Marktconformiteit en flexibiliteit
Internationaal kader
Per 1 juli jl. liet de Neder-
landsche Bank een nieu
we kredietbeperkende
maatregel ingaan om de
groei van de geldhoe-
veelheid in te dammen.
De vraag is echter of dit
instrument in onze open
economie wel zo effectief
is.
een individuele bank de franchise over
schrijdt, moet zij echter in beginsel een
renteloos deposito bij DNB aanhouden
(de monetaire kasreserve), in een be
paalde verhouding tot de omvang van
die overschrijding (het kasreserveper-
centage). In de praktijk zal, zo is afge
sproken, niet worden overgegaan tot
het werkelijk aanhouden van de mone
taire kasreserve, doch worden volstaan
met het in rekening brengen van een
boete door DNB, De hoogte van de
boete is gelijk aan de potentieel gederf
de inkomsten indien het deposito wel
zou zijn aangehouden. De voorschot
rente wordt daarbij als rekenrente ge
bruikt.
Het kasreservepercentage is tot nader
order, doch in ieder geval tot eind sep
tember, vastgesteld op 10%. DNB
houdt zich het recht voor het percenta
ge binnen bepaalde van tevoren vast
gelegde bandbreedten aan te passen.
De thans overeengekomen band
breedte laat een verhoging tot 25% toe.
DNB maakte de noodzaak van een
nieuwe vorm van kredietrestrictie tot
onderwerp van gesprek omdat het
oude instrument niet langer zou passen
in de snel veranderende financiële om
geving. Twee hoofdbezwaren waren
aan de orde.
In de eerste plaats was er sprake van
een gebrek aan zogenaamde markt
conformiteit, wat betrekking heeft op de
mate waarin marktkrachten het uitein
delijke resultaat van de regeling bepa
len. Wanneer een plafond wordt ge
steld aan de groei van het ngb van de
banken, zoals het geval was bij een di
recte kredietrestrictie, kan dat op ter
mijn leiden tot een verstarring van de
balansstructuur. In de tweede plaats
was de oude regeling weinig flexibel.
Tussentijds snel inspelen op zich wijzi
gende monetaire omstandigheden was
voor DNB nagenoeg onmogelijk.
Onder de monetaire kasreserverege-
ling zijn beide genoemde bezwaren
grotendeels ondervangen. De flexibili
teit en marktconformiteit zijn vergroot
omdat banken nu individueel kunnen
bepalen in welk tempo zij hun netto
geldscheppend bedrijf willen laten toe
nemen. Zij kunnen kiezen voor extra
groei, zij het tegen een bepaalde prijs;
zij kunnen ruimte overnemen van ande
re banken die onder de norm blijven en
zij kunnen onder- en overschrijding van
de franchise in de loop van de tijd zelf
compenseren. Daarnaast wordt ook nu
de bruto kredietverlening niets in de weg
gelegd, zolang deze maar gefinancierd
is met lang aangetrokken middelen.
De monetaire kasreserveregeling wordt
als een indirect instrument aangemerkt,
omdat zij via prijssignalen werkt, name
lijk via een aanpassing van het kasre
servepercentage en daarmee van het
boetebedrag. Dit laatste betekent te
vens, dat DNB via het manipuleren van
het kasreservepercentage sneller kan
bijsturen indien de monetaire ontwikke
lingen dit noodzakelijk maken.
DNB heeft voorts als speciale tege
moetkoming een aantal voorzieningen
getroffen voor kleine banken en voor
nieuw gevestigde buitenlandse banken.
Zo wordt de gehele boete kwijtgeschol
den indien het verschuldigde bedrag in
een jaar kleiner is dan f 300000 en zijn
buitenlandse banken gedurende de
eerste vijf jaar van vestiging in Neder
land geheel gevrijwaard van enige
vorm van kredietrestrictie.
Ondanks de genoemde verbeteringen
