebben voor onze agrari
sche relaties en dus ook voor de Rabo-
bankorganisatie, die zich ten doel stelt
haar leden terzijde te staan.
Om op die toekomst goed voorbereid
te zijn - en de leden en cliënten vanuit
kennis van zaken te adviseren - organi
seerde het Arnhemse Regiokantoor een
seminar bestemd voor bestuurders, di
recteuren en relatiebeheerders van aan
gesloten banken. Niet minder dan 550
personen namen aan de bijeenkomst
deel.
De Nederlandse land- en tuinbouw
bevindt zich op het ogenblik duidelijk in
een periode van overgang. Markt, milieu
en techniek komen in een nieuwe relatie
tot elkaar te staan, zo betoogde voorzit
ter Doornbos van het Landbouwschap.
Meer dan ooit wordt het voor de agrari
sche sector noodzaak om meer marktge
richt te opereren. Ons land dient daarbij
Als eerste Nederlandse bank gaat Rabobank Nederland Euro-Yen commercial paper en certifica-
tes ot deposit uitgeven. Daartoe is een programma vastgesteld van 30 miljard Yen, circa 425 mil
joen gulden. Op 1 december werd daartoe de overeenkomst van Rabobank Nederland met de
dealers van dit schuldpapier in Utrecht ondertekend. De opbrengst van het Euro-Yen CP-pro-
gramma zal met name worden aangewend voor de financiering van het korte en lange kredietbe-
drijf van Rabobank Nederland en haar vestigingen in Zuid-Oost Azië en Australië. Op de foto
plaatsen (v.l.n.r.) de heer Daisuke Takeuchi, deputy managing director van Nomura International
plc„ dr. J. T. Adolfse (hoofd van het directoraat Geldbeheer) en dr. W. M. van den Goorbergh
(hoofd van het directoraat Merchant Banking) hun handtekening onder de contracten.
Bestuurders, directeu
ren en relatiebeheer
ders bespraken de
toekomst van de Gel
derse land- en tuin
bouw.
haar rol als marktleider te versterken op
het terrein van kwalitatief hoogwaardige
produkten. Produktieverhoging, prijson
dersteuning en bedrijfsuitbreiding zijn
niet meer vanzelfsprekend. Ook op het
terrein van vermindering van de
milieubelasting heeft de sector nog flinke
inspanningen te leveren.
Drs. G. van den Berg - o.a. lid van de
Raad van Beheer van Rabobank Neder
land - spitste het algemene beeld toe op
de Gelderse situatie. Hij gaf een toelich
ting op het rapport van de Adviescom
missie Toekomst Gelderse Land- en
Tuinbouw, waarvan hij het voorzitter
schap bekleedde. De conclusies zijn niet
mis te verstaan: in de periode tot 2005
zal de produktiecapaciteit ten opzichte
van 1986 met 17% afnemen. Met name
zal deze reductie gerealiseerd worden in
de intensieve veehouderij. Naar het zich
laat aanzien zal het aantal hoofdberoeps-
bedrijven met een derde dalen. Ander
zijds ziet de commissie expansiemoge
lijkheden in de sectoren bloemen en
planten en fruit.
Het rapport heeft inmiddels bij de pro
vincie een gunstig onthaal gevonden, zo
meldde gedeputeerde J. van Dijkhuizen
in zijn bijdrage aan het symposium.
Op weg naar de toekomst zal de land
bouw met vele vragen geconfronteerd
worden, waarbij voorlichters en ook
Rabobanken een helpende en adviseren
de taak hebben. Blijvers en wijkers - be
nadrukte regiodirecteur J. Migchelsen in
zijn slotwoord - hebben recht op onze
zorg.
De reizenmarkt in de
negentiger jaren; groei zet
door
Verwacht wordt, dat in de jaren ne
gentig het toerisme verder zal groeien, zij
het minder uitbundig dan in het afgelo
pen decennium.
De opgaande conjunctuur zorgde er
voor, dat de markt gestegen is van 18,6
min vakanties in 1983 tot 25 min vakan
ties in 1988. In dat jaar ging 74% van de
Nederlandse bevolking gemiddeld 2,5
keer op vakantie.
Bij de Rabobank was de groei nave
nant. In 1983 bedroeg het aantal reis-
cliënten nog 593 000. Het afgelopen boe
kingsjaar werd afgesloten met 931 000
reiscliënten.
Overigens vertoonde 1989 een grillig
marktbeeld. Sommige marktpartijen ver
wachtten een ware boekingsexplosie.
Aanvankelijk werd dit beeld bevestigd.
Maar al snel bleek, dat met name de
vliegreizenmarkt slechts een gematigde
groei vertoonde. Uiteindelijk is deze
markt gestabiliseerd.
De vliegreizen naar de 'winterzon'
vertonen op dit moment een daling. In
hoeverre weersinvloeden of andere prio
riteiten in het huishoudboekje van de
consument dit marktverloop bepalen, is
onbekend. Naar verwachting zal deze
markt de komende maanden nog aan
trekken.
Voor de georganiseerde autoreizen is
de marktsituatie gunstiger. De toename
bedraagt ruim 10%.
Voor de totale markt voorzien wij een
gematigde groei in het begin van de ja
ren negentig. Dit beeld wordt vooral inge
geven door conjuncturele en demografi
sche factoren.
Naar verwachting zal de vakantie
consumptie zich in twee richtingen ont
wikkelen: enerzijds 'korter maar vaker';
anderzijds komen door de verbeteringen
in de infrastructuur en vliegverbindingen
verre bestemmingen binnen bereik van
een grotere groep consumenten.
Binnen het aanbod zal in de negenti
ger jaren een oligopolie-achtige marktor
dening ontstaan van zo'n 10 'megatour-
operators' meestal als onderdeel van
buitenlandse concerns, waarvan de pak
ketreizen in belangrijke mate worden ver
kocht door eigen reisbureauketens. Als
grootste reisbemiddelaar op de Neder
landse vakantiemarkt zal de Rabobank-
organisatie hiertussen haar eigen plaats
kunnen bestendigen en versterken.
Vervolg op pagina 34
4 Rabobank 1/90