Ontlakken
Elektroforetisch lakken
Doordacht traject
van een reëel gat in de markt en dan
1 nog op zijn eigen vakgebied.
Zijn planning voorzag in zo n vijf jaar
dienstverband met Assenburg; maar hij
heeft vier jaar langer moeten wachten
op de gelegenheid, die hem in staat
stelde in 1981 de stap te wagen. De
Rabobank Oisterwijk was daarbij - en
j is nog steeds - financieel adviseur en
klankbord als het gaat om verdere plan
nen en ontwikkelingen.
De eerste activiteit van Berkers' jonge
onderneming was het zogenaamde ont
lakken. Metaalverwerkende bedrijven
voorzien hun produkten vaak zelf van
een roestwerende laklaag. De 'gereed-
schappen', zoals ophangbakken, roos
ters, haken en klemmen, waaraan de
onderdelen worden bevestigd, worden
onvermijdelijk meegespoten. Ze komen
na verloop van tijd dusdanig dik in de
lak of de verf te zitten, dat ze onbruik
baar dreigen te worden. De te dik ge
worden laag moet er regelmatig vanaf
worden gehaald. Dit gebeurde door
middel van agressieve en milieu-on-
j vriendelijke afbijtmiddelen. Het ontlak
ken is vooral van groot belang voor die
gereedschappen die worden gebruikt
bij elektrostatisch lakken, waarbij het te
bewerken object geaard dient te zijn.
Dat gebeurt via het gereedschap: hoe
j schoner, hoe effectiever de aarding.
Pyrolyseren
Berkers kwam op het spoor van een
nieuwe methode, die het gebruik van
afbijtmiddelen overbodig maakte. Het
betrof een vergassingsproces dat niet
alleen lak en verf, maar ook rubber en
kunststofcoatings van metaal verwij
dert. De vinding, die nog niet gepaten-
teerd was, verkeerde eind jaren zeven
tig in een proefstadium bij BMW in
München. Berkers ging op onderzoek
i uit en zag grote mogelijkheden. De me
thode, pyrolyse genoemd, is gebaseerd
op het principe dat organisch materiaal
vergast bij het ontbreken van zuurstof,
j Die vergassing vindt plaats door indi
recte verwarming tot 400°C van de af
gesloten pyrolysekamers, de eerder ge
noemde ovens, waarin zich de te ont
lakken gereedschappen bevinden. De
gassen die ontstaan worden te zamen
met de toegevoegde rookgassen bij
800°C naverbrand. De warmte die hier-
bij vrijkomt gaat weer terug naar de py-
rolysekamer. Er is sprake van een klei
ne hoeveelheid restafval in de vorm van
as, die wordt aangeboden aan een che-
1 4 misch depot, een door de overheid ge-
F. J. M. Berkers: Onze aanpak spreekt
aan: economisch aantrekkelijk én
milieubewust.
reglementeerde stortplaats voor milieu
belastend afval.
De heer Berkers zag kans in korte tijd
een nieuwe markt op te bouwen: die
j van ontlakken volgens de pyrolyseer-
methode voor metaalverwerkende be
drijven, die de eigen ontlakwerkzaam-
heden nu uitbesteden bij LOA. Het in
eigen beheer uitvoeren van het proces
is een kwestie van economisch
afwegen. LOA levert ook 'op maat ge- J
I maakte' installaties, vaak na onderzoek j
in eigen laboratorium van de produkten
die voor de methode in aanmerking
zouden kunnen komen.
Bij de start van zijn bedrijf, in 1981, re-
j aliseerde de heer Berkers zich de grote
investeringen, die onverbiddelijk het ge
volg zouden zijn van zijn plannen tot
uitbouw van de activiteiten van LOA in
de richting van het lakken van onderde
len voor derden. Hij had daarbij extre
me denkbeelden over kwaliteit. Ber
kers: 'Want alleen wanneer je kunt aan-
tonen dat je je daarmee onderscheidt
j van vele anderen, maak je een kans op
een aantrekkelijk deel van de markt. En
dan moet je ook nog goedkoper zijn.'
Het aanbrengen van één, voor meerde
re jaren, effectief roestwerende laklaag
kan worden gerealiseerd door de elek-
troforese lakmethode.
J 'Dat klinkt weer erg technisch natuur
lijk', legt Berkers uit, 'maar het komt
hierop neer: je kunt lakken door de ob
jecten in cabines te bespuiten. Dan
gaat er veel naast, er is veel verlies van
materiaal. Een tweede methode, die
veel bij bedrijven wordt toegepast is het
elektrostatisch lakken, waarbij van
stroomgeleiding gebruik wordt ge
maakt. Daarbij is de dikte van de lak
laag sterk afhankelijk van de aarding
van het te lakken produkt. Het lakver-
lies wordt hierbij met 50% gereduceerd.
De lak hecht zich door de stroomgelei
ding uitsluitend aan het te lakken voor
werp en er gaat minder naast. Dat is
milieutechnisch gezien dus ook al weer
winst. Bij het elektroforese lakken ma
ken we gebruik van dompelbaden
waarin een elektrisch veld, positief of
negatief, wordt opgewekt. En dat is een
methode die werkelijk uitgesproken
voordelen biedt ten opzichte van elke
andere werkwijze. Dat ook hier bij de
uitwerking, de inrichting van onze in
stallaties, de milieutechnische aspecten
een belangrijke rol hebben gespeeld,
ligt voor de hand. De start van ons be
drijf was goeddeels geïnspireerd door
milieuproblematiek, logisch dat je bij
uitbouw met andere technieken ook re
kening houdt met die invalshoek, het is
een onderdeel van beleidsmatig den
ken geworden.'
Niet zonder trots worden we door de
heer Berkers langs de twee imposante
lakstraten geloodst. Waarom twee lak-
straten?
Berkers: 'We lakken op twee manieren:
met een positief geladen elektrisch
veld, dat heet 'kataforese' en een nega
tief veld, 'anaforese'. Kataforese zorgt
voor een glanzende finish, anaforese
levert een matte laklaag op. Die laatste
methode wordt bijvoorbeeld toegepast
op onderdelen voor kopieermachines;
daarin moet zoveel mogelijk valse licht
reflectie worden tegengegaan.' De pro
cesgang duurt twee uur: vanaf het mo
ment dat het blank metalen onderdeel
'aan de haak' wordt gehangen, tot het
moment dat het kant en klaar gelakt en
gemoffeld in de verpakking verdwijnt,
waarin het retour gaat naar de op
drachtgever. Kleinere onderdelen wor
den ook in door LOA zelf ontworpen en
gefabriceerde kooien of rekken ge
plaatst voordat ze 'gezamenlijk' in de
baden ondergaan. Die baden bestaan
voor 90% uit water en bevatten maar
voor 10% lakdelen. Er gaat geen gram
verf verloren; door het elektrische veld
worden de lakdeeltjes naar het metaal
toegezogen, totdat een compleet egaal
dekkende laag is ontstaan. De dikte
van die laag is door middel van de
spanning in het elektrische veld te
beïnvloeden. Het moffelen zorgt daarna
voor een feilloos gladde afwerking. Er
wordt een zeer grote corrosieweer-
