Opgenomen middelen
Dienstverlening
Effecten
Merchant banking
Internationale dienstverlening
Verstrekte middelen en aflossingen Rabobankorganisatie
excl. buitenlandse kantoren en ADCA-BANK
(in miljoenen guldens)
procentuele veranderingen
t.o.v. vorige periode
1985
1986
1987
1988
1986
1987
1988
Landbouw
2 705
4 064
3310
4 027
50
-19
22
Tuinbouw
945
1 042
1 039
1 359
10
0
31
Agrarische rechtspersonen
694
671
646
674
-3
-4
4
Totaal agrarische sector
4 344
5 777
4 995
6 060
33
-14
21
Handel, industrie en dienstverlening
3 686
4617
6 648
7 656
25
44
15
Totaal bedrijven
8 030
10 394
11 643
13716
29
12
18
Overige groepen (vooral particulieren)
7 431
8 708
9 449
9 651
17
9
2
Totaal verstrekkingen
15 461
19 102
21 092
23 367
24
10
11
Totaal aflossingen
12410
14 527
16 422
18 322
17
13
12
met een zakelijke oorsprong beliep in
totaal f 2,3 (1,7) miljard.
In het verslagjaar werd voor een be
langrijk bedrag aan lange middelen
opgenomen. De Rabohypotheekbank
NV plaatste voor f 762 (941) miljoen
aan pandbrieven. Op de openbare ka
pitaalmarkt werd een beroep gedaan
in vreemde valuta voor een tegen
waarde van bijna f 300 miljoen en voor
f 200 miljoen eurobonds. Tevens wer
den voor een totaalbedrag van f 250
miljoen twee euroguldennotesleningen
uitgegeven. Het beroep van Rabobank
Nederland op de onderhandse kapi
taalmarkt was niet onaanzienlijk en dat
op de geldmarkt was belangrijk hoger
dan in 1987.
Betalingsverkeer
In 1988 zijn enkele belangrijke aanzet
ten gegeven om op termijn het be
talingsverkeer als een ten minste kos
tendekkend produkt te kunnen voe
ren. Dat is gebeurd via de ontwikkeling
van nieuwe produkten, de invoering
van enkele tarieven in het particuliere
betalingsverkeer en het mogelijk ma
ken van een efficiënter gebruik van de
diverse betaalvormen.
De in het verslagjaar geïntroduceerde
studentenrekening biedt - in combina
tie met de mogelijkheid collegegelden
gespreid te betalen - een belangrijk
middel bij de benadering van deze
doelgroep. Verder werd een eigen cre
ditcard, de zogenaamde Rabocard,
ontwikkeld. In de bedrijvenmarkt is de
meest wezenlijke vernieuwing het pro
dukt Telebankieren, waarmee een inte
gratie mogelijk is tussen elektronisch
bankieren en de geautomatiseerde ad
ministratie van een bedrijf.
De per 1 januari 1988 ingevoerde ta
rieven in het particuliere betalingsver
keer werden met minimaal relatiever
lies door de cliënten geaccepteerd. De
opbrengst van de tarieven was iets la
ger dan de kosten van de voor cliënten
aantrekkelijker rentevergoeding. Het
door de tarieven gestuurde efficiëntere
gebruik van de diverse betaaldiensten
leverde echter belangrijke besparingen
op-
Geld- en betaalautomaten dragen
eveneens bij tot een efficiënter ge
bruik. Het aantal geldautomaten bij
Rabobanken steeg met 265 (100) tot
440 (175). Het aantal GEA-transacties
nam in 1988 explosief toe tot meer
dan 13 (3,5) miljoen.
Het aantal betaalrekeningen bedroeg
eind vorig jaar 3 795 000 (3 670 000),
een toename met 125 000 (120 000).
In lijn met de marktontwikkelingen be
vond het handelsvolume van ons ef
fectenbedrijf zich in 1988 duidelijk be
neden het peil van het daaraan vooraf
gaande jaar. Het totale aantal opgege
ven orders daalde voornamelijk door
de verminderde belangstelling voor de
optiehandel. De voorspoedige ontwik
keling van het Obligatiefonds Rabo
bank en het Aandelenfonds Rabobank
werd voortgezet. Het in beide fondsen
samen belegde vermogen liep op tot
f 407 (291) miljoen.
Hoewel de provisie-inkomsten uit het
effectenbedrijf lager waren dan in
1987, bleef de daling bescheiden.
Op 1 januari 1988 ging het nieuwe Di
rectoraat Merchant Banking van start.
Het ordervolume van professionele re
laties van de merchant bank bevond
zich aanzienlijk boven het in 1987 ge
realiseerde niveau. Het beleggingsver-
keer met binnenlandse instituten werd
geïntensiveerd. De opmerkelijke
stroom orders van buitenlandse hui
zen is vooral toe te schrijven aan de
krachtige positie van de gulden, onze
consistente marktbewerking en de sta
tus van onze organisatie. Onze mer
chant bank heeft zich ontwikkeld tot
een vooraanstaande marktpartij voor
internationale en supranationale in
stellingen. De financiële resultaten van
de merchant bank voldeden aan de
verwachtingen.
Het beleid van ons buitenlandbedrijf is
gericht op een positie, waarin de Rabo
bank een internationale bank is voor
haar Nederlandse cliënten en een we
reldwijd opererende bank voor de inter
nationale agri-business sector. Deze
strategie en de te verwachten Europe
se ontwikkelingen geven aanleiding het
buitenlandse kantorennet verder uit te
breiden.
In december begonnen Rabobank
Luxembourg SA en Rabolnvest Mana
gement AG hun activiteiten in respec
tievelijk Luxemburg en Zürich. In Dallas
werd een zogenaamd 'loan production
office' geopend. In Singapore werd een
merchant bank opgericht en de activi
teiten van het kantoor Hong Kong wer
den met die van een factoringmaat-
schappij uitgebreid. Het aantal buiten
landse vestigingen groeide tot 22.
De sterke groei die zich de afgelopen
jaren voordeed in de internationale
dienstverlening, kon overminderd wor
den voortgezet. Dit werd mede mogelijk
door de verdere verbreding van kennis
van de internationale bankdiensten bin
nen het bedrijf.
Met succes werd de 'Exportgarantie
Italië' geïntroduceerd, een produkt
