7
Netto-debiteur
17,5
16,8
13,5
President Bush neemt het roer van zijn voorganger Reagan over op een moment,
dat de periode van ononderbroken groei haar zevende jaar ingaat.
ook nog het begrotingstekort van de
overheid. Dit nationale spaartekort had
tot gevolg, dat in 1987 het rijkste land
ter wereld per saldo voor een bedrag
van ruim 150 miljard aan besparingen
aan de rest van de wereld onttrok. Bo
vendien bevindt het investeringspeil
zich nog steeds in vergelijking met tien
jaar geleden op een laag niveau, wat
niet gunstig is voor een voortzetting van
de economische groei.
Gegeven de geringe particuliere bespa
ringen leidt het begrotingstekort tot een
tekort op de lopende rekening van de
betalingsbalans. Vandaar dat ook wel
wordt gesproken van de tweelingte
korten van de Verenigde Staten. Een
permanent lopende rekeningtekort van
meer dan 100 miljard levert het ge
vaar op van onrust op de financiële
markten. Dit blijkt uit het wisselvallige
verloop van de dollarkoers en de rente
en ook uit de abrupte val van de aande
lenkoersen in oktober 1987.
In 1988 nam het tekort op de lopende
rekening van de Amerikaanse beta
lingsbalans voor het eerst sinds 1982
af. Het tekort daalde met circa 20 mil
jard tot 135 miljard. Wat betreft de
verschillende onderdelen van de lopen
de rekening, valt op dat de daling van
het tekort op de handelsbalans met cir
ca 30 miljard voor een derde deel te
niet werd gedaan door een verminde
ring van de inkomsten uit het onzicht
bare verkeer (diensten, kapitaalop
brengsten en overdrachten).
Het saldo van het onzichtbare verkeer
staat in de komende jaren verder onder
druk doordat de Verenigde Staten van
een netto-crediteur een netto-debiteur
zijn geworden. De buitenlandse ver
plichtingen van de Amerikaanse over
heid en particuliere sector overtreffen
inmiddels de tegoeden in het buiten
land met een bedrag van ruim 400
miljard (zie tabel 2). In dit verband
wordt ook wel gesteld dat de Verenigde
Staten inmiddels het grootste schulden
land te wereld zijn. De cijfers zijn echter
niet vergelijkbaar met die voor de ont
wikkelingslanden. Bovendien bestaat er
qua samenstelling van de schuld aan
merkelijke verschillen, waarvan de be
langrijkste is dat de buitenlandse ver
plichtingen in de eigen valuta luiden.
Ook staat vast dat in de komende jaren
bij een ongewijzigd extern tekort het
bedrag aan rente- en dividendbetalin
gen aan het buitenland jaarlijks met cir
ca 10 miljard zal toenemen. Dit heeft
als consequentie dat bij een daling van
het handelstekort van niet meer dan
10 miljard per jaar het tekort op de
lopende rekening zal blijven steken op
135 miljard.
Tijdig handelen geboden
Een verdergaande vermindering van
het handelstekort vereist een daling
van de groei van de binnenlandse con
sumptie. Het handelsbalanstekort is in
de jaren 1982-'86 vooral uit de hand
gelopen door een forse stijging van het
Tabel 1. Nationale besparingen en investeringen (in procenten van BNP)
1979
1982
1987 1988*
Bedrijfsinvesteringen
Particuliere
besparingen
Begrotingssaldo federale
overheid
Saldo lopende rekening van de
betalingsbalans
raming
0,6
0,0
17,1
15,7 16,0
14,7 15,0
0,3
- 0,3
3,4
- 3,4
2,9
2,9
