SEO
Internationale ontwikkelingen
14
Nederland
grenzen vervagen
Het beoordelen van de landenrisico's en het beheren van het landen-
risicosysteem is een van de belangrijkste taken van de activiteit Inter
nationaal Onderzoek. Deze taak hangt natuurlijk nauw samen met de
ontwikkeling van het buitenlandbedrijf van de Rabobankorganisatie: de
groei daarvan was de belangrijkste redendat de behoefte toenam aan
internationaal economisch onderzoek.
Een tweede belangrijke pijler is het volgen van de internationale econo
mische omgeving. Die bepaalt immers in hoge mate het verloop van de
Nederlandse economie. Het is dus zaak om voor een goede inschatting
van wat in Nederland kan gaan gebeuren, het oog eerst over de grenzen
te richten.
Dan is er nog een derde punt: kunnen we straks nog wel spreken van
zulke grenzen? Met alle plannen voor Europa 1992 en recent weer voor
de vorming van een Europese Economische en Monetaire Unie is een
beweging in gang gezet, waarbij de Nederlandse grenzen steeds meer
vervagen en vervangen worden door Europese.
De afgelopen 10 jaar
In de afgelopen 10 jaar heeft de we
reldconjunctuur een aanzienlijke getij
denbeweging te zien gegeven. Het de
cennium begon met één van de diep
ste neergangen van na de Tweede
Wereldoorlog. Vooral Europa kwam in
een diep dal. De hoge werkloosheid
hier verleidde velen tot vergelijkingen
met de depressie van de jaren dertig.
Het getij ging echter gelukkig toch
weer de andere kant op; maar het blijft
verbazen, dat na dit dal een conjunc
tuurvloed optrad die momenteel het ze
vende jaar ingaat, ondanks de storm
die de beurzen in oktober 1987 om-
zwiepte en ondanks de hoge pieken en
dalen waarlangs de Amerikaanse dol
lar zich heeft begeven.
Kijkend naar de landen buiten de in
dustriële wereld, is het opmerkelijk dat
er enerzijds een groep is die zich be
trekkelijk onafhankelijk van de wereld
conjunctuur heeft kunnen ontwikkelen:
de Aziatische landen zijn onstuimig ge
groeid; zozeer, dat enkele van hen
zelfs binnenkort kunnen promoveren
van een derde-wereldstatus naar de
eerste divisie, dat wil zeggen, die van
een geïndustrialiseerd land. Anderzijds
is er een grote groep landen, meest in
Latijns Amerika en Afrika, die zich nog
niet hebben kunnen ontworstelen uit
het schuldenmoeras, waarin zij ten tijde
van de recessie zijn terecht gekomen.
Ook de tweede wereld lijkt aan een ge
heel eigen conjunctuurbeweging onder
hevig. die het Westen heeft verrijkt met
twee Russische woorden: 'perestroika'
en 'glasnost'.
Nadenkend over de komende 10 jaar
rijst een aantal vragen: Zal het getij
weer de andere kant opslaan of is een
periode van voortgezette groei moge
lijk? Kunnen de huidige schuldenlan
den de groeipotenties, die zij in de vori
ge decennia leken te bezitten, waarma
ken of moeten ze voorlopig als afge
schreven worden beschouwd? Hoe zal
de ontwikkeling rondom de Stille Oce
aan zijn; zal de groei daar doorgaan, of
is een verzadigingspunt bereikt? En
wat betreft de communistische wereld:
zullen perestroika en glasnost ten on
der gaan op hun eigen plein van de he
melse vrede, of is de beweging naar
openheid ook in China niet te stuiten?
Industriële landen
Zoals in het bovenstaande al is ge
zegd, hebben de industriële landen de
laatste jaren een buitengewoon voor
spoedige ontwikkeling doorgemaakt.
Het lijkt erop, dat zij zich eindelijk heb
ben kunnen herstellen van de proble
men van het vorige decennium, de
hoge inflatie, lage groei en oplopende
werkloosheid.
In een aantal opzichten volgt de huidi
ge conjuncturele opleving de uit het
verleden bekende patronen. De groei
herstelde zich het eerst in de Verenigde
Staten van Amerika, welk land via de
wereldhandel de andere landen mee
omhoog trok. Het belang van een vrij
en open handelssysteem kan zo nog
eens worden onderstreept.
Er zijn niettemin ook belangrijke ver
schillen met het verleden. Het meest
Drs. H. van der Burg
Internationaal
Onderzoek
